قبل از عقد محضری، تمامی زوج‌ها باید آزمایش قبل از ازدواج را انجام دهند. این آزمایش‌ها شامل، آزمایش ادرار برای تشخیص اعتیاد و آزمایش خون برای تشخیص بیماری تالاسمی و سیفلیس است. تست اعتیاد ازدواج هم برای خانم و هم برای آقا الزامی است؛ درحالی‌که آزمایش خون را فقط آقایان باید انجام دهند. درصورتی‌که جواب آزمایش تالاسمی آقا دچار مشکل باشد، خانم نیز باید آزمایش خون دهد.

چرا آزمایش قبل از ازدواج لازم است؟

برای داشتن یک خانواده کامل متشکل از پدر، مادر و فرزندان، معاینه و آزمایش قبل از ازدواج به عنوان اولین خط دفاع برای خوشبختی یک زوج عمل می کند. نه تنها برنامه ریزی مالی محتاطانه، بلکه یک برنامه خانوادگی مناسب نیز اساسا حیاتی است. غربالگری قبل از ازدواج در درجه اول به زوجین کمک می کند تا طیف گسترده ای از شرایط مانند اختلالات ژنتیکی، بیماری های منتقله از خون و بیماری های عفونی را شناسایی کنند، بنابراین در صورت تشخیص هر گونه ناهنجاری می توان درمان های مربوطه را به طور مناسب ارائه کرد. علاوه بر این، غربالگری کامل باروری قبل از ازدواج می تواند شرایط غیرطبیعی را که به طور بالقوه شانس بارداری را کاهش می دهد، تشخیص دهد. مسائل باروری را می توان در اسرع وقت بدون آسیب های بیولوژیکی، روانی، اجتماعی و عاطفی غیرضروری مرتبط با ناباروری بررسی کرد. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. پی بردن به مشکلات قبل از ازدواج نسبت به بعد آن قابل تحمل تر است، آزمایش های پیش از ازدواج بر اساس اطلاعاتی که مشاور از زوجین می گیرد و سوابق بیماری ها را در فرد و خانواده هرکدام و احتمال به ارث رسیدن آن به فرزندان را بررسی می کند. بسیاری از مشکلات از جمله بیماری های که امکان انتقال آن بین زوجین وجود دارد و هم بیماری های ژنتیکی که می تواند فرزند را در خطر ابتلا قرار دهد مورد توجه هستند.

مدارک لازم برای آزمایش قبل از ازدواج

برای انجام آزمایش ازدواج، شما ابتدا باید به دفتر رسمی ازدواج مراجعه و برگه معرفی‌نامه یا درخواست آزمایش را دریافت کنید. علاوه‌برآن، سایر مدارک موردنیاز برای آزمایش ازدواج، کارت ملی زوجین، شناسنامه زوجین است. سپس با این مدارک باید به یکی از آزمایشگاه‌هایی که محضر معرفی می‌کند مراجعه و علاوه بر انجام آزمایش ازدواج در کلاس‌های الزامی نیز شرکت کنید.

آزمایش قبل از ازدواج نیازی به ناشتا بودن هست؟

خیر، برای انجام این آزمایشات نیازی به ناشتا بودن نیست.

آزمایش ادرار

آزمایش ادرار برای اطمینان از عدم اعتیاد زوجین انجام می‌شود.

آزمایش خون قبل از ازدواج

آزمایش خون در ازدواج مشتمل بر دو آزمایشcbc و vdrl است.

انجام آزمایش خون از موارد ضروری قبل از ازدواج و قبل از عقد باید انجام شود. در آزمایش ازدواج، آزمایش خون و ادرار به منظور بررسی سلامت طرفین انجام می‌شود. در این بین، آزمایش خون مشتمل بر دو آزمایشcbc و vdrl است.

آزمایش CBC (بررسی امکان وجود تالاسمی)

CBC یک گروه از آزمایش‌ها به منظور بررسی سلول‌های خون است. خون از گلبول‌قرمز، گلبول سفید و پلاکت تشکیل شده است که این آزمایش انواع سلول‌های خونی را از نظر تعداد، شکل و ابعاد بررسی می‌کند و می‌تواند انواع بیماری‌ها از جمله عفونت،کم خونی و سرطان خونی را مشخص می‌کند.

یکی از شاخص هایی که در آزمایش cbc در آزمایش ازدواج مورد توجه واقع می‌شود شاخص mcv است. واژه mcv مخفف mean corpuscular volume به معنی متوسط حجم گلبول‌های قرمز است. گلبولهای قرمز در مغز استخوان ساخته شده و پس از بالغ شدن وارد جریان خون می‌شوند. این سلول‌ها در حالت نرمال اندازه مشخصی دارند. شاخص mcv میانگین ابعاد گلبول های قرمز را نشان می‌دهد.

در آزمایش ازدواج، cbc اغلب با هدف تشخیص تالاسمی برای عروس و داماد انجام می‌شود و از شاخص mcvبرای این تشخیص استفاده می‌شود. اگر mcv فرد پایین باشد یعنی گلبول‌های قرمز خون کوچکتر از حد نرمال هستند. این وضعیت می‌تواند نشان دهنده بیماری یا تغییرات فیزیولوژیک از جمله موارد زیر باشد:

• کم خونی فقرآهن

• سایر انواع کم خونی ها

• تالاسمی

• حاملگی

تالاسمی

تالاسمی چیست؟

تالاسمی یک بیماری ژنتیکی است که به دلیل نقص در تولید هموگلوبین طبیعی رخ می‌دهد. این بیماری به دو نوع تالاسمی ماژور و تالاسمی مینور تقسیم می‌شود:

• تالاسمی ماژور: فرد نیازمند درمان‌های مداوم و دریافت خون است.

• تالاسمی مینور: علائم خفیف‌تری دارد، ولی می‌تواند در صورت انتقال به نسل بعدی مشکلات جدی ایجاد کند.

این بیماری در صورتی که هر دو والدین حامل ژن معیوب باشند، می‌تواند به فرزندان منتقل شود و مشکلات جدی برای آنان به همراه داشته باشد.

اگر احتمال ابتلا فرد به کم خونی‌ها و دیگر فاکتورها رد شود احتمالا فرد مبتلا به تالاسمی است.

تالاسمی یک بیماری خونی ارثی است که در آن اختلالی در ساخت هموگلوبین ایجاد شده است. این بیماری از بیماری‌های ژنتیکی شایع در ایران است که در صورت ناقل بودن هر دو فرد عروس و دادماد، ممکن است، فرزند آن‌ها مبتلا به نوع شدید و کشنده تالاسمی شود. در این بیماری بعلت کمبود هموگلوبین گلبول‌های قرمز عملکرد درستی ندارند و عمر کوتاه تری دارند. این RBC ها ابعاد کوچکتری در مقایسه با گلبول‌های قرمز نرمال دارند به همین علت در آزمایش CBC فرد MCV پایین است.

اگر MCV داماد پایین باشد، این پارامتر در خون عروس نیز بررسی می‌شود. اگر ام سی وی خون خانم بالا باشد، این دو فرد می‌توانند با یکدیگر ازدواج کنند. اما اگر پارامتر mcv در عروس نیز مانند داماد پایین باشد، باید در ازدواج آنها احتیاط کرد چون ممکن است در آینده فرزندانی مبتلا به تالاسمی ماژور داشته باشند. اگر یکی از والدین مبتلا به تالاسمی مینور ( حامل ژن بیماری تالاسمی ) باشد و والد دیگر حامل ژن تلاسمی نباشد، فرزندان یا کاملا سالم و یا مبتلا به تالاسمی مینور می‌شود که باز هم از نظر ظاهری سالم هستند.

اگر هر دو والدین مبتلا به تالاسمی مینور ( حامل ژن بیماری ) باشند، ممکن است فرزند آنها، مبتلا به تالاسمی ماژور شود. تالاسمی ماژور کم خونی بسیار شدید است که فرد مبتلا نیازمند تزریق مکرر خون است. در آزمایش ازدواج اگر ام سی وی فرد پایین باشد و ابتلا وی به کم خونی فقرآهن رد شود، پزشک برای بررسی احتمال ابتلا به تالاسمی، آزمایشات تکمیلی از جمله اندازه گیری هموگلوبین A2یا الکتروفورز هموگلوبین را درخواست می‌کند. آزمایشات تکمیلی با دقت بالایی می توانند ابتلای فرد به تالاسمی را مشخص کنند. پزشک مراکز آزمایش ازدواج، راهنمایی لازم را در این شرایط به طرفین می‌کنند.

هدف از انجام این آزمایش در چکاپ‌های قبل از ازدواج، جلوگیری از انتقال بیماری‌های خونی ژنتیکی به نسل‌های آینده است. اگر هر دو نفر حامل ژن تالاسمی باشند، احتمال تولد فرزندی با تالاسمی ماژور بسیار بالاست. بنابراین، تشخیص این مسئله پیش از ازدواج به زوجین این امکان را می‌دهد که تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند و از بروز مشکلات جدی برای فرزندان آینده جلوگیری کنند.

آزمایش vdrl (بررسی تشخیص بیماری سیفلیس)

این آزمایش خون به منظور تشخیص بیماری سیفلیس انجام می‌شود. این بیماری یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی است. منشا آن یک باکتری به نام ترپونما پالیدوم است. ابتدا زخم بدون دردی در ناحیه تناسلی، دهان، دست و پا خود را نشان می‌دهد که در صورت عدم درمان در طولانی مدت، می‌تواند آسیب جدی به مغز، قلب و یا سایر ارگان‌ها وارد کند. با ورود باکتری عامل بیماری به بدن سیستم ایمنی بدن پروتئینی به نام آنتی بادی علیه آن می‌سازد. آزمایش VDRL وجود آنتی بادی برعلیه این باکتری را شناسایی می کند.

تفسیر آزمایش VDRL به صورت زیر است:

· نتیجه منفی

نتیجه منفی به معنی نبود آنتی بادی در فرد و عدم ابتلا وی است.

· نتیجه مثبت

نتیجه مثبت به معنی ابتلا فرد به سیفلیس است.

این آزمایش گاها دقیق نیست. در افراد مبتلا به عفونت HIV، بیماری خودایمنی یا پنومونی نیز آزمایش وی دی آر ال به طور کاذب مثبت نشان داده می شود. به همین علت در صورت مثبت شدن آزمایش VDRL پزشک آزمایشات تکمیلی را برای فرد درخواست می‌کند.

آزمایش FTA- ABS آزمایشی اختصاصی آنتی بادی سیفلیس است که می‌تواند با دقت و حساسیت بالا وجود آنتی بادی را شناسایی کند و اغلب برای تائید تست VDRL مثبت درخواست می‌شود.

آموزش و مشاوره تنظیم خانواده

مرحله بسیار مهمی از زندگی است؛ نه تنها برای زن و شوهر، بلکه برای نسل‌های بعد هم سرنوشت‌ساز است. افزایش آگاهی‌های بهداشتی نقش مهم و مؤثری در تأمین سعادت و سلامت افراد خانواده‌ها و جامعه دارد. واحدهای بهداشت خانواده در تمام مراکز بهداشتی و درمانی کشور وظیفه دارند درباره مسائل بهداشتی ازدواج، بارداری، زایمان، نگهداری و تأمین سلامت کودکان بهترین راه حل‌ها را در اختیار مراجعان خود قرار دهند یا آنها را به افراد با صلاحیت معرفی کنند.

آموزش تنظیم خانواده که در ادامه آزمایش قبل از ازدواج انجام می‌شود، در راستای اهداف مطرح‌ شده است. اگرچه زمان کافی در اختیار پرسنل این بخش وجود ندارد و نیز حجم مطالب اجازه توضیحات بیشتر را نمی‌دهد، ولی آشنایی زوجین با این واحد می‌تواند گره‌گشای مشکلات آنان در آینده باشد. در مشاوره قبل از ازدواج توصیه‌های لازم راجع‌ به پیشگیری از بیماری‌های ارثی، بارداری، سن مناسب برای بارداری، تعداد بچه‌ها و روش مناسب تنظیم خانواده به زوج‌های جوان داده می‌شود.

واکسن کزاز برای خانم‌ها

کلستریدیوم تتانی یک نوع باکتری از دسته باکتری‌های اسپوردار و عامل بیماری کزاز در انسان است. شکل فعال باکتری در برابر حرارت و مواد شیمیایی مقاومت چندانی ندارد، ولی اسپور آن‌ سال‌ها در خاک خشک و گرد وغبار زنده می‌ماند و نسبت به حرارت و مواد شیمیایی مقاومت زیادی دارد. این باکتری یک سم (اگزوتوکسین) قوی به نام تتانواسپاسمین ترشح می‌کند که عامل اصلی بروز علایم بیماری است. علایم این بیماری با فعالیت شدید اعصاب حرکتی، سفتی و انقباض شدید عضلات مشخص می‌شود.

سم کزاز یک ترکیب پروتئینی است که نسبت به حرارت، مواد شیمیایی، اسیدها و قلیاها حساس می‌باشد و سریع تجزیه می‌شود. حتی الکل ۷۰ درجه آن را زود خراب می‌کند. منشأ عفونت که حاوی اسپور باکتری است، می‌تواند خاک (۲۰ تا ۶۴ درصد نمونه‌های خاک، آلوده هستند)، لباس کثیف، گردوغبار، مدفوع (بیشتر مربوط به اسب)، خار گل، میخ، وسایل جراحی (کامل استریل‌نشده) باشد. بیماری در نتیجه آلودگی یک زخم ( اغلب زخم عمیقی که بافت له‌ شده داشته باشد ) با اسپور باکتری به وجود می‌آید.

این اسپورها درون زخم در شرایط بی‌هوازی به فرم فعال تبدیل می‌شوند و سم تولید می‌کنند. سم تولید شده به طور موضعی عضلات همان ناحیه را منقبض می‌کند و همچنین از طریق رشته‌های عصبی خود را به سلول‌های عصبی- حرکتی در شاخ قدامی نخاع می‌رساند و با تحریک آن‌ها انقباض موضعی ناحیه آلوده را تشدید می‌کند. پس از آن با انتشار سم در تمام قطعات نخاعی، تمام عضلات بدن به حالت انقباض درمی‌آیند. تحریک‌پذیری شدید سلول‌های عصبی شاخ قدامی باعث می‌شود هرگونه عامل تحریکی محیطی (هر چند ضعیف مثل تماس دست با بدن بیمار یا محرکات بینایی و شنوایی) اسپاسم عضلانی را تشدید کند.تعداد این حملات تشنج ( انقباض عضلانی ) و زمان آن در بیماران، بسیار متفاوت است. مشکلات تنفسی عامل بیشتر موارد منجر به مرگ در این بیماری است.