عصر ایران- تصاویر نام بازیکنان تیم فوتبال خوزستان استقلال با خط فارسی و البته در بازی تمرینی و نه رسمی آن قدر برای عکاسان نسل جدید متقاوت و جالب بوده که به عنوان یک رخداد قابل توجه در رسانهها منتشر شده است.
چشمان ما عادت دارد اسامی بازیکنان را با حروف انگلیسی بر پشت پیراهن بازیکنان ببیند و قاعده کنفدراسیون و فیفا نیز گویا همین است و به همین خاطر از این لباسها برای تمرین و نه در بازی رسمی استفاده کردهاند چرا که در بازی رسمی ممکن است داور تذکر دهد و نقض مقررات باشد.
غرض این نیست که بگوییم چه خوب است که این کار را تسری دهیم و اسامی را فارسی بنویسیم که فیفا برای خود ساختاری دارد و آیین و زبان و مناسک تعریف کرده است. همان گونه که هر دین و آیین زبان و فرهنگ خود را دارد فوتبال هم برای خود و به مرور زمان چنین بوده و داوران مجریان این قوانیناند و نام باید به انگلیسی نوشته شود.
غرض این است که یادآوری شود بعد از پیروزی انقلاب 1357 که عدهای میخواستند طرحی نو دراندازند و به براندازی حکومت شاهی بسنده نشود در پی زیر و زبر کردن مقررات جاهای دیگر هم بودند و در این مسیر به جای «جام تخت جمشید» گفتند جام 17 شهریور تا بار ارزشی داشته باشد و مرحوم مصطفی داوودی با کلمه «جام» هم مخالفت کرد و گفت یادآور جام شراب است!
در حالی که جام معادل زیبای «کاپ» بود و به جای آن گفتند بزرگداشت شهدای 17 شهریور. (عناد این تفکر با جام و خیام البته تمام نشده و در ایام نوروز امسال معممی که خوشبختانه معلوم شد امام جمعه نیشابور نبوده خواستار تخلیه آرامگاه خیام شد تا توجه مردم به امامزاده محروق بیشتر جلب شود! بنده خدا فکر میکرد چاه است و گفت تخلیه و خوشبختانه همه تقبیح کردند و آن بنای باشکوه بیشتر مورد توجه قرار گرفته. همان شاعری که انسان را به جام تشبیه کرده: جامی است که عقل آفرین میزندش/می سازد و باز بر زمین می زندش اما رییس تربیتبدنی دهه 60 با کلمه جام مشکل داشت!).
کار دیگر این بود که به جای آگهی دور زمین فوتبال شعارهای فرهنگی نوشتند و گفتند هر باشگاه باید عنوان فرهنگی را هم به خود اضافه کند و در این راستا نام باشگاه پرسپولیس به شهید چمران تغییر کرد و بعد که دیدند در شعارها اهانت میشود بعد از یک هفته تغییر دادند و شد پیروزی و خیال کردند چون تغییر «تاج» به «استقلال» جا افتاده این هم جا میافتد در حالی که تاج توجیه داشت چون خود تاج برافتاده و سلطنت تمام شده بود هر چند میشد یادآوری کرد لقب امام چهارم علاوه بر زین العابدین، تاج البکایین هم بوده و تاج فقط یادآور سلطنت نیست.
کار دیگر نوشتن شمارهها به زبان فارسی بود و این مقدمه برای آن بود که به همین برسیم.
کما این که در عکس زیر ملاحظه می کنید که شماره پیراهن دو بازیکن خاطرهساز و تکرارنشدنی پرسپولیس و استقلال و تیم ملی - ناصر محمدخانی و شاهین بیانی- به فارسی روی پیراهن شان نوشته شده است.
سال ها بعد و در دهه 70 که به همت محسن صفایی فراهانی - موفقترین رییس فدراسیون بعد از انقلاب و در تاریخ فوتبال ایران - لیگ حرفهای و برتر پایهگذاری شد باید شمارهها و نام ها به انگلیسی برمیگشت و این اتفاق افتاد و اوایل برخی از بازیکنان صریحاللهجهتر و حالا در کسوت سرمربی مثل زنده یاد ناصر حجازی میگفتند از لیگ حرفهای فقط شمارهها انگلیسی شده است. سخنی که برای نسل امروز شاید شگفتآور باشد و نداند سالها شماره ها فارسی بود.
باری، از شماره فارسی و نبود آگهی و منع بازیکنان از تبلیغ رسیدیم به حروف انگلیسی و آگهی روی پیراهن و بازو و همه جای فوتبال و حتی زیر لفظی های کلان به خاطر آن که ستاره های فوتبال به برنامه های تلویزیونی بیایند و تحریم بعد از حوادث 1401 و نیز حذف برنامه 90 بشکند.
با این همه کار زیبا را باید ستود. اگر می توان از خط فارسی روی پیراهن ورزشی استفاده کرد چرا که نه و البته در بازی تمرینی و نه رسمی اگرچه با نگاه سیاسی می توان گفت شاید در این هم غرض سیاسی در میان باشد و همان اراده ای که اصرار دارد در تهران بزرگراهی به نام حجر بن عدی باشد و فرهنگ عربی را رواج دهد و خلق الله ندانند باید عَدی تلفظ کنند یا عُدَی اصرار دارد واژه های آرش و کورش را در خوزستان رواج دهد و این ستایش مشروط به آن است که از آن اراده نشأت نگرفته باشد هر چند که در مقام توجیه بگویند خط فارسی و عربی مشترک است./م.خ