به گزارش مشرق، محسن مهدیان طی یادداشتی در روزنامه همشهری نوشت: یک شبهه این روزها در میان بخشی از جریان انقلابی مطرح می شود و آن اینکه مذاکره مستقیم یا غیرمستقیم فرقی ندارد و عبور از تذکر رهبرانقلاب است.
استدلال شان هم اینست که مذاکره در هر نوعش بی ثمر است.
بیائید درباره این شبهه چند نکته ساده رو مرور کنیم.
یکم. خبر مذاکره غیرمستقیم را ترامپ اعلام کرد. خبر دروغ بود. اما چرا؟ این خبر دروغ برای آنها چه آورده ای دارد؟ عراقچی اعلام کرد مذاکره ما حتما غیر مستقیم است. بلافاصله رسانه ها خبر دادند که وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده است که اگر مذاکره غیرمستقیم باشد شرکت نمی کنند. نکته شفاف اینست که پس برای آمریکایی ها بین مذاکره مستقیم و غیرمستقیم تفاوت است. اما چرا؟
دوم. به نظر شما چرا رهبرانقلاب با مذاکره مخالف است. این مذاکره چیست که امام و رهبرانقلاب با آن مخالف بوده و هستند؟ مذاکره مگر غیر از گفت وگو است؟ خب دو نفر آدم پشت میز نشستند و با هم حرف می زنند. در انتها فرض کنیم شما مخالف باشید و مذاکره را ترک کنید. غیر از اینست؟ پس چرا باید با اصل مذاکره مخالفت شود تا انجا که رهبر انقلاب برای مذاکره برجام که هدفش تجربه جامعه بود بگویند نرمش قهرمانانه.
اگر پاسخ به این سوال روشن شود متوجه می شویم که بین مذاکره مستقیم و غیر مستقیم تفاوت است. اساسا پیام مذاکره غیرمستقیم غیر از مذاکره مستقیم است و این تفاوت را غربی ها و آمریکایی ها خوب فهمیدند هرچند برخی در داخل متوجه آن نیستند.
واقعیت اینست که وقتی سخن از مذاکره می شود منظور یک مذاکره با قواعد دیپلماتیک است نه هر سلام و علیکی. چه بسا ممکن است یک مسوول ایرانی یک مسوول آمریکایی را ببیند و با هم دست و سلام و علیک کنند و اسمش قاعدتا مذاکره نیست.
مذاکره دیپلماتیک معنایی غیر از یک گفت وگوی ساده دارد.
مذاکره خودش به تنهایی مهم نیست آنچه اهمیت دارد پیامی است که به جامعه بین الملل منتقل می شود. به همین دلیل است که برخی به پیاده روی و خنده های ظریف و جان کری انتقاد داشتند. مهم راه رفتن و خنده نیست. چه بسا در آن پیاده روی و خنده حرفی خلاف مواضع جمهوری اسلامی زده نشده باشد. اما مهم پیامی است که در فرامتن آن ایجاد می شود.
مذاکره مستقیم پیامش حسن نیت و اعتماد طرفین است. این غیر از نتیجه بخش بودن یا نبودن مذاکره است. آنچه غیرمنطقی و غیرشرافتمندانه و غیرهوشمندانه است اینست که به تجربه گذشته اعتنا نکنیم و با کسی که چهل و اندی سال خلف عهد کرده است مجدد اعتماد کنیم و به او حسن ظن داشته باشیم. ممکن است بگوئید مگر هر نشستی یعنی اعتماد؟ خیر. اما پیامی که از مذاکره مستقیم صادر می شود صرفا مطابق نیت ما نیست. پیام فرامتن یعنی اعتماد.
ایندست پیام ها هویت یک جامعه را نابود می کنند. گویی خفت و ذلت را پذیرفتید ولو اینکه در عمل نپذیرفته باشید.
آنچه امامان جامعه و نخبگان دلسوز کشور از مذاکره عبور می کنند به دلیل پیامی است که صادر می شود. نه بی اطمینانی به مذاکره کننده داخلی یا بد بودن حرف زدن و کنار هم نشستن.
به همین دلیل است که آمریکایی ها اصرار دارند تا این مذاکره مستقیم باشد. خود تصویر مذاکره مستقیم برای آنها آورده دارد. ترامپ دیروز گفت کشورها باسن مرا می بوسند برای مذاکره. دقت دارید در حال ساخت چه تصویری از مذاکره است؟ پس ماجرا را ساده سازی نکنیم به یک میز و دوتا صندلی در یک اتاق.
حالا چرا با مذاکره غیرمستقیم موافقت شد؟
تا دوگانه توهمی ساخته شده ترامپ در جنگ یا مذاکره شکسته شود. تا برخی نگویند مذاکره چه ایرادی دارد وقتی می شود سایه تهدید را از کشور عبور دهیم.
اینجاست که جمهوری اسلامی تدبیر به خرج داده است. آمریکا اگر بخواهد حسن نیتش در حل مساله را نشان دهد در مذاکره غیرمستقیم هم می تواند نشان دهد. اگر هم نه که هیچ. اما مهم اینست که باز هم یک تجربه جدید ایجاد می شود و مردم و افکار عمومی دنیا متوجه می شوند که آمریکا حسن نیت ندارد و نباید به او اعتماد کرد
