عصر ایران؛ فرزانه احمدی- دو حادثه با زمان‌های نزدیک به هم، در دو نقطه کشور برای دانش‌آموزان؛ به دو شکل متفاوت. هر دو تلخ و دردناک که توسط معلم‌هایشان انجام شده است. در شهرری بیخ گوش تهران، یک معلم به 9 دانش‌آموز تعرض کرده است، با اسم رمز « تنبیه سربازی».
آنطور که روزنامه هم‌میهن نوشته این آزارها به صورت بشین و پاشو، گاهی لمس اعضای خصوصی بدن با پا و گاهی آزار جنسی همراه با تهدید بوده است.
گویا معلم چندان هم خوشنام نبوده و از قبل، آزارها و دشنام‌هایش به بچه‌ها اعتراض خانواده‌ها را به دنبال داشته است.
از ابتدای هفته جاری پای دادستان عمومی و انقلاب شهرستان ری و فرماندار ویژه این شهر به ماجرا باز و معلم از سوی دادستان احضار شده است. فرماندار ویژه شهرستان ری هم خواستار عزل فوری مدیر آموزش‌وپرورش ناحیه ۱ شهرری و معرفی شخص جایگزین شده. کاری که گفته می‌شود تا این لحظه اتفاق نیفتاده است.
حدود 400 کیلومتر آن طرف‌تر در روستای کرجو از توابع سنندج، برای معلم دیگری گم شدن شارژر تلفن همراهش بهانه خوبی بوده تا دانش آموزان را در کلاس حبس کند و طوری آنها را کتک بزند که بدنشان سیاه و کبود شود و کار چهار نفر از آنها به درمانگاه بکشد. پس از آن رئیس آموزش و پرورش ناحیه دو سنندج گفت دستور رسیدگی به پرونده صادر شده است.
نکته جالب اینکه فرد خاطی گفته که در روز حادثه حال روحی بدی داشته و سال اول است که تدریس می‌کند و بنابراین بی‌تجربه است.
این اولین بار نیست که اخباری درباره خشونت معلمان و مدیران مدارس منتشر می‌شود. پیش از این هم چندین بار چنین خشونت‌هایی خبرساز شده بود. به تازگی هم یک فیلم کوتاه از دانش‌آموزانی منتشر شده که برای معلم خود جشن تولد گرفته‌اند تا او را غافلگیر کنند اما معلم وقتی وارد کلاس می‌شود، با سیلی زدن به گوش یکی از آنها جواب محبتشان را می‌دهد.
حالا بعضی کارشناسان می‌گویند چنین خشونت‌هایی بار اول نیست که اتفاق می‌افتد و بار آخر هم نخواهد بود. طبق نظر آنها نقدهای جدی به سیستم گزینش و استخدام معلمان و کارکنان آموزش و پرورش وجود دارد.
سرپرست سابق مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و امور اداری آموزش و پرورش در این باره به خبرنگار عصر ایران گفت: فرایند استخدام معلمان در ایران فرایند تقریبا دقیق و پیچیده‌ای است که باید موارد زیادی را رعایت کنند. با وجود چنین شرایطی همچنان ضعف در برنامه‌ریزی منابع انسانی، استخدام‌های عجولانه و فله‌ای و ... وجود دارد.
حجت‌الله بنیادی گفت: معلمان نهضت، حق‌التدریس‌ها و استخدام‌های جدید بدون حتی یک ساعت دوره آموزشی به کلاس فرستاده شده‌اند. حتی در دانشگاه فرهنگیان هم سازوکاری که باید برای سنجش یا ارتقای شایستگی‌ها معلمان لحاظ شود صورت نمی‌گیرد.
تاکید کرد: بعضی استخدام‌ها از حیث بسیاری از شایستگی‌ها زیر سوال است و این سبب شده است که متاسفانه ما شاهد وقوع چنین حوادث تلخ و دردناکی باشیم.
این پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش گفت: یک سری اهرم‌ها و سازو کارها پیش‌بینی شده است. این روش‌ها در گذشته وجود داشته و در قوانین جدید بر آن تاکید شده است. قانون رتبه‌بندی یکی از آنها است. در این قانون قرار است شایستگی‌های معلمان را بسنجند و هر معلمی شایسته‌تر، توانمندتر، سالم‌تر و دارای تعامل بهتری است، امتیاز بیشتری می‌گیرد اما این قانون هم به درستی اجرا نشده است.
بنیادی بیان کرد: در آزمون‌های استخدامی آزمایش‌ها و تست‌های روانشناسی برای تایید سلامت روان افراد وجود ندارد.
او افزود: علاوه بر آن ممکن است فرد در ابتدای ورود به آموزش و پرورش سالم باشد و در طول زمان دچار مشکل شود، این پایش‌ها باید در طول دوران تدریس هر فرد باز هم تکرار شود. این خلاء جدی در کشور ما وجود دارد و باعث می‌شود تهدیدها قوت پیدا کند.
سرپرست سابق برنامه‌ریزی منابع انسانی آموزش و پرورش تاکید کرد: با توجه به استخدام‌های نادرستی که در چند سال گذشته انجام شده است، اگر در این مقطع چاره‌اندیشی نکنیم مسائلی از این دست می‌تواند تکرار و تشدید شود.
بنیادی شرح داد: از زمانی که ماده 28 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان اجرایی شد و استخدام آموزشگران نهضت سوادآموزی و معلمان حق‌التدریس صورت گرفت، استخدام‌های درستی از لحاظ داشتن شایستگی‌های پایه برای ورود به حرفه معلمی انجام نشده است. این شایستگی‌ها شامل سلامت روان، محدوده سنی مناسب و ... است.
گفتنی است طبق ماده 28 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان در صورت عدم تکمیل سهمیه نیروی انسانی آموزش و پرورش از طریق دانشجویان این دانشگاه، علاقمندان سایر دانشگاه‌ها به حرفه معلمی با شرکت در آزمون استخدامی و دوره‌های یک‌ساله دانشگاه فرهنگیان، به عنوان معلم در آموزش و پرورش استخدام می‌شوند.
بنیادی اضافه کرد: در حال حاضر اخراج دانشجویان دانشگاه فرهنگیان طبق ضوابط وزارت علوم است و با دانشجویان رشته معلمی هم مانند سایر دانشجویان برخورد می‌شود یعنی شایستگی‌های فرد برای تدریس در نظر گرفته نمی‌شود.
این پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش گفت: زمان گزینش هم یک مصاحبه طی 15 تا 30 دقیقه انجام می‌شود و فرد بدون اینکه دوره ببیند به سر کلاس فرستاده می‌شود. این در حالی است که بررسی روانشناسی یک معلم باید حتی جامع‌تر از تست‌های روانی موجود باشد.
بنیادی عنوان کرد: تصور کنید در خوشبینانه‌ترین حالت حتی اگر در مورد سلامت روان 5 درصد از این افراد علامت سوال وجود داشته باشد، این درصد در جمعیت 300 هزار نفری استخدامی‌ها رقم قابل توجهی می‌شود.
سرپرست سابق برنامه‌ریزی منابع انسانی آموزش و پرورش بیان کرد: لازم است در قوانین موجود مانند رتبه‌بندی معلمان با اصلاح آیین‌نامه اصلاحاتی صورت بگیرد چراکه از سال 1401 این قانون به شکل ناصحیحی اجرا شد و در نهایت فقط باعث افزایش حقوق شد. در حالی که باید از معلمان خبره و خوشنام برای بررسی صلاحیت معلمان استفاده می‌شد.
او تاکید کرد: اگر چنین کاری صورت نگیرد یک زنگ خطر جدی برای آینده دانش‌آموزان است و می‌تواند باعث بی‌اعتمادی مردم به آموزش و پرورش شود و باید همچنان شاهد چنین وقایع تلخی باشیم.
بنیادی گفت: هیچ برنامه مشخص و دقیقی در زمینه مسائل معلمان نداریم، چه برای ارتقا یا سنجش توانمندی آنها باشد و چه برای معیشتشان و معلم با روحیه چندان مناسبی در کلاس حضور پیدا نمی‌کند.
او تصریح کرد: در چنین خشونت‌هایی آیا فقط معلم و مدیر مدرسه مقصر است؟ خیر! متولیان استخدام و برنامه‌ریزی در آموزش و پرورش مقصران اصلی هستند، چراکه معلم بدون طی دوره و داشتن مهارت‌های لازم به کلاس فرستاده شده است،
به گفته او «در نظام تربیت معلم سابق، استادان خبره روانشناسی، علاوه بر تدریس چند درس روانشناسی، نحوه انجام تست‌های روانشناسی را به دانشجو معلمان تدریس می‌کردند و در عین حال سلامت روانی دانشجو معلمان به صورت مستقیم و غیرمستقیم توسط آنها بررسی و ثبت می‌شد. علاوه بر این کل شایستگی های یک فرد برای معلمی که سلامت روان هم جزئی از آن بود توسط همه استادان بررسی و نظرات آنها در تعیین امتیازات دانشجو معلمان لحاظ می شد.»
حالا با توجه به آنچه که بارها در مدارس کشور رخ داده، لازم است وزارت آموزش پروروش شفاف بگوید که معلمان خاطی در کجا آموزش دیده‌اند و طبق چه معیاری استخدام شده‌اند؟
علاوه بر آن چند نفردیگر با این شرایط معلم شده‌اند تا معلوم شود چقدر در آینده باید شاهد چنین وقایعی باشیم. به طور قطع دستور پیگیری قضایی این افراد کافی نیست. آموزش و پرروش بگوید برای پیشگیری از این حوادث چه برنامه ای دارد؟
