زارش همشهریآنلاین، یک سال از عملیات «وعده صادق ۱» میگذرد؛ نخستین حمله مستقیم ایران به سرزمینهای اشغالی که به دنبال حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق طراحی و اجرا شد. این عملیات نه صرفاً یک پاسخ نظامی، بلکه نمایانگر یک طراحی چندلایه اطلاعاتی، عملیاتی و روانی بود که اهداف مشخصی را دنبال میکرد: تثبیت بازدارندگی، ضربه به ساختار جنگی دشمن، و ارسال پیام صریح از خاک ایران.
جزئیات تازه از عملیات حمله به اسرائیل؛ وعده صادق۱ بزرگترین عملیات پهپادی جهان بود
سه فاز اصلی عملیات
عملیات وعده صادق در قالب سه موج طراحی شده بود که همافزایی بین توانمندیهای پهپادی، موشکی و محور مقاومت را به نمایش گذاشت.
موج اول: پهپادهای انتحاری و نبرد روانی
مرحله آغازین حمله با استفاده از دهها پهپاد شاهد ۱۳۱ و ۱۳۶ کلید خورد. این پهپادها با عبور از آسمان عراق و اردن به سوی اهداف تعیینشده در عمق اسرائیل روانه شدند. پهپادهایی با برد بلند و مداومت پروازی بالا که هم به عنوان سلاح هجومی و هم ابزار جنگ روانی عمل کردند. افشای عمدی مسیر پرواز آنها توسط منابع آمریکایی، بخشی از نبرد روانی غرب برای کنترل روایتها بود، اما زمان پرواز طولانی آنها باعث خستگی و آمادهباش فرسایشی در جبهه اسرائیلی شد.
موج دوم: ورود محور مقاومت
به موازات پهپادهای ایرانی، محور مقاومت وارد عمل شد. از جنوب لبنان، حزبالله دهها راکت به سمت الجلیل و جولان شلیک کرد؛ انصارالله یمن از دریای سرخ پهپاد پرتاب کرد؛ و گروههای مقاومت عراقی نیز از مناطق غربی عراق دست به اقدام زدند. این همزمانی عملیاتها، دشمن را با چند جبهه همزمان مواجه ساخت، یک نقطه اوج در طراحی همافزای منطقهای بود.
موج سوم: ضربه به اعصاب جنگی اسرائیل
در ساعات بامداد، موشکهای بالستیک خیبرشکن، عماد و موشکهای کروز پاوه از پایگاههایی در تبریز، کرمانشاه، شیراز، ایلام و اصفهان به سوی اهدافی در سرزمینهای اشغالی شلیک شدند. زمان اصابت برخی موشکها با ساعت ترور سردار سلیمانی هماهنگ شده بود (۱:۲۰ بامداد) تا جنبه نمادین عملیات برجسته شود. منابع آمریکایی تعداد این موشکها را حدود ۲۰۰ اعلام کردند.
هدف اصلی این موج، فرودگاه رامون و پایگاه هوایی اسرائیل در نقب بود؛ همان نقطهای که عملیات هوایی علیه کنسولگری ایران از آن انجام شده بود. استفاده از موشکهای با قابلیت مانور و هدایت در فاز نهایی، مانند خیبرشکن، باعث کاهش احتمال رهگیری و افزایش دقت اصابت شد.
سازوکارهای طراحی عملیات
بر اساس بند ۵۱ منشور ملل متحد و در پاسخ به نقض حاکمیت دیپلماتیک ایران، عملیات دارای پایه مشروعیت بینالمللی بود که بلافاصله توسط نمایندگی ایران در سازمان ملل مطرح شد.
ایران پیش از آغاز عملیات، به همپیمانان منطقهای از جمله انصارالله، حزبالله و گروههای عراقی، زمان و اهداف عمومی عملیات را اطلاع داده بود. این هماهنگی باعث شد موج دوم همزمان و مؤثر اجرا شود.
پرواز پهپادها با فاصله زمانی از شلیک موشکها صورت گرفت تا سیستم پدافندی اسرائیل فرسوده شود. همچنین زمان اصابتها با ساعتهایی خاص هماهنگ شد تا پیام نمادین سیاسی–نظامی منتقل شود.
استفاده از ترکیب پهپادهای انتحاری، موشکهای بالستیک و کروز، هم قدرت پاسخگویی ایران را نشان داد و هم سامانههای پدافندی اسرائیل را دچار سردرگمی کرد.
از هفتهها پیش، گمانهزنی درباره پاسخ ایران در رسانهها جریان داشت. سکوت ایران و طراحی غافلگیرانه زمان و حجم عملیات، منجر به غافلگیری راهبردی و فرسایش روانی دشمن شد.
تغییر دکترین و آغاز یک عصر جدید بازدارندگی
عملیات وعده صادق ۱ را باید نقطه عطفی در دکترین دفاعی و بازدارندگی ایران دانست. این عملیات نه فقط در سطح نظامی بلکه در سطح راهبردی، پیام روشنی به تلآویو و حامیان آن داشت، دوران بیپاسخی گذشته است.
طراحی چندمرحلهای، مشارکت بازیگران محور مقاومت، استفاده از تسلیحات متنوع و اجرای دقیق حملات، همه نشاندهنده عبور ایران از مرحله واکنش به مرحله مدیریت صحنه در سطح منطقهای بود.