به گزارش همشهری آنلاین، احسان صالحی ؛ کارشناس مسائل سیاسی در روزنامه همشهری نوشت، رهبر معظم انقلاب در دیدار عیدانه مسئولان کشور، گفت‌وگوی عمان را یکی از ده‌ها کار وزارت امور خارجه برشمردند. همچنین تأکید کردند نباید مسائل کشور به مذاکره گره زده و اشتباهی که در دوره برجام انجام شد، تکرار شود. خوش‌بینی و بدبینی افراطی به مذاکره را نیز نفی کردند.

رویکرد رهبر انقلاب به گفت‌وگوهای عمان درواقع کمک بزرگی به تیم مذاکره‌کننده است؛ چراکه با تعدیل انتظارات، از تحت فشار قرارگرفتن مذاکره‌کنندگان برای دستیابی به توافق به هر قیمتی جلوگیری می‌کند. افزایش انتظارات از عواملی است که می‌تواند باعث انحراف مذاکره از مسیر اصولی خود و بالارفتن ضریب خطای کارگزار شود؛ آسیبی که در دوره برجام تجربه شد و دولت وقت مسئله مذاکره و توافق را به مسئله‌ای حیثیتی برای خود تبدیل کرد. آن رویکرد ناصواب باعث شد که مذاکره‌کنندگان تحت فشار سیاسی داخلی برای توافق قرار بگیرند و از دل همین فشارها و انتظارات فزاینده بود که ایده‌هایی همچون «هر توافقی بهتر از توافق‌نکردن است» متولد و جایگزین راهبرد «توافق خوب» شد.

به‌علاوه، تبدیل‌شدن مسئله سیاست خارجی به کمپین سیاست داخلی و نقطه نزاع با رقبای سیاسی، طرف‌های مقابل را به این نتیجه رساند که دولت وقت ایران برای رفع نیاز سیاسی خود و پاسخ‌دادن به انتظاراتی که ایجاد کرده، ناگزیر از کوتاه‌آمدن از برخی خطوط قرمز خود است. از سوی دیگر، گره‌خوردن حیات سیاسی دولت وقت به برجام و تبدیل‌شدن آن به مسئله اصلی و ایده مرکزی دولت، باعث شد در نقطه شکست آن ایده مرکزی یعنی خروج ترامپ از برجام (اردیبهشت۱۳۹۷)، دولت ناگهان خود را مستأصل و بی‌ایده ببیند؛ به‌نحوی که در آن مقطع حتی بسیاری از حامیان دولت دوازدهم با این استدلال که دولت ایده‌ جایگزینی برای اداره کشور ندارد، شروع به ترغیب آقای روحانی به استعفا و کناره‌گیری کردند.

نکته دیگری که از سخنان روز سه‌شنبه رهبری قابل استفاده است، تک‌گزینه‌نبودن کشور و دراختیارداشتن برنامه‌های جایگزین است. این مطلب هم از تأکید ایشان بر ضرورت گسترش و تنوع روابط با کشورهای خارجی قابل استفاده است، هم از تکیه ایشان روی ایده خنثی‌سازی تحریم‌ها و نیز از تصریح به این نکته که گفت‌وگوی عمان کاری در کنار ده‌ها کار خارجی است که ممکن است به نتیجه برسد یا نرسد. ایجاد این محاسبه در طرف مقابل که ما برای هر شرایطی ازجمله به نتیجه نرسیدن و ترک میز مذاکره آمادگی و برنامه مشخص داریم، نقش مهمی در جهت‌گیری مذاکره به سمت مطلوب دارد. اگر حریف احساس کند که طرف مذاکره در تنگنای برنامه جایگزین قرار دارد و تحت هر شرایطی ناگزیر از تن‌دادن به توافق است، مسیر مذاکره و نتیجه آن دچار خسارت‌های جدی خواهد شد.

تولید تصویر معتبر از برخورداری کشور از برنامه جایگزین، نیازمند هم‌افزایی بخش‌های مختلف است؛ در بخش دفاعی، آمادگی حداکثری جزئی از این تصویر است. نکته جالب اینکه رهبرانقلاب روز یکشنبه دیدار اول عیدانه خود را با فرماندهان نظامی برگزار کردند و در آن دیدار، روی آمادگی حداکثری نیروهای مسلح تأکید کردند.

مؤلفه دیگر در این زمینه همان تنوع‌دادن به روابط خارجی کشور است. اکنون زمان مهمی است که وزیر امور خارجه با تنظیم سفرهای کاری به کشورهای مختلف و رفت‌وآمد با قدرت‌های سیاسی و اقتصادی همچون چین، روسیه، هند، برزیل و برخی کشورهای منطقه مانند عربستان، نشان دهد که کشور معطل گفت‌وگو با آمریکا نیست. در کنار تحرک سیاسی، تحرک اقتصادی دولت و نشان‌دادن تصویری از خود که فارغ از مذاکره و توافق، برنامه‌های اصلاحی و تحولی برای اداره کشور دارد و این برنامه‌ها را به گفت‌وگوی عمومی و سپس اجرا می‌گذارد، تأثیر مهمی در محاسبات طرف مقابل خواهد داشت.

به هر ترتیب، سخنان روز گذشته رهبرمعظم‌انقلاب کمک مهمی به مذاکره‌کنندگان ایران در آستانه دور دوم گفت‌وگوی غیرمستقیم با آمریکاست و به متولیان سیاست خارجی کشور مجال می‌دهد که بدون نگرانی از فشارهای سیاسی در داخل، با تمرکز بر چارچوب و خطوط تعیین‌شده حرکت کنند و دراین‌صورت، نتیجه هرچه باشد در پیشگاه خداوند و مردم و تاریخ سربلند خواهند بود.