امروز شنبه (۲۳ فروردین ۱۴۰۴)، مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با محوریت پرونده اتمی کشورمان در مسقط پایتخت عمان آغاز می شود. مذاکراتی که با بازتاب های بین المللی گسترده ای همراه شده و توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. در این میان، بسیاری کنجکاو هستند که بدانند نتیجه نهایی این مذاکرات چه خواهد شد.
از یک سو دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مدعی شده که به نتیجه رسیدن این مذاکرات به نفع ایران است و اگر توافقی حاصل نشود، احتمال وقوع یک درگیری نظامی با تهران کم نیست. از سوی دیگر، ایران ضمن ردِ تمامی تهدیدات ترامپ و متحدانش تاکید کرده که مذاکرات پیش رو، فرصتی بزرگ و البته آزمونی عینی برای ترامپ و آمریکا است تا حسن نیت خود را نشان دهند. ایران همچنین تاکید کرده که در صورت وقوع سناریوهای ماجراجویانه علیه خود به خوبی می تواند از منافعش حراست کند و پاسخی دندان‌شکن را به دشمنان خواهد داد.
جدای از تمامی تحلیل و تفسیرهایی که پیرامون مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا مطرح می شود، باید توجه داشته باشیم که اوج گیری جنگ تجاری تحمیلی ترامپ علیه جهان نیز از قدرت اثرگذاری قابل ملاحظه‌ای بر روند مذاکرات اتمی تهران-واشنگتن برخوردار است. در این رابطه، به طور خاص جنگ تعرفه ای قابل توجه میان آمریکا و چین، به یک بحران اساسی برای دولت ترامپ تبدیل شده است. چینی ها برخلاف انتظار ترامپ تعرفه متقابل را لغو نکردند و آمریکا به نشانه تلافی، تعرفه کالاهای وارداتی از چین را تا 104 درصد افزایش داده است.
چین نیز به تازگی این تعرفه را برای کالاهای آمریکایی از 84 درصد به 125 درصد افزایش داده است! این یعنی آمریکایِ ترامپ که چین را اصلی ترین رقیب و هدف خود در عرصه نظام بین الملل ارزیابی می‌کند، بسیار زودتر از آن چیزی که فکرش را می کرد، باید به سراغ چین برود و مسائل خود با این کشور را حل کند. این مساله از دو منظر بر مذاکرات اتمی ایران و آمریکا اثرگذار است. اول اینکه بدون تردیدی در فضای تشدید تنش ها میان چین و آمریکا، چینی ها بر شدت حمایت های خود از ایران خواهند افزود و این مساله عملا کارت‌های برنده ایران در مواجهه با ترامپیست ها را تقویت می کند.
نکته دوم اینکه تشدید زودتر از موعد و غافلگیرانه جنگ تجاری میان چین و آمریکا، سبب می شود تا ترامپ چه بخواهد و چه نخواهد مجبور شود عمده تمرکز خود و دولتش را بر جنگ تجاری با چین قرار دهد. این یعنی تمرکز وی و دولتش بر ایران و مسائل مرتبط با کشورمان تا حد زیادی کمرنگ خواهد شد. به بیان ساده تر، ترامپ برای آبرو و اعتبار خود هم که شده نیاز دارد بر شدت رقابت با چین بیفزاید و به هر شکل ممکن که شده این کشور را در مسیری قرار دهد که به آمریکا خسارت زیادی وارد نشود.
این در حالی است که به زعم بسیاری از تحلیلگران از جمله جان میرشایمر استاد سیاست بین الملل دانشگاه شیکاگو آمریکا، شانس وی در این رابطه بسیار کم است و او راهی جز عقب نشینی خفت بار از جنگ تعرفه ای علیه چین و جهان نخواهد داشت. این معادله نیز از چشم اندازی کلان فرصت های قابل توجهی را به تهران جهت استیفای حقوق و منافعش در مواجهه با آمریکا در پرونده اتمی اش ارائه می کند.
