عصر ایران؛ راضیه عقیلی مهر*- وزیر گردشگری درمیان دَه استان پرمسافر در نوروز 1404 خورشیدی از بوشهر ما به عنوان نهمین استان یاد کرده و با این ترتیب: مازندران، گیلان، خراسان رضوی، تهران، اصفهان، فارس، خوزستان، هرمزگان، بوشهر و مرکزی و ملاحظه می کنید که استان بوشهر ما در رتبه نهم این رتبه بندی جای گرفته است.
همچنین بر اساس اعلام ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر تا ۱۳ فروردین ماه جاری استان بوشهر در میزان ماندگاری و اقامت رسمی که یک متغیر مهم است جزو ۶ استان برتر بوده است.
این خبر موجب خرسندی است که با وجود کم توجهی برخی مدیران و محرومیت های سالیان استان بوشهر با وجود داشتن ظرفیت عظیم صنایع نفتی و پتروشیمی، شاهد حضور پرشور مسافران و گردش‌گران نوروزی هستیم. این آمارها از خُلق و خوی گرم و میهمان‌نواز مردم جنوب برای جذب مسافران خبر می‌دهد که بستری هم برای رونق اقتصادی و توسعه گردشگری این استان به حساب می‌آید.
استان بوشهر به دلیل موهبت هم‌جواری با دریا و ورود کالاهای ترانزیتی از برخی کشورهای تجاری عربی و برخورداری از طبیعت و سواحل بکر و زیبا، چند سالی است مقصد گردش‌گران زیادی به ویژه در ایام تعطیلات نوروز شده است.
با این حال سفری که می تواند دربرگیرنده تجربه‌ای جذاب و به یادماندنی برای شهروندان میزبان و میهمانان نوروزی باشد، چند سالی است به چالشی مزمن برای مدیران شهری، انجمن‌های محیط زیستی و شهروندان بوشهری هم تبدیل شده است.
هجوم بالای مسافران موجب ایجاد ترافیک سنگین در محور جاده ای، مرکز استان، پیاده روها و مکان های گردشگری شده است و علاوه بر سردرگمی میهمانان، مردم و مدیران استان بوشهر را نیز با چالش های دیگری مواجه ساخته است و گشودن این گره نیازمند توجه و مدیریت هماهنگ همه دستگاه های مرتبط است وگرنه ادامه این چالش ها در هر سال علاوه بر آنکه آرامش و نظم فرهنگی و شهری بومیان بوشهری را برهم می زند به تدریج طبیعت این استان را نابود خواهد کرد. شهروندان معترض بوشهری معتقدند برخی از میهمانان نوروزی با رفتارهایی که به هر دلیل از روی آگاهی یا از روی ناآگاهی از خود بروز می دهند به نوعی و البته ناخواسته به استان بوشهر و مردمان آن بی احترامی می کنند.
به عنوان مثال برخی میهمانان نوروزی با آویختن لباس‌هایشان بر روی درخت های کنار پیاده رو، پوشیدن پیژامه و شلوارک در مکان‌های عمومی، قضای حاجت در کوچه و خیابان، بلند کردن صدای موسیقی تا پاسی از شب در معابر عمومی، رقصیدن در وسط خیابان به شکل گروهی در نیمه های شب و ایجاد ترافیک در خیابان‌های پرتردد، موجب برهم زدن نظم شهری و ایجاد مزاحمت برای سایر شهروندان شده‌اند.
معترضان معتقدند برخی مسافران با برپایی چادر در معابر و مکان های ممنوع موجب ایجاد مزاحمت برای شهروندان بوشهری شده اند و هم چهره شهر را نامطلوب کرده اند و از این رو انتظار دارند در استان بوشهر هم مانند کیش که یک منطقه آزاد است با فراهم آمدن زیرساخت های مناسب محلی با امکانات رفاهی، مخصوص مسافران نوروزی تعبیه شود تا این بی نظمی را سامان ببخشد. هر چند چنین محلی از سوی شهرداری بوشهر در پارک شغاب تعبیه شده منتها به گفته برخی مسافران مبلغ دریافتی هزینه برای ورود به کمپ در مقابل نبودن سرویس بهداشتی کافی و امکانات رفاهی دیگر با توجه به وضعیت آب و هوایی موجب نارضایتی آنان را فراهم کرده است.
دغدغه قیمت ها، کمبود امکانات اقامتی و محدودیت ظرفیت هتل ها و اقامت‌گاه ها در استان بوشهر در کنار تورم افسارگسیخته و نوسانات بی حد بازار دلار و سکه باعث شده برخی مسافران که اغلب خانوادگی سفر می‌کنند، نتوانند بهترین بهره وری را از سفر به استان بوشهر داشته باشد.
بدون شک مسافرانی که انتخاب کرده اند یا به هر دلیل ناگزیر شده اند کنار خیابان و پیاده روها چادربزنند در تلاش اند هم از تعطیلاتشان در کنار دریا لذت ببرند و هم در مخارج خود مدیریت داشته باشند! این هم از مزیت های ساحل نشین هاست. زیبایی طبیعی ساحل و دریا، الهام بخش است و بسیاری از مردم دوست دارند با تمام دشواری ها لحظات شادی در کنار دریا سپری کنند. شاید برای همین است که حاضرند در صف طولانی سرویس بهداشتی منتظر بمانند! و پولی برای اقامتگاه‌های شخصی و عمومی پرداخت نکنند.
اما آنچه این روزها واکنش فعالان محیط زیست و شهروندان مسئولیت پذیر را در فضای مجازی و رسانه ها برانگیخته حجم زیادی زباله در سواحل دریای خلیج فارس و طبیعت استان بوشهر است که بعد از پایان یافتن تعطیلات از میهمانان نوروزی به یادگار مانده است.
فعالان محیط زیست معتقدند ایجاد آلودگی و ریختن زباله، فشار زیادی بر محیط زیست و مکان های طبیعی وارد می کند که غیرقابل جبران است و مناطق گردشگری را تحت تأثیر قرار می دهد. جای بسی تأسف است که با وجود امکانات اطلاع رسانی گسترده ای که وسایل ارتباط جمعی در اختیار عام قرار داده است. همچنان شاهد بی مهری جامعه نسبت به طبیعت و آثار تاریخی هستیم. این مشکل برای این است که برخی افراد از تأثیرات منفی زباله بر محیط زیست آگاه نیستند. یا به آن اهمیت نمی دهند. البته ریختن زباله در برخی مکان ها به امکاناتی مانند سطل زباله یا سیستم جمع آوری مناسب هم بستگی دارد و برخی میهمانان نوروزی ممکن است به دلیل عجله یا نبود زمان کافی، زباله های خود را در طبیعت باقی بگذارند.
زمان کوتاه سفر و عجله در سفرهای نوروزی هم باعث می شود برخی مسافران آداب بهداشتی و نظافتی را رعایت نکنند. هر چند اهمیت محیط زیست چنان است که هیچ بهانه‌ای مگر به استثنا پذیرفته نباشد. البته که رفتارهای اجتماعی و عادت‌های فرهنگی و تربیتی هم بی تاثیر نیست. گاهی اوقات عادت های اجتماعی یا تأثیر محیط اطراف باعث می شود افراد به راحتی در طبیعت و خیابان ها زباله بریزند.
افزایش امکانات و زیرساخت ها، نصب تعداد کافی از سطل های زباله در مکان های پرتردد و تفریحی و همچنین اطمینان از تخلیه به موقع آن ها، برنامه های تشویقی برای کسانی که به حفاظت از محیط زیست کمک می کنند و اعمال جریمه برای کسانی که زباله می ریزند. می تواند راهکار خوبی برای کاهش وضعیت فعلی باشد. درگذر از اینکه برخی افراد ممکن است به طور کلی احساس مسئولیتی نسبت به حفظ طبیعت نداشته باشند و در کل نسبت به همه چیز بی تفاوت هستند.
بندر بوشهر با تاریخ و زیبایی‌هایش شایسته احترام و حفاظتی بسیار بیشتر است. آموزش و آگاهی بخشی، برگزاری کمپین‌های عمومی درباره اهمیت حفظ محیط زیست و تأثیرات منفی ریختن زباله، تبلیغات تلویزیونی، شبکه‌های اجتماعی و آموزش در مدارس برای کودکان و نوجوانان می‌تواند ایجاد فرهنگ احترام به طبیعت را توسعه و تقویت کند. فعالیت‌های جمعی مثل پاک‌سازی طبیعت، مردم را به مشارکت و پذیرش مسئولیت تشویق می‌کند. اگر این راهکارها به شکلی سازمان یافته و پایدار اجرا شوند می‌توان امیدوار بود رفتارهای فعلی تغییر کنند و مردم طبیعت را با مسؤولیت بیشتری حفظ کنند. با الگوبرداری از مناطق تجاری و گردشگری همچون کیش هم می‌شود در ایجاد نظم و پاکیزگی محیط بر این چالش‌ها فایق آمد.
----------------------
*فعال رسانه‌ای در بوشهر
