به گزارش «تابناک»، فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، امروز (یکشنبه، ۲۴ فروردین) در گفت‌وگوی ویژه خبری با اشاره به اقدامات دولت چهاردهم در حوزه مسکن اظهار داشت: با تعهدات ایجادشده از سوی دولت‌های گذشته مواجه بودیم. این تعهدات در بخش‌های روستایی، شهری، بافت‌های فرسوده و خود مالک تقسیم شده بود.
وی افزود: قانون جهش تولید در سال ۱۴۰۰ تصویب شد، اما قانون برنامه هفتم به‌صورت تفصیلی مشخص کرده که در هر یک از این حوزه‌ها در مدت پنج سال چه میزان مسکن باید تأمین شود. پیش از قانون جهش تولید نیز ثبت‌نام‌هایی در حوزه مسکن حمایتی انجام شده بود.
صادق ادامه داد: طبق آخرین آمار ثبت‌نام در سامانه «تم» که به‌روزرسانی و مشکلات آن در جهت شفافیت برطرف شده، بیش‌از ۶ میلیون نفر ثبت‌نام کرده‌اند. بر اساس شروط چهارگانه، یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر واجد شرایط شناخته شدند. این شروط شامل تأهل (با اعمال تبصره‌هایی برای معلولان، نخبگان، بانوان بالای ۳۵ سال و مردان بالای ۴۵ سال)، فاقد سابقه مالکیت، فرم «ج» و سکونت پنج‌ساله است.
وی تصریح کرد: در خصوص مسکن حمایتی و دخالت مستقیم دولت در ساخت مسکن، برای این افراد تأمین زمین در حال انجام است. از میان واجدان شرایط، حدود ۸۰۰ هزار نفر مبالغی بین ۴۰ تا بیش از ۲۰۰ میلیون تومان به‌عنوان آورده اولیه به دولت پرداخت کرده‌اند.
وزیر راه و شهرسازی گفت: معمولاً از بیان آمار و ارقام پرهیز می‌کنم و بیشتر به رویکردها، سیاست‌ها، چالش‌ها و نحوه مواجهه با آن‌ها می‌پردازم، اما به دلیل اهمیت موضوع، اعلام این آمار ضروری است. بیش از ۵۰ درصد از این ۸۰۰ هزار نفر هنوز به تسهیلات بانکی متصل نشده‌اند که یکی از چالش‌های اصلی است.
وی تأکید کرد: طبق تأکید رئیس‌جمهور، این تعهدات مربوط به دولت‌های قبل است، اما تعهد نظام در قبال مردم محسوب می‌شود و باید تعیین تکلیف شود.
تاکنون بیش از ۴۵۰ هزار واحد مسکونی به تسهیلات بانکی متصل شده‌اند
صادق ادامه داد: تاکنون بیش از ۴۵۰ هزار واحد مسکونی به تسهیلات بانکی متصل شده‌اند و روند اتصال مابقی همچنان در دستور کار است. برخی از پروژه‌ها با آورده مردم آغاز شده‌اند اما هنوز تسهیلات بانکی دریافت نکرده‌اند.
وی در ادامه گفت: پروژه‌ها مسکن حمایتی در مراحل مختلفی قرار دارند؛ برخی در مرحله فونداسیون، برخی دارای پروانه ساخت، در مرحله سفت‌کاری، نازک‌کاری و یا در مرحله پایان کار هستند. اطلاعات مربوط به تمامی این پروژه‌ها در سامانه موجود است و گزارش تفصیلی آن نیز به‌زودی در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.
وزیر راه و شهرسازی یکی دیگر از چالش‌ها را واگذاری اراضی بدون آماده‌سازی عنوان کرد و تصریح کرد: طبق آئین‌نامه قانون ساماندهی، اراضی تنها پس از آماده‌سازی باید واگذار شوند. این شامل ایجاد زیرساخت‌های دسترسی، جدول‌گذاری و اتصال به شبکه‌های اصلی است. دولت چهاردهم نیز با جدیت این اراضی را در فرآیند آماده‌سازی قرار داده است.
وی با تأکید بر لزوم تأمین خدمات پشتیبان سکونت همزمان با ساخت مسکن گفت: یکی از رویکردهای مهم ما، ایجاد زیرساخت‌های خدماتی از جمله مراکز تجاری خرید، مدارس، مراکز درمانی، فرهنگی، ورزشی و مذهبی در کنار پروژه‌های مسکونی است. تجربه نشان داده که در پروژه‌های گذشته، خدمات پشتیبان پس از سال‌ها هنوز تأمین نشده‌اند.
وی افزود: در تمامی پروژه‌های جدید، تأکید جدی بر این موضوع وجود دارد و سازمان ملی زمین و مسکن و شرکت عمران شهرهای جدید نیز در این زمینه فعال هستند.
پاسخ به شایعات درباره سازمان ملی زمین و مسکن
وی در واکنش به برخی اتهامات مبنی بر اینکه اگر سازمان ملی زمین و مسکن زمین‌های در اختیار خود را وارد ساخت‌وساز کند، دیگر نیازی به ورود سایر دستگاه‌های دولتی نیست، توضیح داد: باید توجه داشت که اراضی در اختیار این سازمان شامل گستره‌ای از منابع طبیعی، رودخانه‌ها، کوه‌ها، باغات، اراضی کشاورزی، گسل‌ها و مناطق غیرقابل ساخت است. هرچند این اراضی در سیطره مالکیت دولت و این سازمان هستند، اما بسیاری از آن‌ها فاقد قابلیت ساخت‌وساز هستند.
وزیر راه و شهرسازی افزود: دولت‌ها موظف به تنظیم‌گری و تسهیل‌گری در حوزه مسکن هستند. در برخی شهرها، امکان واگذاری زمین با رعایت تمام ملاحظات وجود دارد و این موضوع منتفی نیست. تمام تلاش ما این است که اگر مسکنی ساخته می‌شود، در شأن مردم باشد و اگر زمینی واگذار می‌شود، هم خدمات پشتیبان و هم قابلیت ساخت و سکونت در آن وجود داشته باشد.
صادق گفت: ما در گذشته پروژه‌هایی داشتیم که به دلیل نبود زیرساخت و خدمات، مردم از سکونت در آن استقبال نکردند و سال‌هاست این واحدها خالی مانده‌اند. همچنین زمین‌هایی واگذار شده‌اند که به دلیل نبود خدمات لازم، به مسکن تبدیل نشده و متقاضی نیز به دلیل قرمز شدن فرم (ج) از دریافت امکانات دولتی محروم شده است.
وی با اشاره به تأکید رئیس‌جمهور بر هماهنگی و اولویت‌بندی دقیق در سیاست‌گذاری‌های حوزه مسکن، گفت: ساخت مسکن نباید صرفاً به دولت محدود شود. باید از ظرفیت پیمانکاران، خیرین، شهرداری‌ها و سایر نهادها استفاده کنیم و تقسیم وظایف انجام دهیم تا به اهداف قانون جهش تولید مسکن برسیم.
اتصال سامانه‌ها وزارت تعاون برای شناسایی دهک‌های یک تا ۴
صادق خاطرنشان کرد: منابع ما محدود است و باید این منابع با اولویت‌دهی صرف شود. قانون اساسی نیز تأکید دارد که دولت موظف به تأمین مسکن برای اقشار محروم و روستاییان است. ما سامانه «تم» را به سامانه دهک‌بندی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی متصل کرده‌ایم تا دهک‌های ۱ تا ۴ را به‌طور دقیق شناسایی کنیم، این دهک‌ها قطعاً در اولویت قرار دارند.
وی ادامه داد: توجه به دهک‌های پایین، به‌ویژه زنان سرپرست خانوار، از دیگر تأکیدات رئیس‌جمهور است. البته این به معنای حذف سایر دهک‌ها نیست، بلکه باید در تقسیم‌بندی و سیاست‌گذاری، اولویت‌بندی مشخصی وجود داشته باشد.
فرزانه صادق در خصوص آمایش سرزمین و اهمیت تخصیص زمین برای جمعیت‌پذیری گفت: طبق اسناد آمایش سرزمین، باید ۱۵ درصد از سرزمین در اولویت جمعیت‌پذیری قرار گیرد. اما در حال حاضر، با وجود تلاش‌ها و برنامه‌ریزی‌ها، این میزان به‌طور چشمگیری پایین‌تر از حد انتظار است و به نیم درصد نمی‌رسد.
وی افزود: با این حال، این که زمین‌ها باید قابل استفاده و آماده باشند، یک توجیه منطقی است. اما به‌نظر می‌رسد روند تخصیص زمین‌ها برای ساخت مسکن به شدت کند است.
صادق همچنین با اشاره به نظرات برخی از مردم که درخواست دارند تنها زمین در اختیارشان قرار گیرد تا خودشان بدون نیاز به تسهیلات بانکی مسکن بسازند، بیان کرد: بسیاری از افراد اعلام کرده‌اند که با داشتن تنها یک قطعه زمین، بدون نیاز به تسهیلات بانکی و با حداقل زیرساخت، می‌توانند ساخت مسکن را آغاز کنند. به‌گفته این افراد، تنها فراهم کردن زمین می‌تواند مشکلات بسیاری را حل کند.
نمی‌توانم به‌طور قاطع بگویم روند تخصیص زمین کند است
صادق ادامه داد: نمی‌توانم به‌طور قاطع بگویم روند تخصیص زمین کند است، اما بیشتر مشکلات تأمین زمین و مسکن در کلانشهرها و مراکز استانها مشاهده می‌شود.
صادق همچنین به مشکلات توسعه شهری در کلانشهرها اشاره کرد و گفت: در بعضی از شهرها، زمین برای ساخت مسکن وجود دارد، اما تقاضا برای آن کم است. این در حالی است که در برخی دیگر از استانها و شهرها با محدودیت‌های شدیدی مواجه هستیم. به‌خصوص در کلانشهرها، توسعه نباید به گونه‌ای باشد که مشکلات جدیدی ایجاد کند.
وی افزود: توسعه در کلانشهرها تنها به‌صورت افقی قابل‌قبول نیست. توسعه عمودی ممکن است مشکلات بیشتری ایجاد کند، همانطور که در تهران با آن روبه‌رو هستیم. تمرکز جمعیتی باید به‌طور متوازن انجام گیرد و تمرکززدایی به‌درستی صورت گیرد.
صادق در ادامه گفت: در استان‌های شمالی کشور به‌دلیل پوشش گیاهی و در استان‌های غربی به‌دلیل توپوگرافی سنگین مشکلات خاصی وجود دارد. همچنین در سواحل جنوبی کشور، به‌ویژه در منطقه مکران، برنامه‌ریزی‌هایی برای جذب جمعیت به این مناطق انجام شده است. با این حال، این جابجایی جمعیت باید همراه با اشتغال و زیرساخت‌های لازم صورت گیرد.
صادق در ادامه به تلاش‌های صورت‌گرفته برای افزایش محدوده‌های شهری اشاره کرد و گفت: در راستای قانون جهش تولید، بیش از ۷۰ هزار هکتار به محدوده‌های شهری افزوده شده است. به‌ویژه در تهران، حدود ۶۵ هزار هکتار به محدوده این شهر اضافه شده است. این افزوده‌ها در راستای برنامه‌های توسعه شهری و مطابق با نیازهای جمعیتی صورت گرفته است.
صادق همچنین از تلاش‌های دولت برای واگذاری زمین به‌صورت کارشناسی شده خبر داد و گفت: تمامی اراضی با کاربری غیرمسکونی که می‌توانند در فرآیند مولدسازی قرار گیرند، تحت بررسی قرار گرفته‌اند. در این راستا، ارتباط بین وزارتخانه‌ها وجود دارد و تصمیم‌گیری‌ها به‌صورت جمعی در ستاد مولدسازی انجام می‌شود.
وی همچنین افزود: آمار دقیق از میزان واگذاری زمین‌های دیگر ارگان‌ها در دست نیست، اما در سال‌های گذشته و در دولت فعلی، این اقدامات در حال انجام است. برخی ارگان‌ها زمین‌های خود را در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار داده‌اند و این روند ادامه دارد.
