فرارو- دروازه دولت یکی از دروازه‌های تاریخی تهران در دوران قاجار بود که در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار ساخته شد. این دروازه، نه‌تنها کارکرد نظامی و شهری داشت، بلکه نمادی از معماری و شکوه دربار قاجار و نماینده‌ای از تغییرات شهری تهران در قرن سیزدهم هجری شمسی به شمار می‌رفت.
دروازه دولت در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار و در راستای توسعه شهر تهران و احداث حصار ناصری ساخته شد. طرح و نظارت کلی این توسعه با دستور شاه و زیر نظر میرزا رضا مهندس‌باشی، از مهندسان برجسته آن زمان، انجام شد. ساخت این دروازه بخشی از یک پروژه بزرگ‌تر بود که شامل ساخت دوازده دروازه اطراف تهران بود تا پایتخت قاجار به شکل منسجم‌تر و مدرن‌تری اداره شود.
دروازه دولت مانند سایر دروازه‌های شهر، دارای کاشی‌کاری‌های رنگارنگ و تصاویری از شیر و خورشید، گل و بوته، اسلحه و صحنه‌های رزمی بود که جلوه‌ای نمادین از قدرت و فرهنگ ایران را به نمایش می‌گذاشت. این دروازه در بخش شمال شرقی تهران قدیم قرار داشت و یکی از ورودی‌های اصلی به پایتخت به حساب می‌آمد.
دروازه دولت در جایی قرار داشت که امروزه به‌عنوان میدان دروازه دولت در تقاطع خیابان انقلاب و سعدی جنوبی شناخته می‌شود. نام این میدان تا امروز باقی مانده، هرچند خود دروازه فیزیکی در دوره پهلوی اول به بهانه توسعه شهر تخریب شد.
دروازه دولت، مشاهده از بیرون شهر، عکس: آنتوان سوروگین
علت نام‌گذاری آن به «دولت» به نزدیکی‌اش به کاخ‌های حکومتی و ادارات دولتی مربوط بود. این دروازه از دروازه‌های مهم و رسمی شهر به شمار می‌رفت، زیرا در مسیر اصلی رفت‌وآمد سفرا، وزرا، و نیروهای حکومتی قرار داشت.
محل عبور نیروهای نظامی و کاروان‌های مهم دولتی
نقطه‌ای نمادین برای اعلام تصمیمات حکومتی و اطلاع‌رسانی عمومی
مرز بین شهر (درون حصار) و مناطق روستایی اطراف پایتخت
در دوره پهلوی، به‌خصوص زمان رضاشاه، برنامه‌های توسعه شهری، مدرنیزاسیون و گسترش خیابان‌ها باعث شد بیشتر دروازه‌های تاریخی تهران از جمله دروازه دولت تخریب شوند. این تخریب‌ها اغلب بدون مستندسازی کامل صورت گرفت، به همین دلیل از خود دروازه عکس‌ها و مدارک دقیقی باقی نمانده است.
