به گزارش همشهری آنلاین، عماد آبشناس، تحلیلگر مسائل بین‌الملل: آن‌چه در شرایط کنونی بیش از هر امر دیگری حائز اهمیت است، اصلِ نفسِ گفت‌وگو و مذاکره است؛ ولو آن‌که طرف گفت‌وگو، خصمی دیرین و بدسابقه باشد. زیرا حتی گفت‌وگو با دشمن، مقتضیات و الزامات خاص خود را دارد و بی‌مبالاتی در این مسیر، نتیجه‌ای جز اتلاف فرصت‌ها نخواهد داشت.

تجربه‌ی مذاکره با ایالات متحده امری نوظهور و بی‌سابقه نیست؛ بلکه پیش‌تر نیز جمهوری اسلامی ایران در مقاطع و موضوعات گوناگون، پای میز گفت‌وگو با طرف آمریکایی نشسته است. به نقل از جناب آقای محمد مخبر، معاون اول دولت فقید و شهید، سید ابراهیم رئیسی، در دو نوبت ایران و آمریکا تا آستانه‌ی حصول توافق پیش رفتند، لیکن در واپسین مراحل، مذاکرات با مانع مواجه گردید و نتیجه‌ای حاصل نشد.

این گفت‌وگوهای غیرمستقیم که اکنون از مرحله‌ی تعاملات غیررسمی فراتر رفته‌اند و جنبه‌ی رسمی به خود گرفته‌اند، امتداد همان روند انتقال پیام‌هایی است که پیش‌تر نیز در جریان بوده است.

بی‌تردید، آن‌چه برای جمهوری اسلامی ایران مطلوب و بایسته است، دستیابی به توافقی عزتمندانه و مبتنی بر منافع ملی است؛ توافقی که نه خللی در اصول وارد سازد، نه مایه‌ی خدشه به استقلال و اقتدار کشور گردد. با این حال، تحقق چنین امری در گرو میزان صداقت، جدیت و تعهد طرف آمریکایی در جریان مذاکرات است. چرا که سابقه‌ی ایالات متحده در عرصه‌ی تعهدات بین‌المللی، نه تنها نسبت به ایران، بلکه در برابر بسیاری از ملت‌ها و کشورها، آکنده از بدعهدی، پیمان‌شکنی و فریبکاری است.

ممکن است برخی در آستانه‌ی غروب برجام و احتمال فعال‌سازی مکانیسم موسوم به اسنپ‌بک، ضرورت بازگشت به میز مذاکرات با طرف‌های غربی را مطرح نمایند. با این‌حال، موضع جمهوری اسلامی در این خصوص روشن است: ما از هیچ تهدیدی هراسان نیستیم، چرا که این ایران نبوده که از انجام تعهدات برجامی خود سر باز زده، بلکه این ایالات متحده و هم‌پیمانان اروپایی‌اش بوده‌اند که با بی‌اعتنایی و نقض عهد، این توافق را به حاشیه رانده‌اند.

نکته‌ی کلیدی در این میان، صیانت از منافع ملی و تقویت آن در بستر گفت‌وگو است. اما واقعیت آن است که در معادله‌ی کنونی، دست برتر با ایران است. تهدیدها و هیاهوهای دونالد ترامپ نیز دقیقاً از همین جایگاه برتر ایران نشأت می‌گیرد؛ او به‌خوبی دریافته است که سیاست فشار حداکثری، آن‌گونه که در گذشته امید بسته بود، دیگر کارگر نیست و راهبردی نو در قبال ایران می‌طلبد. تحریم‌های اقتصادی که زمانی سلاح اصلی ترامپ بود، اکنون دیگر کارایی پیشین خود را از دست داده‌اند.

علاوه بر این، ترامپ امروز در وضعیتی قرار دارد که در جبهه‌های مختلف جهانی با تنش‌ها و بحران‌هایی متعدد مواجه است؛ از این‌رو، ورود به یک ماجراجویی نظامی پرهزینه با ایران، نه‌تنها سودی برای او در پی ندارد، بلکه ممکن است ضرباتی جبران‌ناپذیر به اعتبار و امنیت داخلی‌اش وارد سازد. چه، ترامپ آن‌قدر هم از عقل تهی نیست که پیامدهای چنین درگیری پرهزینه‌ای را درنیابد.