به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، خانم فرزانه صادق با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به موضوع مهم‌ترین سیاست‌ها و برنامه‌های شورای عالی مسکن در دولت چهاردم پرداخت و به سوالات در این باره پاسخ داد.
متن کامل این گفتگو به زیر است:
سوال: جلسه‌ای که امروز در شورای عالی مسکن برگزار شد، دومین جلسه شورای عالی مسکن در دولت چهاردهم بود؟
صادق: بله، امروز دومین جلسه شورای عالی مسکن در دولت چهاردهم و البته بیستمین جلسه شورای عالی مسکن برگزار شد.
سوال: موافق هستید قبل از اینکه وارد مصوبات این جلسه بشویم بپرسیم که ظاهراً بنا بوده ماهانه برگزار شود ولی خیلی منظم برگزار نمی‌شود خانم صادق درست است؟
صادق: من می‌خواهم توضیحاتی را عرض کنم که به این موضوع هم می‌رسیم، اتفاقاً یکی از موضوعاتی که امروز بر آن تاکید شد، مرتب بودن و استمرار برگزاری جلسات بود، می‌خواهم قبل از اینکه وارد بحث مصوبات امروز شورای عالی مسکن شوم توضیحاتی را در خصوص رویکرد‌هایی که ما در این چند ماه در دولت چهاردهم پیگیری کردیم و امروز شورای عالی مسکن دوم را برگزار کردیم اشاره کنم، ما مواجه بودیم با تعهداتی که در دولت‌های گذشته ایجاد شده بود، این تعهدات هم در بخش روستایی، شهری، بافت‌های فرسوده و البته خودمالک تقسیم شده بود، قانون جهش تولید سال ۱۴۰۰ بود، اما قانون برنامه هفتم به تفصیل تقسیم بندی کرده بود که در هر حوزه‌ای که نام بردم و در تمامی محور‌ها چه میزان باید مسکن تامین شود در ۵ سال گذشته یعنی قبل از قانون جهش تولید هم ثبت نام‌هایی در حوزه مسکن حمایتی به عمل آمده بود و با ثبت نامی که آخرین آمارش را بر اساس سامانه تم که به روز شده و مشکلاتی که این سامانه داشته در جهت شفافیت تلاش شده که حل و فصل شود.
بیش از ۶ میلیون نفر ثبت نام کردند، اما بنا بر شروط چهارگانه‌ای که گذاشته شد یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر واجد شرایط شدند، در مورد مسکن حمایتی و دخالت مستقیم دولت در جهت ساخت مسکن صحبت می‌کنم، این چهار شرط را برای اینکه همه ملت ایران هم در جریان قرار بگیرند که هستند، چون ثبت نام کردند و شرایطشان مورد تایید قرار گرفته هم تاهل بود که البته بعداً تبصره‌هایی برای تاهل زده شد که معلولین و نخبگان و بانوان بالای ۳۵ سال و بعد آقایان بالای ۴۵ سال از این شرط معاف شدند، اما تاهل بود و فاقد سابقه مالکیت بودن فرم ج و سکونت ۵ ساله با این شروط یک میلیون و پانصد هزار نفر واجد شرایط شدند که مسکن و تامین اراضی برایشان انجام بگیرد از این یک میلیون و پانصد هزار نفر حدود ۸۰۰ هزار نفرشان آورده سپردند به دولت، از ۴۰ میلیون تا بیش از ۲۰۰ میلیون، در این بازه زمانی ۵ ساله را می‌گویم، معمولاً پرهیز می‌کنم از اینکه وارد عدد رقم و آمار‌ها بشوم و بیشتر رویکرد‌ها و سیاست‌ها را توضیح می‌دهم چالش‌ها را توضیح می‌دهم و چگونگی مواجهه با چالش‌ها را، اما، چون این یکی از موضوعات مهمی است که این عدد و رقم‌ها گفته شود که در این بازه زمانی چه اتفاقاتی افتاده و چه چالش‌هایی را در حال حل و فصلش هستیم این بیش از ۸۰۰ هزار نفر بیش از ۵۰ درصدشان به تسهیلات بانکی وصل نشده بودند و این یکی از مهم‌ترین موضوعاتی بود که طبق تایید رئیس جمهور محترم بار‌ها به این جهت که باید تعهدات دولت‌های قبل به جهت اینکه این تعهدات، تعهدات دولت نیست بلکه تعهدات نظام که در برابر مردم و برای مردم است باید تعیین تکلیف شود، پس یکی از این چالش‌ها وصل شدن هر کدام از این تعهدات به بانک‌ها بود برای تسهیلات بانکی، تمام تلاشمان را کردیم امروز هم بر این موضوع تاکید شد.
حتماً وقتی می‌خواهم موضوعات جلسه و محور‌ها را توضیح بدهم در این خصوص بیشتر شرح خواهم داد، بیش از ۷۰ هزار واحد در همین بازه زمانی اضافه شد و به تعهدات بانکی وصل شد، اما همچنان در خصوص این موضوع ما مشکل داریم و در حال حل و فصلش هستیم یک فرصت زمانی یک ماهه داده شد که مشکلات را بتوانیم حل و فصل کنیم بعضاً در اصلاح آمار و ارقام، آمار و ارقام منظورم این است که پروانه شاید نداشته باشند حل و فصل‌های موضوعات این گونه و بعضاً در بانک‌ها که باید حل و فصل شود.
سوال: در مجموع از یک میلیون و پانصد هزار که اشاره فرمودید چقدر به نتیجه رسیده است؟
صادق: ۸۰۰ هزار آورده مردم بود از این ۸۰۰ هزار تا الان بیش از ۴۵۰ هزار نفر به تسهیلات بانکی وصل شده و اینکه هر کدام در چه مرحله‌ای هستند در مرحله فنداسیون، تخصیص زمین هستند صدور پروانه هستند، سفت کاری هستند، نازک کاری هستند و پایان کار هستند دیگر وارد آمار و ارقامش نمی‌شوم، ولی همه اینها در سامانه تم وجود دارد و بعد از این گزارشی هم که من امشب خدمت مردم شریف ایران می‌دهم حتماً جزئیاتش در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
سوال: یعنی از این یک میلیون و پانصد هزار الان ۴۵۰ هزار تا تقریبا شروع شده؟
صادق: نه، بیش از ۴۵۰ هزار تا شروع شده ۴۵۰ هزار تا به تسهیلات بانکی وصل شده بعضاً شروع شده، اما به بانک وصل نشده یعنی با آورده مردم شروع کار پیمانکار انجام داده، اما هنوز به بانک وصل نشده‌اند، پس یکی از موضوعاتی که پیگیری شد اینکه باید اینها به تسهیلات بانکی وصل می‌شد و در حال انجامش هستیم، یک موضوع دیگرش این بود که بعضاً واگذاری زمین در سال‌های قبل مد نظر بود، چون ما در برخی از شهرهایمان امکان واگذاری زمین داریم ضرورتی ندارد که حتماً اینها ساخته شود و در طبقات ساخته شود، زمین وجود دارد و واگذاری زمین می‌تواند انجام بگیرد.
ما واگذاری زمین را باید طبق آیین نامه قانون ساماندهی بعد از آماده سازی تحویل بدهیم، پس اینکه بگوییم واگذاری زمین را انجام می‌دهیم بدون آماده سازی این حتی طبق آیین نامه قانون هم نباید انجام بگیرد و از طرفی به جهت اینکه مردم اگر قرار است زمینی را هم ما بهشون اختصاص بدهیم که بروند و مسکن را در آن بسازند بدون اینکه دسترسی‌ها در آن باشد آماده سازی را من خیلی مختصر توضیح می‌دهم، دسترسی‌ها باید انجام شده باشد، جوب و جدولش باید انجام شده باشد، دسترسی‌های داخلی به شبکه اصلی حتماً باید اتصال پیدا کند و ما در این بازده زمانی بخشی از این اراضی که آماده سازی نشده بود، اما تعهد شده بود که داده شود را هم در آماده سازی با جدیت قرار دادیم که آماده سازی‌ها انجام گیرد.
زمینی را اختصاص نمی‌دهیم که آماده سازی نشده باشد و مشکلات بعدی را داشته باشد یک موضوع دیگری که در قبال همین تعهدات انجام شد و البته سیاستی هم وجود دارد که در تمام اقدامات بعدی که توسط دولت انجام می‌گیرد این است که همزمان با واگذاری اراضی و ساخت مسکن خدمات پشتیبان مسکن هم شروع شود ببینید ما این تجربه را داشته‌ایم که مسکن به پایان رسیده چندین سال از ساخت مسکن گذشته و همچنان از خدمات اولیه‌ای که باید پشتیبان سکونت باشد، تجاری‌های خردی که باید پشتیبانی کند، مدرسه‌ای که باید آموزش افرادی که آنجا ساکن می‌شود را باید پشتیبانی کند، مسجدی که به عنوان کاربری مذهبی قرار می‌گیرد، کاربری‌های درمانی که باید به میزان جمعیتی که آنجا می‌آید باید کاربری درمانی شکل بگیرد، ورزشی همینطور شکل نگرفته بوده و ما الان داریم بعد از ساخت مسکن و معضلات و مشکلاتی که داشتیم اینها را تکمیل می‌کنیم، این هم یک رویکرد مهم دیگری بود که در تمام پروژه‌هایی که شروع کردیم تاکید می‌کنیم در تمام بازدید‌ها این تاکیدات وجود دارد و پرس و جو می‌کنیم که خدماتی پشتیبانت را چه کار داری می‌کنی، به پیمانکار و خودمان هم داریم همین کار را انجام می‌دهیم و خود سازمان ملی زمین و مسکن این کار را انجام می‌دهد در شهر‌های جدید هم همینطور است.
سوال: الان سازمان ملی زمین و مسکن آماری دارید که چقدر زمین در اختیار دارد؟
صادق: اینکه چه مقدار زمین در اختیارش است با اینکه چه مقدار زمین قابلیت واگذاری و مهم‌تر از واگذاری قابلیت سکونت با تمام آیتم‌هایی که باید سکونت را پشتیبانی کند متفاوت است، من چرا می‌گویم از عدد و رقم اسیر عدد و رقم‌هایی که کارشناسی نیست، به جهت اینکه پاسخگوی نیاز واقعی مردم نیست ما این عدد و رقم‌ها را بگویم و تکرار کنیم، اما آنچه که باید در شأن مردم باشد که آن سکونتی است که هم مسکن را پوشش بدهد و هم خدمات پشتیبانش را و اگر قرار است اتفاقی از طرف دولت بیفتد بگوییم که مسکن را تامین کردیم که در شأن مردم باشد همه اینها باید با همدیگر دیده شود.
سوال: الان راجع به سازمان ملی زمین و مسکن بحث‌هایی مطرح می‌شود که حالا اتهاماتی است شما رفع اتهام بفرمایید از جمله اینکه اولاً مطرح می‌شود که اگر میزان زمین‌هایی که در اختیار خود سازمان ملی زمین و مسکن را بیاورند وسط برای ساخت مسکن اصلاً نیاز به اینکه بقیه ارگان‌های دولتی بخواهند زمین تحویل بدهند نیست، آنقدر که زمین در اختیار این سازمان است و صحبت از این می‌کنند که خود این سازمان زمین احتکار می‌کند و یا دولت خیلی اراده جدی برای مبارزه با سوداگری در زمینه مسکن ندارد اینها را چقدر می‌پذیرید؟
صادق: ببینید من ترجیحم این است که در خصوص این موضوعات، چون موضوعات کاملاً کارشناسی است و باید میزگرد‌هایی در این خصوص تشکیل شود که با دقت در خصوص این موضوعات بحث شود و این اتهام که حالا بد اخلاقی است اتهام نیست بد اخلاقی‌هایی شاید انجام بگیرد، ببینید فقط یک توضیح می‌خواهم بدهم این هم این است که در قوانینی که وجود دارد اراضی دولتی که در داخل محدوده‌های شهری و خارج از محدوده‌های شهری در حریم شهر‌ها هستند بله در سیطره مالکیت سازمان ملی زمین و مسکن به عنوان نماینده دولت است، اما اینها شامل تمام منابع طبیعی داخل حریم‌ها، رودخانه‌ها، کوه‌ها، باغات، اراضی کشاورزی درجه یک تا درجه دو و سه و چهار اراضی که حرائم گسل است خود گسل است مسیل است، رودخانه‌هایی که حریم هایش است، همه اینها شامل اینها می‌شود و از همه اینها مهم‌تر ما ناترازی‌های بسیاری را داریم، امروز تاکید آقای رئیس جمهور هم بود توسعه را با چه شاخص‌هایی می‌خواهیم انجام بدهیم ساخت مسکن و واگذاری مسکنی که آبش تامین نباشد، انرژیش تامین نباشد، خدمات سکونتش تامین نباشد، اینها معنی‌اش رفع تکلیف نیست اینکه کجا باید این اقدام انجام بگیرد نباید کارشناسی شود پس اینکه میزان اراضی را بیاییم ضرب و تقسیم بسیار ساده انگارانه انجام بدهیم و بگوییم با تقسیم اراضی مشکل مسکن را حل کرده‌ایم بسیار تصور غلطی است، اما از طرف دیگر اینکه دولت‌ها تنظیم‌گری و تسهیلگری مسکن را و در بعضی از شهر‌های ما که تعدادشان هم کم نیست تسهیلگری واگذاری اراضی برای مسکن را باید انجام بدهند منتفی نیست تمام تلاش ما هم همین است که این اتفاق را به بهترین نحو رقم بزنیم که اگر مسکنی می‌سازیم در شأن مردم باشد، تمام مواردی که من عرض کردم را در آن ببینیم و اگر زمینی واگذار کردیم باز هم شأن مردم رعایت شود که هم خدمات پشتیبان داشته باشد و هم قابلیت ساخت و سکونت باشد ببینید بعضاً من نمی‌خواهم وارد تجربیات قبلی شوم و تحلیلی داشته باشم، نمی‌خواهم آمار بگویم داریم مسکنی که ساخته شده و هیچ استقبالی از سکونت در داخل آن مسکن ساخته شده نمی‌شود سال‌ها است که خالی است داریم اراضی که سال‌هاست واگذار کردیم، اما آن به مسکنی که فرم ج آن کسی که هم بهش دادیم سوخته قرمز شده و دیگر نمی‌تواند از امکانات دولتی استفاده کند به جهت اینکه امکانات را نبردیم و او نتوانسته به مسکن برسد، پس تمام تلاش ما این است با تاکیدی هم که رئیس جمهور دارد و من در توضیحات بعدیم هم می‌دهم اینکه اولا این نکات فنی که عرض کردم را توأمان در چارچوب قوانینی که داریم و عدد و رقم‌هایی که دولت برای ما تنظیم کرده بتوانیم توأمان با همدیگر ببینیم بعضاً واگذاری زمین، این ساخت مسکن هم اینکه همش دولت بخواهد وارد شود نه این بسته حمایتی را یک مقدار گسترده‌تر کنیم از پیمانکاران از انبوه سازان از خیرین شهرداری‌ها همه اینها را بیاوریم که تقسیم وظایف انجام بدهیم تا با آن هدف نهایی که همان قانون است برسیم و موضوع را جوری پیش ببریم و نکته بعدی در ادامه صحبتم یک این را انجام بدهیم و دوم اینکه اولویت بندی داشته باشیم ببینید منابع محدود است این منابع محدود باید با اولویت تامین مسکن شود قانون اساسی هم همین را می‌گوید قانون اساسی هم می‌گوید شرایط و بستر را برای محرومین و روستاییان این محرومین معنی و مفهوم دارد، خوشبختانه با سامانه‌ای که ما در وزارت کار داریم و ما در این چند ماه گذشته سامانه تم خودمان را به سامانه دهک‌بندی که در وزارت کار هم وجود دارد با همدیگر متصل کرده‌ایم که اگر برنامه‌ریزی‌های بعدی را که داریم انجام می‌دهیم دهک ۱ تا ۴ قطعاً در اولویت هستند نحوه توجه به دهک ۱ تا ۴ هم باید متفاوت باشد ورود دولت برای اینکه بخواهد صفر تا ۱۰۰ را انجام بدهد، قطعاً با اولویت‌های دهک‌های ۱ تا ۴ و دهک‌های پایین است امروز هم تاکید اکید داشتند که اولاً نسبت به دهک‌بندی و محرومیت حتی در محرومیت هم دوباره یک اولویت دیگری را شخص رئیس جمهور داشتند زنان سرپرست خانوار این معنی و مفهومش این نیست که بقیه حذف باید شوند و توجهی نباید شود من توضیحاتم را تکرار می‌کنم همه اینها با همدیگر دیده می‌شود، اما در زمان بندی‌هایی که داریم این اولویت بندی حتماً مدنظر است.
سوال: راجع به برخی از این فرمایشات شما چند نکته بگویم البته این عرضم ناظر بر دولت چهاردهم نیست در طول سال‌های متمادی در دولت‌های قبل الان نتیجه شده اینکه داریم می‌بینیم طبق اسناد آمایش سرزمین ۱۵ درصد از سرزمین باید در اولویت جمعیت پذیری باشد الان کل محدوده شهر‌های ایران را اگر جمع بزنیم به نیم درصد نمی‌رسد روستا‌ها را به آن اضافه کنیم مثلاً می‌شود یک درصد با این توجیه که البته کاملاً فرمایش شما متین است باید زمینی باشد که قابل استفاده باشد زیرساخت‌هایش فراهم باشد ولی همین بحث‌های کارشناسی به نظر شما روند را خیلی کند نکرده ببینید الان خیلی‌ها می‌گویند شما زمین را به من بده من خودم خرد خرد می‌سازم اصلاً تسهیلات بانکی هم نمی‌خواهم با یک اتاق شروع می‌کنم بهتر از مستاجری است بهتر از هزار گرفتاری دیگر است فقط زمین در اختیار من باشد بتوانم خرد خرد بسازم حالا یک زیرساخت خیلی ابتدایی آب و برق و گاز است حالا گاز هم شاید خیلی مد نظرشان نباشد یک آب و برقی وجود داشته باشد من خودم می‌توانم بسازم فکر نمی‌کنید خیلی کند دارد پیش می‌رود این ماجرا؟
صادق: ببینید این سوال شما را من نمی‌توانم قاطع بگویم کند است، به جهت اینکه ما بیشترین نیازی که داریم و بیشترین مشکلی که داریم در کلان شهر‌ها است و در مراکز استانها، من بیش از ۱۴۰۰ شهر دارم که ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ از این شهر‌ها مشکل اساسی برای تامین زمین و مسکن ندارند ۸۵ درصد مشکل تامین اراضی و مسکن در پایتخت و در کلانشهر‌ها و مراکز استانها هستند.
سوال: الان آنجا که مشکل نداریم آنجا یعنی مشکل مسکن هم نداریم؟
صادق: اینها آمار و ارقامش وجود دارد، من در برخی از شهر‌ها که تعدادش هم کم نیست زمین دارم و متقاضی ندارم، اما در بعضی از استانها و در بعضی از شهر‌ها محدودیت‌هایی داریم کلان شهر‌ها را نمی‌توانیم بگوییم توسعه‌اش کند است، اساساً کلان شهر‌ها نباید توسعه‌ای پیدا کنند که چنین ناترازی‌هایی را به وجود بیاورند، البته یک نکته را هم عرض کنم اینکه من می‌گویم این توسعه فقط منظورم توسعه افقی نیست در کلان شهر‌ها و در پایتخت که همه با آن مواجهند چه کسی که در پایتخت زندگی می‌کند و چه کسی که در پایتخت زندگی نمی‌کند این توسعه مفهومش این نیست که در سطح انجام نپذیرد و برود در ارتفاع، ارتفاع اتفاقاً آسیبش به مراتب بیشتر است و داریم می‌بینیم که با چه مواجه شده‌ایم و چه بلایی سر تهران در این مدت آمده و نتوانسته‌ایم این تمرکز زدایی را انجام بدهیم من می‌خواهم بگویم، اما اینکه این کند بودن آنجایی که زمین داریم طبق قانون جهش تولید قانونی است که به آن الان چندین سال است که دارد توجه می‌شود آن جا‌هایی که زمین امکانش وجود دارد هم افزایش محدوده‌ها انجام شده عدد و رقم افزایش محدوده‌ها عدد رقم کوچکی نیست، در طی این سالیان بیش از ۷۰ هزار هکتار افزایش محدوده‌ها داشتیم این عدد و رقم را بخواهم مقایسه کنم اگر اشتباه نکنم تهران ۶۵ هزار هکتار یعنی یک تهران به کل کشور اضافه شده البته بیش از ۷۸ است، اگر روستایی را هم حساب کنیم که بیش از ۱۰۰ هزار هکتار اضافه شده در همین مدت ۵ سال گذشته، اما می‌خواهم بگویم که همین محدودیت‌هایی که ما می‌گوییم یکی کلان شهر‌ها است یکی مراکز استانها است، یکی از موضوعات استان‌های شمالی است جهت پوشش گیاهی اش، استان‌های غربی ما است توپوگرافی سنگینی که وجود دارد، بله در سواحل جنوبی در جنوب کشور مکران اتفاقاً یکی از موضوعات آمایشی این است که جمعیت آنجا باید برود برنامه‌ریزی‌های ما هم همین گونه است که جمعیت آنجا برود، اما باز این جمعیت رفتن را داریم با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام می‌دهیم جمعیت بدون اشتغال پشتیبان پایداری نمی‌آورد، پس می‌خواهم تکرار کنم همه این موارد در آمایش دیده شده و این تمرکز زدایی و رفتن و جمعیتی که باید پخشایشش انجام بگیرد می‌توانیم بگوییم کند است یا تند است یا متوسط است بعضاً یک جا‌هایی نمی‌شود ما خیلی از شهرهایمان دور تا دورش و پیرامونش اراضی کشاورزی است داریم می‌گوییم یک و دو ممنوع است، اما ۳ و ۴ بخش اعظم گندم و جو اتفاقاً در ۳ و ۴ است، من وزیر راه و شهرسازی هستم، اما رئیس شورای عالی شهرسازی و معماری هم هستم که هر آنچه که در شورای عالی شهرسازی و معماری می‌آید با حضور وزرای دیگری که از نیرو و از میراث و وزرای دیگری که مرتبط هستند سازمان برنامه و محیط زیست و اینها هم حضور دارند و تصمیم گیری‌ها به صورت جمعی انجام می‌شود پس این توضیحات را از این نظر دادم که واگذاری زمین در شان و کارشناسی شده قطعاً در رویکرد‌هایی که بوده و الان هم داریم هست، اما به جمعی جهات بررسی‌هایش در حال انجام است.
سوال: آن میزان مطالبه‌ای که طبق قانون باید از بقیه ارگان‌های دولتی اتفاق بیفتد که زمین را در اختیار وزارتخانه قرار بدهند آماری داریم که از ابتدای دولت چهاردهم تا الان چه میزان مثلاً وزارتخانه‌ها زمین‌های خودشان را آورده‌اند سند زده‌اند به نام وزارتخانه شما؟
صادق: من الان، چون امشب می‌خواستم بیشتر در مورد بسته استیجاری که امروز مصوب شده می‌خواستم بیشتر صحبت کنم، اما سوالات شما سوالاتی است که حتماً برای مردم مهم است که پاسخشان را بدانند، اینکه چه میزان عدد و رقم من بخواهم بگویم الان عددی را در ذهنم نیست، اما طبق قانون ارگان‌های مختلف که ما حتی اینطور بگویم یک ستاد مولدسازی دیگری هم وجود دارد که باید مولدسازی انجام بگیرد و بیاید در پایشی که انجام می‌گیرد و نیاز‌هایی که همه وزارتخانه‌ها بنا به نیاز‌هایی که وجود دارد و ماموریت‌هایی که هستند انجام بگیرد آنجا زمینی که کاربری غیر از مسکونی داشته باشد حالا هر کاربری دیگری که باشد و بخواهد مولدسازی شود اگر داخل محدوده‌های شهری باشد قطعاً در آن ستاد مولدسازی نمی‌رود می‌خواهم بگویم که این ارتباط بین وزارتخانه‌ها وجود دارد، اما اینکه چه میزان واگذاری شده و سند زده شده من آمار ندارم ولی در طول سال‌های گذشته و حتی در همین دولت هم این اتفاق افتاده است، این یکی از مفاد قانونی است که شما به درستی اشاره کردید.
سوال: آن‌ها به این تعهدات شان عمل می‌کنند، خیلی از وزارت خانه تحفظ دارند که زمین در اختیارشان بزنند به نام وزارت خانه شما و مقاومت می‌کنند؟
صادق: حتما مقاومت‌هایی نسبت به این است و حتما بخشی نگری است و در خیلی از حوزه‌های دیگری بخشی نگری وجود دارد، این که هیچ همکاری نمی‌کنند، نه، در خیلی جا‌ها و در خیلی از ارگان‌ها اتفاق افتاده است.
سوال: جلسه شورای عالی و بسته استیجاری که اشاره کردید که خیلی‌ها علاقه مندند که دولت چه بسته‌ای را تدارک دیده است؟
صادق: اولا ۱۴ فروردین آمدم و خدمت مردم به جهت وظیفه آگاهی بخشی که باید انجام بدهیم، من در مورد سفر‌های نوروزی توضیح دادم. همان جا این قول را دادم که به عنوان دبیرخانه شورای عالی مسکن این جلسه تشکیل شود که این جلسه امروز تشکیل شد و بلافاصله بعد از جلسه بیایم و بگویم که چه اتفاقی در جلسه افتاده است، در جلسه چند موضوع داشتیم یکی از موضوعات بررسی بسته ساماندهی بازار اجاره مسکن و حمایت از مستاجرین بود. توضیح کوتاه اگر بدهم قبل از این که وارد مصوبه شوم، آماری که طبق مرکز آمار داریم تقریبا ۶۹ درصد مالکیت شهری داریم، خانوار‌ها ۶۹ درصد مالکیت در شهر‌ها مالکیت دارند و ۲۳ درصد استیجاری هستند، آن فاصله‌ای که می‌افتد سایر است یا خانه‌های سازمانی یا با فامیل زندگی می‌کنند، آن ریزه‌ای به صد نمی‌رسد، در روستا‌ها ۸۹ درصد مالکیت داریم و ۴ و ۴ دهم درصد استیجار داریم. با توجه به این که یکی از مهم‌ترین رویکرد‌های دولت توجه به محرومین است، بیش از دو میلیون خانوار دهک‌های یک تا چهار هستند. **** که مستاجر هستند، یک میلیون و حدود یک میلیون و نهصد مستاجر شهری هستند از این ۵۰ هزار تا مستاجر روستایی هستند و این آمار را دارم بگویم که توجه ویژه در تامین مسکن و هم مسکن استیجاری، وقتی ما تمام راهکار‌ها را می‌رویم که محرومین را با اولویت صاحب مسکن کنیم که معیشت و بضاعتی که همیشه قشر دارند، نمی‌توانند وام بانکی هم باشد و زمین را هم بدهیم، از پس اسقاطش بربیاییم، پس باید فکر‌های دیگری برای این که سقف وسرپناه برای مردم باشد که یکی استیجار است باید داشته باشیم. من نسبت به یک توضیحی هم بدهم با توجه به بررسی مرکز آمار و عدد و رقم‌های مرکز آمار سه ماهه پایانی ۱۴۰۳ نرخ تورم اجاره نسبت به تورم کل پایین‌تر بوده است، این یک مقدار، چون بعضا داشتیم که این عجیب بوده است ولی نرخ تورم اجاره ما در یکی دو سال گذشته حتی از نرخ تورم کل هم بالاتر رفته بوده و این خودش دسترسی مردم به مسکن و تحت فشار بودن مردم در استیجار کاملا مشهود کرده بوده است.
سوال: دلیلش چه بوده است؟
صادق: در حوزه مسکن آیتم‌ها و شاخص‌های مختلفی وجود دارد که این اتفاق بیافتد، این آمار از این نظر می‌دهیم که در ۵ سال گذشته هم افزایش محدوده‌ها و همین طور تولید مسکن و هم وام‌های بانکی پیگیری شده است و به شاخص‌های دیگری هم ربط داده است فقط نمی‌توانیم بگوییم این موضوعات می‌توانسته است حل و فصلش کند. مهم‌ترین موضوعی مورد پیگیری قرار گرفت این بود که فصل نقل و انتقالات از اوایل اردیبهشت و اوایل خرداد شروع می‌شود و در سال‌های گذشته فصل نقل و انتقالات انجام می‌شد و بعد دنبال موضوعاتی بودیم که بتوانیم یک تسهیلاتی انجام دهیم. سه محور در مورد بسته استیجار امروز مطرح شد، هم در مورد تسهیلات حمایتی برای مستاجران بود، ساماندهی بازار اجاره بود، پیشنهاداتی که داشتیم و اقدامات مدیریتی در تولیدو عرضه واحد‌های مسکونی، به ترتیب توضیح دهم در خصوص تسهیلات امروز بیست همت مصوب شد که تسهیلات کمک ودیعه مسکن به صورت قرض الحسنه به خانواده‌های مستاجری که کم درآمد هستند و تحت پوشش نهاد‌های حمایتی هستند.
سوال: قرض الحسنه ۴ درصد منظورتان است؟ قرض الحسنه یک کارمزدی روش می‌گیرند؟
صادق: با تورم بانکی که وجود دارد، تورم جدیدی ایجاد نکردیم، همان روالی که قرض الحسنه همه می‌دانند و همان قرض الحسنه است، این بیست همت نمی‌گویم پوشش می‌دهد همه دهک‌های یک تا چهار، محدودیت‌های منابع هم داریم.
سوال: چقدر به هر خانواده تعلق می‌گیرد، سقف و کفش چقدر است؟
صادق: عدد این که سرانه خانوار چه باشد، امروز واردش نشدیم، به این جهت که قائلیم که هر شورایی اختیاراتی دارد، مصوباتی در شورای عالی مسکن داشتیم که نه یک بار، چند بار مصوب شده است ولی اجرا نشده است، چون جایگاهش آن جا نبوده است و باید جا‌های دیگری مصوباتش را می‌دهد.
سوال: نسبت به مصوبات قدیم چقدر افزایش داشته است؟
صادق: مهم ترینش همان مصوبه هیئت عالی بانک هاست، حتما نرخ تورم هیئت عالی بانک در نظر خواهد گرفت، برای این که بگوید این خانوار به هر خانوار قرض الحسنه چقدر می‌خواهد برسد. عددش سال گذشته کمتر بود حدود ۵ همت بود، امسال ۲۰ همت قرض الحسنه داده شود، میزانش هیئت عالی بانک مرکزی تعیین خواهد کرد. یک قدم دیگر این بود که حدود ۲۰۰ همت تسهیلات را در نظر گرفتیم برای ودیعه مسکنی که نرخ و دوباره سقف خانوارش را بازهم هیئت عالی مسکن مصوب می‌کند، اما اینها قدم‌های خوبی بود، از این نظر که هم توجه ویژه به قرض الحسنه بودن خانوار‌هایی که تحت پوشش بودن داشتیم و هم افراد و خانوار‌های دیگری که کمک شان می‌کند، چون این وام است و بعد از این که اقساطش را دادند در سبد ودیعه مسکن شان برای سال‌های آینده هم باقی می‌ماند.
سوال: اگر در تورمش مستهلک نشود؟
صادق: یک موقعی ما می‌خواهیم خیلی دقیق بگوییم که همه را پوشش می‌دهد، نه، ولی خود دولت تسهیل و تنظیم بکند پس قدم هایش را باید بردارد. امروز در شورای عالی مسکن این کار را انجام دادیم و ۲۰۰ همت آن جا گذاشتیم. نرخ درصد افزایش اجاره بهاء، ما در هم قانون این را داریم و هم در مصوبات قبلی که بود، دستوری درصد افزایش بها تعیین می‌شد، ۲۰ درصد بیشتر نشود، ۲۵ درصد بیشتر نشود و این را برای تمام کشور ابلاغ می‌کردیم، امروز در جلسه با پیشنهادی که دادیم این را استانی کردیم، بعضا استان‌هایی داریم که نرخ خیلی بیشتر از ۲۰ و ۲۵ درصد است، این که می‌گوییم ۲۰ یا ۲۵ درصد در کل کشور، یک جا‌هایی که ۲۰ درصد نیست، تصور این می‌شود که می‌تواند تا ۲۰ درصد بیاید.
سوال: تصمیم گیری می‌کنند و متناسب با شرایط استان متفاوت می‌باشد؟
صادق: در شورای مسکن تعیین می‌شود. نرخ تورم هر استان در شورای مسکن تعیین و به تایید استاندار می‌رسد و ابلاغ می‌شود، این که ما گفتیم قوانین هم وجود دارد، قوانین سخت گیرانه‌ای که اگر انجام ندهد آن موجر چه اتفاقی می‌افتد، وارد نمی‌شوم، ولی یک تسهیلی به وجود آوردیم، موجرینی که رعایت می‌کنند نرخ درصد اجاره بها را بتوانند وام جعاله بگیرند، برای تعمیر یا آماده سازی مسکن شان، اگر نرخی که مصوب نشد چه تبعات سختگیرانه قانونی که از قبل وجود داشته است، ندارد، اگرطبق همان انجام دهید یک تسهیلی برای شما که مالک هستید داریم، این برای اولین بار مصوب شد. یک موضوع دیگر هم به تنظیم گری دولت خیلی تاکید کردم، اجازه این داده شد به وزارت راه و شهرسازی که با تهاتر منابع داخلی اش، اراضی اش، املاک در اختیار و تملکش واحد‌های مسکونی ساخته شده خریداری کند و بیاورد در اجاره داری. این خودش کمک بزرگی است.
سوال: نوساز؟
صادق: این که نوساز باشد یا نباشد، اینها شقوق مختلفی است که در آئین نامه‌های اجرایی تنظیم می‌شود و مدنظر داریم، آماده عرضه به بازار باشد، این خیلی مهم است که ما بتوانیم این تنظیم گری را انجام دهیم و دولت واحد‌های مسکونی ساخته شده به بازار اجاره عرضه کند که اولویت هم با زوج‌های جوان است که فاقد مسکن هستند.
سوال: به اندازه کافی داده داریم راجع به شناسایی این واحد‌ها که بیاید در چرخه، کجا چه ملکی ساخته شده آماده است که بیاید در اختیار؟
صادق: این که واحد‌های که قابل خریداری باشد و بخشی برای که یک آمار و ارقامی که، نمی‌توانیم بگوییم اصلا آمار و ارقامی نداریم، این خودش کمک می‌کند که تعداد و میزان در آئین نامه اجرایی هم داشته باشیم.
سوال: یک بحث خانه‌های خالی و کارگروهی نداریم برای شناسایی این واحد‌ها که مالیات بگیریم؟
صادق: یک موقعی می‌خواهیم مالیات بگیریم، یک موقعی می‌خواهیم خرید کنیم، من صحبت شما را نفی نمی‌کنم، یکی از اشکالاتی که الان وجود دارد، آمار دقیق به دلیل خوداظهاری‌هایی که باید آمار دقیق نداریم، یک موقعی برای خریداری می‌خواهیم ورود کنیم که اینها با هم متفاوت است، چرا می‌گویم بسته استیجار، خیلی از موارد باید پیش ببریم تا یک مقدار اثر بگذاریم روی این اتفاق استیجاری که در کشور در کلانشهر‌ها و تهران خصوصا وجود دارد. نمی‌توانیم فقط وام می‌دهیم و دولت کاری دیگری نباید داشته باشد.
سوال: چقدر نیاز مسکن استیجاری در کشور داریم؟
صادق: دهک‌های یک تا چهار را عرض کردم، چون اولویت را روی محرومین می‌گویم، ۶۹ درصد استیجار و مالکیت و دوباره استیجار و همه اینها را عرض کردم. دو میلیون خانوار شهری و روستایی داریم که دهک‌های یک تا چهار هستند که استیجار هستند، بسته را توضیح دادم و صرفا دستوری اقدامات دستوری که اضافه بشود یا نشود، قوانین وجود دارد، در کنار قوانین سختگیرانه‌ای که وجود دارد برای اجرا بسته‌ای را پیشنهاد دادیم که همه محور‌ها را ببینیم، قطعا محور‌های دیده نشده وجود دارد که امسال اجرا کنیم اشکالاتش برطرف می‌شود و برطرف شدن آن برای سال بعد است. یک موضوع دیگر واحد‌های مسکونی که مشارکتی وزارت راه و شهرسازی با پیمانکار ورود پیدا کند و تنظیم گری را انجام دهیم.یک برنامه امروز مصوب شد به نکته‌ای که شما نسبت به آن اشاره کردید، یک برنامه عملیاتی اجرایی را تدوین کند وزارت راه و شهرسازی با همکاری دستگاه‌های مربوطه که احداث ۷۵ هزار واحد مسکونی در سه سال آینده دربرنامه قرار دهیم. اهمیتش از این نظر است که دولت صرفا به مسکن حمایتی مالکیتی ورود پیدا نمی‌کند، در خیلی از کشور‌ها این موضوع وجود دارد و نمی‌خواهم واردش شوم، به اجاره داری حرفه‌ای و به استیجارهم توجه باید بشود.واحد‌هایی که دولت نسبت به آن ورود پیدا کند برای ساختش که این ماموریت در جهت تنظیم گری بازار است و این مصوبه امروزخوشبختانه گرفتیم و آئین نامه اجاره داری حرفه‌ای هم توسط وزارت راه و شهرسازی به هیئت دولت ارسال شود که در اسرع وقت تصویب شود.
یک محور دیگر اقدامات مدیریتی در تولید و عرضه واحد‌های مسکونی است، امروز با پیشنهادی که دادیم مصوب شد که بتوانیم تسهیلاتی بدهیم به واحد‌های خودمالکی که نیمه تمام است البته واحد‌های نیمه تمامی که مالکین خصوصی و شخصی دارند می‌سازند و متراژش هم کمتراز صد متر است. امروزمصوب کردیم که حدود عدد و رقمی که داریم، حدودی می‌گویم سیصد هزار واحد مسکونی داریم که الان دراین مرحله است و تسهیلاتی بدهیم که این واحد‌ها به اتمام برسد، این واحد‌های نیمه تمام که متراژش هم زیر صد متر است بازهم به عرضه مسکن کمک می‌کند، این واحد‌هایی که می‌گویم داخل محدوده‌های شهری است و مشکلات انرژی ندارد، مشکل آب ندارد خدمات شهری ساخته می‌شود خدمات پیشتیانش است، مشکلاتی دارد که نیمه تمام مانده است به دلیل اعتبارات پشتیبان شان که یک تسهیلاتی درنظرگرفته شد و مصوب شد. یک موضوع دیگر چالش‌هایی که وجود دارد، سریع‌تر این را پیش بروم، موضوع دیگری که امروز تاکید شد، ما تدوین و اجرای برنامه‌های تامین مسکن کارگران و یا اجاره است مسکن استیجاری یا سازمانی که ویژه کارکنان و کارگرانی که در اختیار است و می‌توانیم زمین را در اختیار قرار دهیم و مراکز صنعتی و کارخانه‌ها و جا‌هایی که با در اختیار دادن زمین چه استیجار و چه مالکیتش خود صاحبان صنایع می‌آیند و اقدامات بعدی را انجام می‌دهند، وام‌هایی خودشان دارند و تسهیلاتی گرفته می‌شود و می‌تواند اقداماتی انجام بشود.
همه اینها البته این بسته مدیریت بازار اجاره، به عنوان عملکرد بانک‌ها در اجرای ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن انجام می‌گیرد، دو سه جمله بگویم و تمام. یکی ازموضوعات مهمی که در کنار ساخت مسکن، تولید مسکن، تسهیلگری تولید مسکن اگر بگویم بهتر است و درست‌تر است و توجه ویژه البته به دسته متنوع تولید مسکن که همه اش شامل دولت نمی‌شود و به بازی گرفتن همه دستگاه‌ها و البته بخش خصوصی و انبوه ساز و خیرین و شهرداری‌ها و همه است، مسئله مهم اجاره داری و استیجاری داری، امروز قدم‌های اولیه را برداشتیم در این خصوص و حتما با اجرایی که در سال پیش رو داریم، اشکال و ایراداتی هم خواهد داشت در جهت رفع آن هستیم ولی باید به این اجاره داری حرفه‌ای که در قوانین و مقررات است که ما سابقه ضوابط و مقررات قبلی هم داشتیم ولی به صورت جدی وارد نشده بودیم، امروز قدم بزرگی بود. این نکته را عرض کنم، امروز جلسه با حضور با شخص آقای رئیس جمهور و تمام اعضای شورای عالی مسکن، وزرای کشور، صمت، کار، نیرو، رئیس بانک مرکزی، کمیته امداد و سازمان بهزیستی، سرپرست وزارت اقتصاد، اهمیت موضوع را از این نظر می‌گویم، اهیم تسهیل گری دولت در چارچوب قوانین بالادستی و البته بسته استیجاری که امروز بود که برای کل دولت اهمیت بسیاری دارد، شورا‌های عالی به علت تعدد جلسات بعضا وزرا معاونین خودشان را مجبور می‌شوند که بفرستند، در این جلسه شخص رئیس جمهور و همه اعضا شخصا حضور پیدا کرده بودند و نکته آخر تاکیداتی است که شخص رئیس جمهور دارند، توجه مسکن محرومین، توجه به مسکنی است که در شان مردم باشد.توجه به نوع توسعه‌ای است که کارشناسی شده باشد و تمام موضوعات توسعه با همدیگر در نظر گرفته شده است.
سوال: این بسته‌ای که اشاره کردید به امسال می‌رسد یا نه؟
صادق: امروز مصوب شد فقط در خصوص نرخ.
سوال: چون فصل نقل و انتقال در اردیبهشت و خرداد است و ما قبلش برگزار کردیم، من تصورم این است که امسال این بسته مردم از آن استفاده کنند؟
صادق: الان ما مصوبه شورای عالی مسکن را گرفتیم به محض ابلاغ می‌رود در هیئت عالی بانک مرکزی که آن سرانه خانواری که شما سوال تان بود، آن بیست همت به هر خانواده قرض الحسنه چقدر می‌خواهیم بدهیم، آن ۲۰۰ همت به هر خانواده چقدر می‌دهیم و استانها بلافاصله جلسه شورای مسکن را می‌گذارند که نرخ افزایش اجاره بها انجام می‌دهند که اینها قطعا در اردیبهشت ماه به نتیجه قطعی می‌رسد که قابل استفاده مردم باشد.
سوال: سی ثانیه فرصت داریم، خودتان چقدر خوشبین هستید که آن چه مصوب شود اجرا شود و نتیجه اش در بازار ببینید؟
صادق: من خوشبین هستم که اجرا شود و اثراتش در بازار با شاخص‌های دیگری که برم مسکن اثر دارد آن شاخص‌های دیگر در سالی که پیش رو داریم تنظیم شود و اتفاقات بهتری برای مردم بیافتد.
سوال: چون در حوزه تسهیلات مطلع هستید که بانک‌ها خیلی همکاری لازم را ندارند، یک چیزی مصوب می‌شود ولی در عمل و اجرا خیلی آن اتصال با آمار‌هایی که برقرار نمی‌شود؟
صادق: امروز بسته‌ای که آوردیم، قبلش کارگروهش با بانک مرکزی و وزارت اقتصاد گذاشتیم پس روی بیست همت و دویست همت تایید بانک مرکزی را داشته است.
