در ماه‌های اخیر، تحولات چشمگیری در وضعیت نقدینگی کشور به وقوع پیوسته است که تاثیرات آن نه تنها بر نظام بانکی بلکه بر تمامی ابعاد اقتصادی مشهود است. حجم نقدینگی به رکورد‌های جدیدی رسیده و سهم پول و شبه پول در ترکیب کلی نقدینگی تغییرات قابل توجهی داشته است. این تغییرات نه تنها نشان‌دهنده تحرکات کلیدی در بازار‌های مالی کشور است، بلکه چشم‌انداز جدیدی از رفتار مردم و نیاز‌های آنها در مدیریت پس‌انداز و سرمایه‌گذاری را به نمایش می‌گذارد.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک؛ در پایان بهمن ماه سال ۱۴۰۳، شبکه بانکی ایران شاهد تغییرات چشمگیری در متغیر‌های پولی بود که به طور قابل توجهی وضعیت نقدینگی کشور را تحت تاثیر قرار داد. حجم نقدینگی با رشد ۲۷.۸ درصدی، به رکورد تاریخی بیش از ۹ هزار و ۹۴۲ هزار میلیارد تومان رسید و پایه پولی نیز با افزایش ۲۲ درصدی، به ۱ هزار و ۲۷۲ هزار میلیارد تومان رسید.
این رشد قابل توجه در نقدینگی، اما سوالات مهمی را مطرح می‌کند؛ پول و شبه پول، اجزای تشکیل‌دهنده نقدینگی کشور، در چه نسبتی با هم تقسیم شده‌اند؟
در پایان بهمن ۱۴۰۳، سهم پول از کل نقدینگی به ۲۵.۲ درصد رسید، که معادل ۲ هزار و ۵۰۷ هزار میلیارد تومان بود و نسبت به بهمن سال گذشته، ۳۰.۱ درصد افزایش داشت. جالب‌تر اینکه از این حجم پول، ۱۵۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان آن به اسکناس و مسکوک در دست مردم اختصاص داشت، که نشان از رشد ۱۸.۴ درصدی نسبت به سال گذشته دارد. با این حال، سهم اسکناس در جیب مردم تنها ۱.۵ درصد از کل نقدینگی را تشکیل می‌دهد، که در مقایسه با اسفند ۱۴۰۲ کاهش اندکی داشته است.
در سوی دیگر، سپرده‌های دیداری (حساب‌هایی که به مشتریان این امکان را می‌دهند هر لحظه که بخواهند از آن برداشت کنند) به بیش از ۲ هزار و ۳۵۴ هزار میلیارد تومان رسید که نشان‌دهنده رشد ۳۰.۹ درصدی نسبت به سال گذشته است. این سپرده‌ها ۲۳.۷ درصد از کل نقدینگی را تشکیل می‌دهند.
اما بزرگترین تغییرات در شبه پول به وقوع پیوسته است. در این بخش، شبه پول به بیش از ۷ هزار و ۴۳۴ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به سال گذشته، ۲۷ درصد رشد داشته است. شبه پول معادل ۷۴.۸ درصد از کل نقدینگی کشور را تشکیل می‌دهد.
شبه پول در واقع شامل سپرده‌هایی همچون قرض الحسنه پس‌انداز، سپرده‌های کوتاه‌مدت، یک‌ساله، دو ساله و سه‌ساله است. در این راستا، سپرده‌های قرض الحسنه پس‌انداز به بیش از ۱ هزار و ۴۱ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به سال گذشته، ۵۲.۴ درصد افزایش داشته است. همچنین سپرده‌های کوتاه‌مدت به ۲ هزار و ۱۱ هزار میلیارد تومان و سپرده‌های یک‌ساله به بیش از ۱ هزار و ۵۹۳ هزار میلیارد تومان رسیدند، که در هر دو مورد رشد قابل توجهی مشاهده می‌شود.
تنها بخش منفی در این تغییرات، سپرده‌های دو ساله است که نسبت به بهمن ماه ۱۴۰۲، با کاهش ۲۲.۸ درصدی به ۳۱۱ هزار میلیارد تومان رسید.
این تحولات در نقدینگی نشان‌دهنده تغییرات مهمی در وضعیت مالی کشور است و به خوبی نشان می‌دهد که شبه پول همچنان بخش اعظم نقدینگی کشور را تشکیل می‌دهد.
