به گزارش رکنا، قیمت دلار آمریکا و قیمت سکه پس از آنکه در معاملات روز دوشنبه 18 فرودین ماه 1404با افزایش مواجه شد، با آغاز معاملات روز سه‌ شنبه 19 فرودین ماه و در پی اعلام خبر مذاکره ایران و آمریکا در عمان توسط دونالد ترامپ سیر نزولی به خود گرفت. قیمت دلار بازار آزاد با کاهش 6 هزار و 610 تومانی به 99 هزار و 240 تومان رسید و قیمت سکه تمام‌ بهار آزادی طرح جدید (امامی) با کاهش 5 میلیون و 560 هزار تومانی به 92 میلیون و 400 هزار تومان رسید.

پرسشی که مطرح می شود این است که آیا این تحولات قیمتی واقعی است یا اثرات روانی خبر مذاکرات است؟ و در صورت مثبت بودن مذاکرات روز شنبه ایران و آمریکا در عمان، جامعه ایران در چه بازه زمانی می تواند شاهد اثرات واقعی و مثبت شیرینی مذاکرات در زندگی مردم و اقتصاد کشور باشد؟

در این خصوص گفتگوی رکنا با مرتضی افقه، اقتصاددان را بخوانید:

تحولات واقعی منوط به نتیجه مذاکرات است

مرتضی افقه، اقتصاددان با بیان اینکه تحولات روانی در بازار در پی خبر مذاکرات ایران و آمریکا، واقعی است، گفت: یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ها در اقتصاد، انتظارات مردم است. هم اکنون نیز انتظارات مردم است که باعث نوسانات قیمت ها می شود و این تحولات غیر واقعی نیست، حتی اگر روانی باشد، تعیین کننده قیمت ها در بازار است.

وی با بیان اینکه از منظر دیگر عرضه و تقاضای ارز تعیین کننده قیمت ها است، گفت: تحولات واقعی منوط به این است که آیا توافقی انجام می شود یا نه. اگر توافق صورت گرفت و تحریم ها برداشته شدند و ایران بتواند کالاهای مد نظر خود را صادر یا وارد کند و بتواند تبادلات پولی و مالی با سیستم بانکی یا اف ای تی داشته باشد و تجارت ایران به حالت عادی بازگردد، آن زمان می توانیم منتظر شیرینی ناشی از مذاکرات باشیم اما اگر به نتیجه نرسد، متاسفانه پر از تلخی خواهد بود و باتوجه به فشار حداکثری ترامپ و ممانعت از فروش مختصر نفت ایران که با دور زدن تحریم ها انجام می شود، دولت چهاردهم در سال 1404 با مشکل شدید کسری بودجه مواجه خواهد شد و حتی ممکن است در پرداخت حقوق کارکنان دولت، با مشکل مواجه شود.

بعید می دانم حتی اگر توافقی صورت گیرد تا پایان سال همه چیز به حالت عادی بازگردد

این اقتصاددان در ادامه گفت: باتوجه به اینکه هم ایران در شرایطی است که ناچار است مذاکرات را به سمت توافق ادامه دهد و هم آمریکا علیرغم فتنه های اسرائیل تمایل ندارد بیش از این خود را درگیر کند، از نکات مثبتی است که امید ایجاد می کند که به توافق برسیم. هرچند فاصله خواست آمریکا و خواست ایران بسیار زیاد است و بنابراین به نظر می رسد که مذاکرات به طول انجامد اما تا زمانی که نتیجه نهایی مذاکرات (مثبت و منفی) مشخص نباشد، نوسانات روانی و انتظاراتی ادامه خواهد داشت.

وی افزود: اگر بعد از مذاکرات شنبه، شاهد اخبار امیدوارکننده از طرفین باشیم، قیمت ها کاهش خواهد یافت و اگر نتیجه در روز اول منفی باشد، قیمت ها دوباره افزایش خواهد یافت. درحال حاضر این نوسانات پایین و بالا رفتن قیمت ها تا زمانی که نتیجه نهایی مذاکرات مشخص بشود، ادامه دارد. اینکه توافق صورت می گیرد و مذاکرات به رفع تحریم ختم خواهد شد یا توافق صورت نگیرد و به حمله و جنگ منتهی شود. 

افقه در پاسخ به این سوال که اگر نتیجه مذاکرات روز شنبه مثبت باشد، چقدر طول می کشد که تحریم ها برداشته شود و شرایط اقتصادی، وضعیت سرمایه گذاری خارجی و ... تغییر کند؟ گفت: بعد از توافق دو مسئله وجود دارد. نخست تکلیف صادرات و واردات ایران به صورت فیزیکی مشخص می شود. ولی چون هنوز مسئله اف ای تی اف برای ایران وجود دارد و نمی توانیم تبادلات مالی، پولی و ارزی از طریق سیستم بین المللی بانکی داشته باشیم، حل این مسئله هم زمان بر است.

وی در آخر گفت: بنابراین بعید می دانم حتی اگر توافقی صورت گیرد تا پایان سال همه چیز به حالت عادی بازگردد. صادرات و واردات ممکن است از حدود شهریور ماه و نیمه دوم سال انجام شود و گشایش ها آغاز شود و به مرور موانع روانی و انتظاراتی حذف و اثرات واقعی آغاز خواهد شد.