به گزارش اقتصادنیوز، نیویورک تایمز با انتشار یادداشتی مدعی شد: گفت‌وگوهای مقدماتی دیپلماتیک میان مقامات آمریکایی و ایران در عمان بر سر برنامه هسته‌ای ایران روز شنبه با ابراز رضایت دو طرف از رایزنی‌ها به پایان رسید. براساس گفته مقامات، دور بعدی گفت‌و‌گوها که برای شنبه آینده برنامه‌ریزی شده است، می‌تواند منجر به نخستین مذاکرات رسمی رو در روی دو کشور تحت ریاست جمهوری ترامپ از زمان خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای پس از گذشت هفت سال شود.
نیویورک تایمز در ادامه گزازش ادعایی‌اش آورد: ترامپ که در بسیاری از مواقع لحن تند و تهدیدآمیز در ارتباط با ایران داشته، همواره مدعی بوده که نباید به تهران اجازه داده شود که از آستانه گریز هسته‌ای عبور کند. حال رایزنی‌های اخیر نشان‌دهنده رویکرد ترکیبی ترامپ در برخورد با مناقشات خارجی است؛ رویکردی که در آن همیشه امکان رسیدن به توافق وجود دارد و جنگ طولانی‌مدت برای او جذابیت ندارد.
از منظر ایران، دور اول مذاکرات با نمایندگان ایالات متحده طبق انتظارات پیش رفت. ایران می‌تواند به صراحت اعلام کند که دو شرط اصلی‌اش برای ادامه مذاکرات محقق شد؛ واشنگتن تمرکز خود را بر روی برنامه هسته‌ای ایران نگه داشت -حداقل تا به امروز- و هیچ اشاره‌ای به تغییر وضعیت تأسیسات هسته‌ای یا پایان دادن به سیاست‌های منطقه‌ای ایران و حمایتش از گروه‌های مقاومت نکرد.
به گفته یک مقام ارشد آمریکایی که از جزئیات اطلاع داشت، رایزنی برای فرصت سازی جهت دور بعدی رایزنی‌ها درباره مسائل مختلفی انجام شد. به همین دلیل، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ که رهبری مذاکرات را بر عهده دارد، هیچ‌گونه پیشنهادی برای کنار گذاشتن کامل برنامه غنی‌سازی ایران مطرح نکرد، بلکه تمرکز بر این بود که ایران با توجه به پیشرفتی که در برنامه هسته‌ای خود به دست آورده از آستانه گریز هسته‌ای عبور نکند.
ویتکاف تجربه کمی در سیاست خارجی دارد، اما به عنوان دوست نزدیک ترامپ، از اعتماد رئیس جمهوری به خود برخوردار است و به واسطه همین گزاره این توان را دارد تا به گونه‌ای سخن بگوید که دیگر مقامات آمریکایی قادر به انجام آن نیستند. او این آخر هفته به همراه آنا اسکروگما، سفیر آمریکا در عمان، برای گفت‌وگوهای مقدماتی با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، به عمان سفر کرد.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در این مذاکرات حضور نداشت. در بیانیه‌ای که مقامات رسمی منتشر کردند، آمده است که ویتکاف به عراقچی تأکید کرد که از طرف ترامپ دستور دارد تا اختلافات دو کشور را از طریق گفتوگو و دیپلماسی، اگر ممکن باشد، حل و فصل کند.
عباس عراقچی و مقام آمریکایی هر دو گفتند که مذاکرات دو تیم ایرانی و آمریکایی روز شنبه آینده از سر گرفته خواهد شد. در مورد اینکه آیا فرستادگان آمریکایی و ایرانی به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم ملاقات خواهند کرد، این مسأله با ترکیب هر دو راه‌حل محقق شد. تیم‌های ایرانی و آمریکایی در طول مذاکرات دو و نیم ساعته در اتاق‌های جداگانه نشستند و وزیر خارجه عمان پیام‌ها را به‌صورت کتبی و شفاهی بین آنها منتقل کرد.
در نهایت، ویتکاف و عراقچی پس از پایان مذاکرات به‌طور شخصی برای یک سلام کوتاه دیدار داشتند. همزمان عراقچی به تلویزیون دولتی ایران گفت: «هیچ کلمه تندی رد و بدل نشد. هر دو طرف متعهد شدند که این مذاکرات را ادامه دهند تا به توافقی برسیم که برای هر دو کشور سودمند باشد».
پیش از این، عراقچی گفته بود که هدف از این مذاکرات اعتمادسازی و دستیابی به توافقی برای چارچوب و زمان‌بندی مذاکرات بر سر برنامه هسته‌ای است. ایران اعلام کرده بود که اگر ایالات متحده خواستار برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران باشد، از مذاکرات خارج خواهد شد. مذاکرات بعدازظهر شنبه در مسقط، پایتخت عمان آغاز شد؛ جایی که دیپلمات‌های آمریکایی و ایرانی سال‌هاست که از آن به عنوان میدانی بی‌طرف برای مذاکرات استفاده کرده‌اند.
طرفین با عدم اعتماد عمیق به یکدیگر وارد گفتوگو شدند؛ چراکه ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای که ایران با ایالات متحده و سایر قدرت‌های جهانی به‌دست آورده بود خارج شد و سپس تحریم‌های شدیدی علیه تهران در دوره نخست ریاست جمهوری‌اش اعمال کرد.
ترامپ اکنون به دنبال رسیدن به توافق است؛ هم برای نشان دادن مهارت‌های خود در مذاکره و هم برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها بین ایران و اسرائیل که می‌تواند به یک درگیری شدیدتر در خاورمیانه منجر شود. او جمعه شب در هواپیمای اختصاصی خود به خبرنگاران گفت: «من می‌خواهم ایران کشوری عالی، شاد و موفق باشد، اما آنها نباید از آستانه گریز هسته‌ای عبور کنند».
در این میان، به ادعای نیویورک تایمز مقامات ایرانی محتاط بودند، اما برای «فرصتی برای رسیدن به درک اولیه که مسیر مذاکرات را مشخص کند» آمادگی داشتند. در هفته‌های اخیر، ترامپ نامه‌ای برای ایران ارسال کرد و گفت که ترجیح می‌دهد راهی برای دستیابی به توافق پیدا کند تا اینکه به ادعایش گزینه نظامی را برگزیند. اگر چنین توافقی در هفته‌های آینده حاصل نشود، ترامپ مدعی شده که ممکن است دست به اقدام دیگری بزند. در پاسخ به این نامه ایران به سان همیشه اعلام کرد که براساس خطوط قرمز خود خواهان رایزنی و توسل به اصل دیپلماسی است.
نیویورک تایمز در ادامه یادداشت ادعایی‌اش آورد: هیأت ایرانی قصد داشت بیان کند که آماده است در مورد کاهش غنی‌سازی اورانیوم و اجازه نظارت خارجی بر فعالیت‌های هسته‌ای خود مذاکره کند، اما به گفته دو مقام ایرانی، تهران مطمئنا به درخواست احتمالی آمریکا در باب برچیدن کامل تاسیسات هسته‌ای‌اش پاسخ منفی می‌داد؛ مسأله‌ای که برخی از مقامات دولت ترامپ به‌ویژه مایکل والتز، مشاور امنیت ملی، بر آن اصرار دارند و ممکن است ترامپ را به آن سمت سوق دهند.
ویتکاف، اما به‌طور علنی خط قرمز دیگری را مطرح کرده است و در گفت‌وگویی با وال‌استریت ژورنال مدعی شده که این خط قرمز توسعه برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود، نه برنامه غنی‌سازی. بحث بر سر از دست رفتن قدرت توافق هسته‌ای اصلی است که رهبران اروپایی از سال ۲۰۱۸ تاکنون با زحمت بر آن تاکید داشتند، یعنی بازه زمانی که ترامپ ایالات متحده را از توافق خارج کرد.
حال امروز زمان بسیار کوتاه است و محدودیت‌های شدید توافق در ماه اکتبر منقضی می‌شوند. توافق پیشین که به نام «برنامه جامع اقدام مشترک» شناخته می‌شود و تحت ریاست جمهوری باراک اوباما به نتیجه رسید، نتیجه سال‌ها مذاکرات سخت و فنی بود که در ازای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌های بین‌المللی را علیه این کشور لغو کرد.
