به گزارش همشهری آنلاین، امیرحیات مقدم؛ عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌خارجی مجلس: این روزها، مسأله‌ی مذاکره – چه از نوع مستقیم و چه به‌صورت غیرمستقیم – به یکی از مهم‌ترین مباحث محافل رسانه‌ای و سیاسی بدل گشته است. در این میان، جمهوری اسلامی ایران بر شیوه‌ی گفت‌وگوی غیرمستقیم تأکید دارد، حال آن‌که ایالات متحده آمریکا به‌دنبال آن است که به هر قیمت ممکن، ایران را به پای میز مذاکره‌ی مستقیم بکشاند.

در گام نخست، باید تصریح کرد که مراد از مذاکره‌ی مستقیم، آن است که دو طرف به‌گونه‌ای آشکار، در برابر یکدیگر بنشینند و گفت‌وگوهایی را با حضور خبرنگاران و دوربین‌های رسانه‌ای پیش ببرند؛ نشستی که نه‌تنها محتوای آن، بلکه نماد و پیام سیاسی‌اش نیز در عرصه‌ی عمومی منتشر می‌شود. در مقابل، الگوی اتخاذشده از سوی ایران، الگویی غیرمستقیم و باواسطه است. در این مدل، نمایندگان دو کشور در سرزمینی بی‌طرف – از جمله عمان – حضور می‌یابند و از طریق میانجی‌گری مقامات عمانی، دیدگاه‌ها، مطالبات و پاسخ‌های خود را به طرف مقابل انتقال می‌دهند، بی‌آن‌که روبه‌رو و به‌صورت علنی با یکدیگر مذاکره کرده باشند.

اصرار مقامات آمریکایی بر انجام مذاکره‌ی مستقیم، از سوی جمهوری اسلامی ایران رد شده است. این موضع نه‌تنها نشانه‌ی اقتدار و استقلال در فرآیند گفت‌وگوست، بلکه حامل پیامی روشن به جامعه‌ی بین‌الملل است: ایران، مسیر و منطق گفت‌وگوی خویش را خود برمی‌گزیند و تن به قواعد تحمیلی و صحنه‌آرایی‌های سیاسی واشنگتن نمی‌دهد. افزون بر این، تجربه‌ی تلخ گذشته و خلف وعده‌های مکرر آمریکایی‌ها – به‌ویژه در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ – عاملی است برای بی‌اعتمادی عمیق و هوشیاری مضاعف تهران در برابر فریب‌های دیپلماتیک.

اصرار ترامپ و تیم او بر مذاکره‌ی مستقیم، بیش و پیش از آن‌که ناظر به حل‌وفصل مسأله‌ای واقعی باشد، ناظر به طراحی صحنه‌ای تبلیغاتی و رسانه‌ای‌ست؛ نمایشی برای بازگرداندن ابتکار عمل به دست واشنگتن، و القای نوعی پیروزی در عرصه‌ی سیاست داخلی ایالات متحده. اما به همان میزان که آنان می‌کوشند تا ابتکار عمل را در اختیار بگیرند، ایران نیز تلاش می‌کند از رهگذر اتخاذ روش مستقل و مدبرانه، این فرصت را از آمریکا سلب کرده و مانع بهره‌برداری یک‌جانبه‌ی آنان شود.

نکته‌ای که نباید از نظر دور داشت آن است که در نهایت، تفاوت بنیادینی میان مذاکره‌ی مستقیم و غیرمستقیم از حیث نتایج نهایی وجود ندارد. چه آن‌که هر توافقی، صرف‌نظر از شکل مذاکرات، نهایتاً باید به امضای طرفین برسد و متضمن تعهدات متقابل باشد. تنها تفاوت قابل ذکر در آن است که مسیر غیرمستقیم، روند گفت‌وگو را اندکی طولانی‌تر می‌سازد؛ که البته آن نیز، به‌سبب تمایل ایران به پرهیز از مواجهه‌ی مستقیم و تبلیغاتی با طرف آمریکایی است.

در پایان، باید خاطرنشان ساخت که هیچ جنگی در پیش نیست و جای نگرانی وجود ندارد. نه تهدیدهای توخالی و پرهیاهوی آمریکایی‌ها، و نه استقرار نمادین جنگنده‌ها در اطراف مرزهای ایران، نشانه‌ای از عزم آنان برای درگیری نظامی نیست. آن‌چه می‌بینیم، بیش‌تر تلاشی‌ست برای نمایش قدرت در قالب ژست‌های سیاسی، تا واقعیت‌های میدانی.