به گزارش خبرنگار مهر، طبق آمار گمرک ایران، تجارت خارجی غیرنفتی کشور در سال ۱۴۰۳ با ۱۱.۳۹ درصد افزایش نسبت به سال ۱۴۰۲ به رقم ۱۳۰ میلیارد و ۲۱۹ میلیون دلار رسید.

در این سال میزان صادرات غیرنفتی (بدون احتساب صادرات نفت، برق، خدمات فنی مهندسی و صادرات از محل تجارت چمدانی) ۱۵۱ میلیون و ۹۷۱ هزار تن کالا به ارزش ۵۷ میلیارد و ۸۴۴ میلیون دلار بود که نسبت به سال ۱۴۰۲ از نظر وزنی ۱۰ درصد و از نظر ارزش ۱۵.۶۲ درصد افزایش یافته است.

از ۵۷ و ۸۴۴ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی کشور ۴۷ میلیارد و ۶۲۱ میلیون دلار مربوط به ۷ کشور می‌شود؛ یعنی بیش از ۸۲.۴ درصد صادرات ایران تنها به ۷ کشور خلاصه می‌شود.

این ۷ کشور شامل چین با ۱۴ میلیارد و ۸۵۴ میلیون دلار، عراق با ۱۱ میلیارد و ۹۴۱ میلیون دلار، امارات متحده عربی با ۷ میلیارد و ۲۰۱ میلیون دلار، ترکیه با ۶ میلیارد و ۸۸۹ میلیون دلار، پاکستان با ۲ میلیارد و ۴۲۳ میلیون دلار، افغانستان با ۲ میلیارد و ۴۱۴ میلیون دلار و هند با یک میلیارد و ۸۹۹ میلیون دلار است.

۳ قلم عمده کالای صادراتی گاز طبیعی با ۶ میلیارد و ۸۶۶ میلیون دلار، پروپان مایع شده با ۳ میلیارد و ۶۳۵ میلیون دلار و بوتان مایع شده با ۲ میلیارد و ۲۱۱ میلیون دلار بوده است.

جزئیات واردات

همچنین در سال گذشته ۳۹ میلیون و ۲۵۸ هزار تن کالا به ارزش ۷۲ میلیارد و ۳۷۵ میلیون دلار به واردات اختصاص داشته که نسبت به سال ۱۴۰۲، از نظر وزن یک درصد کاهش و از نظر ارزش ۸.۲۲ درصد افزایش داشته است.

واردات نیز مانند صادرات به ۷ کشور محدود شده است به گونه‌ای که ۶۰ میلیارد و ۷۰۱ میلیون دلار کالا صرفاً از این ۷ کشور وارد ایران شده؛ یعنی بالغ بر ۸۰ درصد واردات کشور محدود به این کشورها شده است.

امارات متحده عربی با ۲۱ میلیارد و ۹۸۱ میلیون دلار، چین با ۱۹ میلیارد و ۳۲۵ میلیون دلار، ترکیه با ۱۲ میلیارد و ۴۷۴ میلیون دلار، آلمان با ۲ میلیارد و ۴۳۰ میلیون دلار، هند با یک میلیارد و ۷۴۷ میلیون دلار، هنگ‌کنگ با یک میلیارد و ۳۹۴ میلیون دلار و فدراسیون روسیه با یک میلیارد و ۳۵۰ میلیون دلار ۷ کشور واردکننده کالا به ایران هستند.

طلا به اشکال خام با ۸ میلیارد و ۵۱ میلیون دلار، ذرت دامی با ۲ میلیارد و ۹۷۸ میلیون دلار و تلفن‌های همراه هوشمند با ۲ میلیارد و ۴۰۲ میلیون دلار ۳ قلم عمده کالای وارداتی در این مدت بودند.

کنجاله سویا با یک میلیارد و ۹۵۴ میلیون دلار، دانه سویا با یک میلیارد و ۳۱۸ میلیون دلار، انواع کشنده با یک میلیارد و ۲۷۳ میلیون دلار، برنج با یک میلیارد و ۲۶۶ میلیون دلار و قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری با یک میلیارد و ۵۳ میلیون دلار نیز در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

تراز تجاری همچنان منفی

با توجه به میزان صادرات و واردات انجام شده در سال ۱۴۰۳ تراز تجاری بالغ بر ۱۴ میلیارد و ۵۳۱ میلیون دلار منفی است. البته در این سال ۸ میلیارد و ۵۱ میلیون دلار طلا عمدتاً تحت عنوان رفع تعهد ارزی وارد کشور شده که اگر این ۸ میلیارد را کسر کنیم تراز تجاری منفی ۶ میلیارد و ۴۸۰ میلیون دلار منفی می‌شود.

باید از صادرات کالا با ارزش پایین فاصله بگیریم

محسن منتظری مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و پایش سازمان توسعه تجارت ایران درباره وضعیت تجارت کشور گفت: تراز منفی تجاری در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ بهبود پیدا کرد و اگر واردات شمش طلا که یکی از شیوه‌های رفع تعهد ارزی است در نظر نگیریم حدود ۸ میلیارد دلار بهبود را تجربه کرد و این مهم نشان دهنده مدیریت تراز تجاری در سال ۱۴۰۳ است.

این مقام مسئول ادامه داد: سال گذشته صادرات غیرنفتی نزدیک ۱۵.۶ درصد رشد کرد و در این سال بیشترین میزان صادرات غیرنفتی در تاریخ تجارت خارجی کشور رقم خورد؛ هر چند در حوزه واردات نیز شاهد رشد بودیم اما باید این نکته را در نظر داشت که بیشترین حجم کالاهای وارداتی در دسته کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای بودند و به نوعی نیاز تولیدکنندگان را تأمین می‌کنند. همچنین بخش قابل توجه‌ای از واردات به کالاهای اساسی اختصاص یافته است.

منتظری با تاکید بر اینکه کالاهای وارداتی نیاز حوزه صنعت را تأمین می‌کنند، اضافه کرد: طی سال‌های اخیر رشد صادراتی بخش صنعت را به شکل مستمر شاهد هستیم و این نشان می‌دهد در این حوزه استراتژی مناسبی انتخاب شده است؛ امیدواریم که بتوانیم در سال جاری به سمت صادرات کالا با ارزش افزوده و صنعتی حرکت و این بخش را تقویت کنیم.

به گفته وی؛ محصولات پتروشیمی و معدنی همچنان بیشترین سهم را در رشد صادرات دارند و این آمار این تلنگر را می‌زند که باید از صادرات کالا با ارزش پایین فاصله و به سمت صادرات کالاها با ارزش افزوده بالا حرکت کنیم.

منتظری با اشاره به رشد صادرات غیرنفتی در منطقه اقتصادی اوراسیا، افزود: امضای موافقتنامه تجارت ترجیحی بین ایران و اعضای این اتحادیه اقتصادی در سال‌های گذشته سبب شد که صادرات به این کشورها افزایش یابد و اکنون که موافقتنامه تجارت آزاد با این اتحادیه به تصویب رسیده است و در سال جاری به مرحله اجرا خواهد رسید، امیدواریم در آینده این کشورهای جزو مقاصد نخست صادراتی ما قرار گیرند.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و پایش سازمان توسعه تجارت ایران بیان کرد: صادرات غیرنفتی به لحاظ وزنی نیز حدود ۱۰ درصد رشد داشت اما در نقطه مقابل در حوزه واردات رشد چندانی نداشتیم و تا حدودی مدیریت کنترل شده واردات انجام گرفته است.