همشهری آنلاین – گروه سیاسی: گمانه‌زنی و تحلیل روند گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا همچنان در کانون توجه رسانه‌ها و تحلیلگران بین‌المللی است و علاوه بر توجه به سفر روز چهارشنبه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس به تهران، «محل مذاکرات دور دوم» نیز از دیگر موضوع‌های مورد توجه رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به‌حساب می‌آید.
در این میان آنچه در فضای رسانه‌ای پیرامون مذاکرات مورد توجه قرار گرفته، تناقض‌گویی‌های طرف آمریکایی درباره گفت‌وگوها و به‌ویژه بحث غنی‌سازی ایران است. در روزهای اخیر شاهد بودیم استیو ویتکاف، نماینده آمریکا در مذاکرات به فاصله کوتاهی پس از مصاحبه با «فاکس‌نیوز» و تایید تلویحی «غنی‌سازی ۳/۶۷ درصدی مجاز» برای ایران، حرف خود را پس گرفت و توافق را به برچیده شدن تاسیسات غنی‌سازی ایران منوط کرد.
لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه در واکنش به موضع تازه ویتکاف در فضای‌مجازی نوشت: «کاملاً با ویتکاف موافقم، مبنی بر اینکه هرگونه توافق با ایران درباره برنامه هسته‌ای‌اش نباید شامل حق غنی‌سازی باشد، چراکه غنی‌سازی، دقیقاً همان فرآیندی است که برای ساخت سلاح هسته‌ای به‌کار می‌رود».
برخی تناقض‌گویی‌های طرف آمریکایی را نوعی فضاسازی رسانه‌ای برای تحت تاثیر قرار دادن روند گفت‌وگوها می‌دانند، چراکه پس از پایان دور نخست مذاکرات در مسقط، ارزیابی تحلیلگران بین‌المللی بیش از هر چیز نشان‌دهنده موضع قوی ایران در مذاکرات بود؛ موضوعی که اندیشکده‌های غربی هم به آن اذعان کردند.
اختلاف در دو جبهه کاخ سفید
از سوی دیگر بعضی ناظران هم تناقض‌های اخیر را به دلیل وجود اختلاف در تیم امنیت ملی و سیاست‌خارجی ترامپ می‌دانند. روز چهارشنبه پایگاه خبری آمریکایی «آکسیوس» در گزارشی به این اختلاف‌ها پرداخت و به بروز اختلاف‌هایی درباره ایران در میان دو جریان حاضر در دولت ترامپ اشاره کرد.
در این گزارش با اشاره به تقابل جریان «جی. دی ونس، معاون رئیس‌جمهور و استیو ویتکاف، نمایده ویژه ترامپ در امورخاورمیانه» در مقابل جبهه «مایک والتز، مشاور امنیت ملی و مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا»، تصریح شده است که وجود اختلاف‌نظرهایی درباره نوع مواجهه با ایران در تیم امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی ترامپ مشهود است.
«آلن ایر»، عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا در دولت اوباما از جمله چهره‌هایی بود که موضع تازه ویتکاف واکنش نشان داد و در فضای‌مجازی نوشت: «اگر این بیانیه ویتکاف نشان دهنده هدف آمریکا برای غنی سازی «صفر» ایران باشد، مذاکرات از «سخت اما شدنی» به غیرممکن تبدیل شد».
واکنش تهران
هرچه هست، تناقض‌گویی‌های واشنگتن، واکنش تهران را نیز به دنبال داشته است. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در حاشیه نشست روز چهارشنبه هیات دولت در جمع خبرنگاران به مواضع تازه ویتکاف واکنش نشان داد و تاکید کرد که اصل غنی‌سازی ایران قابل مذاکره نیست و سیاست فشار حداکثری به نتیجه نمی‌رسد.
ازسوی دیگر سخنگوی وزارت امور خارجه هم به این موضوع واکنش نشان داد و تاکید کرد که مواضع متناقض آمریکایی‌ها، نشان‌دهنده عدم جدیت و حسن نیت آنها تلقی می‌شود. اسماعیل بقایی اظهارات ویتکاف را «خطایی اساسی» دانست و با هشدار درباره تندروهایی که در آمریکا به دنبال تحمیل اراده‌شان هستند، افزود که خطاهای نشات گرفته از این نگاه‌ها و رویکردهای افراطی، می‌تواند مسیر تازه شکل گرفته مذاکرات را برهم زند.
چشم انداز تازه برای مذاکرات؟
یک دیپلمات پیشین ایران در گفت‌وگو با همشهری آنلاین درباره مواضع تازه نماینده ترامپ در مذاکرات عمان درباره حق غنی‌سازی ایران اظهارکرد: نکته مهم این است که استیو ویتکاف قبل از برگزاری جلسه «اتاق وضعیت» در کاخ سفید با موضوع مذاکرات عمان موضع اول خود، با محور تایید غنی‌سازی ۳.۶۷ درصدی ازسوی ایران را اعلام کرد و به نظر می‌رسد بیش از هر چیز نظر شخصی خود او و جی. دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا بوده است.
کوروش احمدی با بیان اینکه موضع ویتکاف پس از برگزاری جلسه اتاق وضعیت تغییر کرد، افزود: در واقع این‌گونه به نظر می‌رسد که موضع تازه ویتکاف درباره نفی حق غنی‌سازی ایران، که ازسوی او در توییتی اعلام شد، بازتاب تصمیمی است که دراین جلسه گرفته شده است.
وی تصریح کرد: در شرایط کنونی به نظر می‌رسد طرف آمریکایی می‌کوشد در مذاکرات این خط، یعنی نفی حق غنی‌سازی ایران را دنبال کند. با این وجود با توجه به رفتارهای متناقض واشنگتن، که در گذشته نیز مسبوق به سابقه بوده، باید در انتظار دور دوم مذاکرات ماند، چراکه تغییر موضع در طرف مقابل امری محتمل است.
این تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل درباره چشم‌انداز مذاکرات با توجه به موضع تازه ویتکاف نیز اضافه کرد: اگر موضع واشنگتن در ادامه مذاکرات با ایران، آن چیزی باشد که ویتکاف پس از جلسه «اتاق وضعیت» اعلام کرده، چندان نباید به نتیجه مثبت گفت‌وگوها امیدوار بود.
