حجت اله مرادخانی،  پژوهشگر و مدرس دانشگاه،  عضو هیات مدیره انجمن زیست محیطی بنار آبدانان در مطلبی که برای تابناک به نگارش درآورده، از اتفاقی مهیب علیه محیط زیست و درختان بلوط در غرب کشور پرده برداشته است.

سرویس اجتماعی تابناک، متن نوشته حجت اله مرادخانی، مدرس و پژوهشگر محیط زیست را تقدیم شما مخاطبان گرامی و البته مسئولان مرتبط می کند:

« در روز‌های نخست بهار امسال حادثه‌ای عجیب در منطقه حفاظت شده دینارکوه در شهرستان آبدانان استان ایلام به وقوع پیوست که هنوز دلیل مشخصی برای آن قابل طرح نیست.  

طی این اتفاق مهلک چند صد اصله درخت بلوط و دیگر انواع درختان بومی این کوهستان منحصر به فرد، به صورت عجیبی شکسته و افتاده‌اند. این در شرایطی است وقوع چنین تخریبی در این منطقه نادر بوده و چنین اتفاق سهمگین و ناگهانی تا کنون به ثبت نرسیده است و از طرفی حساسیت این منطقه از زاگرس به این دلیل است که اولین سد جنگلی بزرگ ایران، در برابر ورود ریزگرد‌ها به داخل کشور محسوب می‌شود.  

نقش نیروهای ماورایی!

بررسی‌های میدانی اولیه فرضیات مختلفی از جمله شرارت قاچاقچیان چوب و زغال، شیوع بیماری خاص در زیست بوم دینارکوه، طوفان و گردباد ناگهانی و نیز حتی نیرو‌های ماورا طبیعی را به ذهن متبادر می‌کرد. مقولاتی که هر کدام در جای خود تهدیدی جدی برای حیات زیست بوم ارزشمند دینارکوه و زاگرس محسوب می‌شوند، اما بررسی تیم‌های کارشناسی اغلب این موارد را رد کرد و تا کنون چرایی حادثه دینارکوه را تبدیل به یک کلاف سردرگم و مبهم کرده است.  

ادارات کل محیط زیست و منابع طبیعی استان ایلام در موضعگیری اولیه خود، وقوع طوفانی با سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت را عامل وقوع این حادثه مطرح کردند. مسئله‌ای که هم مشاهدات میدانی و هم گزارش وبسایت‌های معتبر هواشناسی دنیا آن را رد کرد. این در حالی است که در زیر تنه تمام درختان تخریب شده و افتاده برگ‌های خشک زیادی وجود داشت و چگونه ممکن است طوفان ۱۰۰ کیلومتر بر ساعتی اتفاق بیفتد و درختان سیصد ساله را تخریب کند، اما برگ خشک درختان همچنان سرجایش باشد؟

از طرف دیگر منابع بین المللی و داده‌های هواشناسی ثبت شده در وبسایت سازمان هواشناسی آمریکا، وبسایت windy.com، Meteblue و Accuweather  وقوع هیچگونه طوفان یا ناهنجاری جوی را در آن بازه زمانی در منطقه دینارکوه ثبت نکرده‌اند و هیچ نشانه‌ای از باد شدید یا طوفان را در بازه زمانی هفته اول فروردین ۱۴۰۴ (۲۰ تا ۲۶ مارس ۲۰۲۵) به ثبت نرسانده‌اند؛ بنابراین فرضیه طوفان شدید و ادعای ادارات منابع طبیعی و محیط زیست مبنی بر وزش باد با سرعت ۱۰۰ کیلومتر و شکسته شدن چند صد اصله درخت کهنسال قابل دفاع نیست.

اتفاقی رازآلود و مبهم که در یکی از مهم‌ترین و متمایزترین ذخیره گاه‌های گیاهی و جانوری زاگرس بوقوع پیوسته و به طور جدی تبدیل به یک کلاف سردرگم شده است. تا کنون نیز دلیل و مبنایی علمی و عقلی برای وقوع آن مطرح نشده است. این در شرایطی است که جایگاه این ناحیه از زاگرس یعنی منطقه حفاظت شده دینارکوه برای کشور ما حائز ارزش بسیار زیادی است و جنگل‌های بلوط کهنسال دینارکوه، اولین سد طبیعی در برابر ورود ریزگرد‌ها و هوای آلوده از مرز‌های غربی به داخل کشور محسوب می‌شوند.

با وجود این اهمیت راهبردی برای ایران، منطقه حفاظت شده دینارکوه آبدانان، نه پاسگاه محیط بانی فعالی دارد و نه محیط بان مقیمی در بستر آن مشغول به فعالیت، پایش و مقابله با قاچاقچیان و سوداگران علیه منابع ملی ایران است. این در شرایطی است که جنگل‌های دینارکوه طی مصوبه شماره ۲۱۷ شورای عالی محیط زیست مورخ ۲۵/مهر/۱۳۸۰ با وسعت ۴۰۵۷۹ هکتار بعنوان منطقه حفاظت شده جنگلی به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.

 اما با وجود اهمیت زیست محیطی و راهبردی این منطقه، شوربختانه کاملا رها شده و هیچگونه مدیریت و حفاظت خاصی از آن صورت نمی‌گیرد. چرای بی رویه دام (بز)، تخریب درختان و قاچاق علنی چوب و زغال، عدم پایش و مطالعه میدانی، نبود طرح جامع حفاظت و مدیریت جنگل و تخریب‌های عامدانه اشخاص حقیقی با هدف سودجویی و زمین خواری از جمله مشکلات مهلکی هستند که این سرمایه ملی و میراث طبیعی ایران را با تهدید نابودی رو‌به‌رو کرده است.»