تست کومبس در بارداری وجود آنتی‌بادی‌هایی را بررسی می‌کند که به گلبول‌های قرمز خون جنین حمله می‌کنند. البته این تست، نه فقط در بارداری، بلکه ممکن است پیش از انجام اقداماتی مانند تزریق خون نیز انجام شود. به علاوه، پزشکان می‌توانند با این تست برخی بیماری‌ها مانند کم‌خونی همولیتیک خودایمنی را نیز تشخیص دهند. تا انتهای این مقاله را بخوانید تا با همه چیز درباره تست کومبس آشنا شوید.
تست کومبس برای شناسایی آنتی‌بادی‌هایی طراحی شده است که ممکن است به گلبول‌های قرمز شما حمله کنند. آنتی‌بادی‌ها بخشی حیاتی از سیستم ایمنی بدن هستند که با آنتی‌ژن‌ها (مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و دیگر سموم) مقابله می‌کنند تا شما را سالم نگه دارند. با این حال، گاهی اوقات آنتی‌بادی‌ها به اشتباه به سلول‌های سالم بدن حمله کرده و مشکل‌ساز می‌شوند.
دو نوع مختلف تست کومبس وجود دارد که عبارتند از:
آزمایش کومبس غیر مستقیم در بارداری برای بررسی وجود آنتی‌بادی‌هایی علیه خون Rh مثبت انجام می‌شود. برای مثال، اگر گروه خونی شما Rh منفی باشد (مانند O منفی، A منفی، B منفی یا AB منفی)، گلبول‌های قرمز شما فاقد نشانگر Rh هستند، اما افرادی با گروه خونی Rh مثبت، این نشانگر خاص را دارند.
اگر یک فرد Rh منفی، جنینی با Rh مثبت را باردار باشد، ممکن است پدیده‌ای به نام «حساس‌سازی Rh» اتفاق بیفتد.
اگر یک فرد Rh منفی، جنینی با Rh مثبت را باردار باشد، ممکن است پدیده‌ای به نام «حساس‌سازی Rh» اتفاق بیفتد. در این حالت، سیستم ایمنی بدن مادر به اشتباه نشانگر Rh را به عنوان یک عامل تهدیدکننده شناسایی کرده و علیه آن آنتی‌بادی تولید می‌کند. تولید این آنتی‌بادی‌ها ممکن است مدتی طول بکشد. به همین دلیل معمولاً در اولین بارداری، جنین آسیب نمی‌بیند، اما در بارداری‌های بعدی با جنین Rh مثبت، آنتی‌بادی‌هایی که در بدن مادر از قبل وجود دارند، می‌توانند به گلبول‌های قرمز جنین حمله کنند. این وضعیت ممکن است باعث بیماری Rh شود که با علائمی مانند کم‌خونی، زردی یا مشکلات جدی دیگر همراه است. این مشکلات معمولاً در هر بارداری Rh مثبت بعدی شدیدتر می‌شوند.
با این حال، اگر در معرض خطر حساس‌سازیRh باشید، تقریباً همیشه می‌توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید. مخصوصا گر قبلاً دچار حساس‌سازی شده باشید، درمان مناسب می‌تواند به محافظت از جنین شما کمک کند. به همین دلیل انجام تست کومبس در بارداری، به ویژه در سه ماهه اول، اهمیت زیادی دارد.
اگر نوزاد شما با زردی متولد شود، احتمالاً پزشک شما برای او نیز تست کومبس را انجام می‌دهد. این تست به شناسایی آنتی‌بادی‌های بیگانه‌ای کمک می‌کند که ممکن است به گلبول‌های قرمز نوزاد چسبیده باشند.
این تست نیازی به آمادگی خاصی ندارد و فقط قرار است یک نمونه خون کوچک بدهید. در واقع، پزشک با استفاده از یک سوزن نازک، از یکی از رگ‌های دست یا بازوی شما نمونه خون می‌گیرد. ممکن است هنگام ورود سوزن، کمی احساس نیش یا سوزش کنید، اما اصلا ترسناک نیست. در آخر نیز روی محل نمونه‌گیری بانداژ قرار می‌دهد که می‌توانید آن را پس از ۱۰ تا ۲۰ دقیقه بردارید و نمونه خون شما برای بررسی تخصصی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
در اکثر موارد، نتایج این تست ظرف ۲۴ ساعت آماده می‌شود. نتیجه مثبت، غیرطبیعی است و نشان می‌دهد در بدن شما آنتی‌بادی‌هایی وجود دارند که می‌توانند به گلبول‌های قرمز حمله کنند. این وضعیت ممکن است به دلیل بیماری‌هایی مانند موارد زیر ایجاد شود:
اگر تست شما پیش از تزریق خون مثبت باشد، پزشک باید در انتخاب خون اهداکننده با دقت بیشتری عمل کند. افرادی که چندین بار تزریق خون داشته‌اند، معمولاً آنتی‌بادی‌های مختلفی در بدنشان شکل گرفته است که ممکن است یافتن خون مناسب برای آن‌ها دشوار باشد.
اگر نتایج تست کومبس در دوران بارداری شما مثبت باشد، باید اقداماتی انجام دهید تا جلوی آسیب دیدن جنین در برابر حساس‌سازی Rh را بگیرید. به علاوه، نتیجه مثبت تست کومبس در نوزاد معمولاً به معنای وجود کم‌خونی یا زردی است. به همین دلیل، در صورت مثبت بودن تست، پزشک معاینه‌های تکمیلی انجام داده و درمان مناسب را توصیه می‌کند.
نتیجه منفی چه در تست مستقیم و چه در غیرمستقیم، حالت طبیعی را نشان می‌دهد و یعنی هیچ آنتی‌بادی‌ای که به گلبول‌های قرمز چسبیده باشد، یافت نشده است. در واقع، بسته به شرایط شما، این نتیجه نشان می‌دهد که:
اگر علائم کم‌خونی همولیتیک مانند زردی، ضعف، سرگیجه یا گیجی دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک‌تان می‌تواند شما را معاینه کند و آزمایش‌های لازم را انجام دهد تا درمان مناسب تجویز شود. البته علائم هشداردهنده بسیاری وجود دارند که ممکن است با نشانه‌های بیماری‌های دیگر مشابه باشند. پس اگر احساس کردید چیزی در بدن‌تان طبیعی نیست، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
تست کومبس در بارداری به دنبال یافتن آنتی‌بادی‌هایی است که ممکن است به گلبول‌های قرمز جنین شما حمله کرده و آن‌ها را از بین ببرند. نحوه انجام این آزمایش، یک خون گرفتن ساده است و نیازی به آمادگی خاصی ندارد. در نهایت، نتایج این تست می‌تواند مسیر اقدامات لازم را برای پزشک شما روشن کند، اما در بعضی مواقع ممکن است برای رسیدن به تشخیص دقیق و درمان مناسب، نیاز به انجام آزمایش‌های تکمیلی نیز داشته باشید.
