مریم احمدی متخصص طب ایرانی و عضو انجمن علمی پزشکی ایرانی، درباره تاثیرات باد پنکه و کولر بر سلامت انسان از دیدگاه طب ایرانی گفت: در طب ایرانی، بدن انسان تحت تأثیر چهار کیفیت گرمی، سردی، تری و خشکی قرار دارد. باد مستقیم پنکه و هوای سرد کولر با ایجاد «سردی و خشکی» بیش از حد، تعادل اخلاط را برهم می‌زند.
این متخصص تاکید کرد: این مسئله به‌خصوص برای افراد با مزاج سرد و خشک (سوداوی) خطرناک‌تر است و می‌تواند به دردهای عضلانی، خشکی مخاط بینی و حتی یبوست منجر شود.
وی ادامه داد: خشکی مفاصل و تشدید آرتروز به واسطه باد سرد، رطوبت مفاصل را کاهش می‌دهد و از سوی دیگر، اختلال هضم را در افراد به دنبال دارد. این مهم به علت سردی معده باعث کندی هضم و ایجاد نفخ می‌شود.
احمدی تصریح کرد: بخشی از کمردردهای مزمن در افراد مربوط به قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض باد سرد است و کلیه‌ها را ضعیف می‌کند. همچنین اختلال در تولید «بلغم معتدل» خواب را مختل می‌کند. باد سرد ضعف سیستم ایمنی را به دنبال دارد، افزایش سردی بدن، فرد را مستعد سرماخوردگی می‌کند.
راهکارهای طب ایرانی برای استفاده ایمن از خنک‌کننده‌ها
این متخصص راهکارهای طب ایرانی برای استفاده ایمن از خنک‌کننده‌ها را مورد تاکید قرار داد و بیان کرد: پنکه را به سمت بدن نگیرید، باد را به سمت دیوار یا سقف بچرخانید تا جریان غیرمستقیم ایجاد شود. از رطوبت‌سازهای طبیعی استفاده کنید یا پوست پرتقال در اتاق بگذارید.
وی افزود: برای جلوگیری از آسیب باد کولز گازی، خصوصا در افراد مسن، پشت گردن را بپوشانید و محل عبور باد از گردن و پشت گوش را با روسری نازک بپوشانید. مصرف گرمی‌ها را افزایش دهید و شربت عسل با آبلیموی تازه، خاکشیر و کاهو سکنجبین بخورید.
عوارض استفاده از پنکه و کولر گازی
مریم حسینی متخصص بیماری‌های تنفسی نیز درباره تفاوت باد کولر گازی و باد پنکه گفت: کولرهای گازی، با حذف رطوبت هوا، خشکی مخاط بینی و گلو را تشدید می‌کنند که این موضوع برای افراد مبتلا به آسم یا آلرژی بسیار خطرناک است. تغییر ناگهانی دمای محیط نیز سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند و احتمال سرماخوردگی را افزایش می‌دهد.
وی افزود: از طرفی پنکه‌ها، با چرخش هوا، ذرات گرد و غبار و آلرژن‌ها را در فضای اتاق پخش می‌کنند که برای مبتلایان به حساسیت‌های فصلی مضر است. برخلاف کولر، پنکه باعث کاهش رطوبت هوا نمی‌شود. استفاده مداوم از کولر گازی در شب‌ها خطر گرفتگی عضلات و بی‌خوابی را تا ۴۰ درصد افزایش می‌دهد.
حسینی به مقایسه پزشکی کولر گازی و پنکه پرداخت و تاکید کرد: کولر گازی به کاهش دمای محیط تا ۱۰ درجه و کنترل رطوبت (جلوگیری از رشد قارچ) کمک می‌کند اما خشکی پوست، تحریک سینوس‌ها و مصرف انرژی بالا را به دنبال دارد. در مقایسه، باد پنکه مصرف انرژی کم و گردش هوای طبیعی داشته، اما پخش آلودگی و عدم کاهش دما را به دنبال دارد.
۴ توصیه برای خنک شدن
وی تصریح کرد: نگه داشتن دمای ایده‌آل برای کولر در درجه ۲۴-۲۶ درجه سانتیگراد و حفظ فاصله ایمن مهم است. این فاصله به معنای دوری از نشستن مستقیم در مسیر باد کولر یا پنکه است. چنانچه کولر گازی یا پنکه دارید، رطوبت‌سازی کنید. به عبارتی، همراه کولر از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا استفاده کنید. در نظر داشته باشید که پنکه سقفی گردش ملایم هوا بدون پخش ذرات مضر ایجاد می‌کند. در عین حال روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید.
