سرفه‌ خشک در بارداری معمولاً موضوع نگران‌کننده‌ای نیست و در بیشتر موارد خطری برای جنین ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند باعث ناراحتی و کاهش کیفیت زندگی مادر شود. این نوع سرفه معمولاً در اثر عوامل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، آلرژی، عفونت‌های ویروسی یا خشکی هوا ایجاد می‌شود. هم‌چنین، با این‌که سرفه خشک در دوران بارداری مستقیماً به جنین آسیب نمی‌زند، اما در صورتی که شدید، مداوم یا همراه با علائم دیگری مانند تب، تنگی نفس یا ضعف باشد، لازم است به پزشک مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید.

سرفه‌ خشک نوعی سرفه بدون ترشح مخاط یا خلط است که می‌تواند به ‌ویژه در دوران بارداری و پس از آن آزاردهنده و ناراحت‌کننده باشد. عوامل مختلفی مثل آلرژی، عفونت‌، آسم، رفلاکس معده یا تغییرات هورمونی نیز می‌توانند باعث سرفه‌ خشک شوند و این سرفه می‌تواند بر کیفیت خواب، تنفس و حتی سلامت جنین شما تاثیر بگذارد.
در ادامه، به علل احتمالی سرفه‌ خشک در دوران بارداری و پس از آن، علائم و نشانه‌هایی که باید مراقب‌شان باشید، درمان‌های خانگی و دارویی قابل استفاده و زمانی که باید به پزشک مراجعه کنید، می‌پردازیم.  

علت سرفه‌ خشک در دوران بارداری

دلایل مختلفی برای بروز سرفه‌ خشک در بارداری وجود دارد که برخی از رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• آلرژی: ممکن است به موادی مانند گرد و غبار، گرده گیاهان، موی حیوانات، کپک یا دود حساسیت داشته باشید. این مواد می‌توانند گلو و ریه‌ها را تحریک کرده و موجب سرفه‌ خشک شوند.
• عفونت‌ها: ممکن است به یک عفونت ویروسی یا باکتریایی مثل سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا برونشیت دچار شوید که دستگاه تنفسیتان را درگیر می‌کند. این بیماری‌ها موجب التهاب مجاری تنفسی و تحریک سرفه می‌شوند.
• آسم: اگر آسم دارید، ممکن است در دوران بارداری و بعد از آن دچار خس‌خس سینه، تنگی نفس و سرفه‌ خشک شوید.
• رفلاکس معده: بازگشت اسید معده به مری می‌تواند در قفسه‌ سینه یا گلو احساس سرزش ایجاد کند. این مشکل در بارداری شایع است، چون رحم در حال رشد به معده فشار می‌آورد.
• تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران بارداری و پس از آن می‌توانند بر ترشح مخاط تاثیر گذاشته و باعث خشکی و خارش گلو شوند.

علائم سرفه‌ خشک در بارداری

سرفه خشک در دوران بارداری بسته به علت و شدت بیماری زمینه‌ای می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد. برخی از نشانه‌های رایج عبارتند از:

• سرفه‌ مداوم یا مکرر بدون ترشح خلط یا مخاط
• احساس قلقلک یا خراش در گلو
• گرفتگی صدا یا صدای خشن
• مشکل در بلع یا صحبت کردن

نحوه پیشگیری از سرفه خشک در بارداری

با رعایت چند نکته‌ ساده زیر می‌توانید از بروز سرفه‌ خشک در این دوران و پس از آن جلوگیری کنید یا احتمال آن را کاهش دهید:

• دوری از عوامل محرک: سعی کنید از قرار گرفتن در معرض موادی مثل گرد و غبار، گرده‌ گل‌ها، موی حیوانات، کپک یا دود که ممکن است گلو یا ریه‌هایتان را تحریک کنند، پرهیز کنید. استفاده از دستگاه تصفیه‌ هوا یا رطوبت‌ساز در خانه نیز می‌تواند به بهبود کیفیت هوا کمک کند.
• نوشیدن مایعات کافی: با نوشیدن آب و مایعات به مقدار مناسب، بدن خود را هیدراته نگه دارید و از خشکی بدن جلوگیری کنید.
• تغذیه سالم: رژیم غذایی متعادلی داشته باشید که مواد مغذی کافی را به بدن‌تان برساند و سیستم ایمنیتان را تقویت کند. غذاهایی شامل مرکبات، بادام و انواع توت‌ که سرشار از ویتامین C، روی (زینک) و آنتی‌اکسیدان‌ هستند، می‌توانند در مقابله با عفونت و التهاب موثر باشند.
• مصرف مکمل‌های بارداری: برای این‌که جلوی سرفه در بارداری را بگیرید، مکمل‌های بارداری خود که حاوی بیوتین (ویتامین B۷)، اسید فولیک (ویتامین B۹) و سایر مواد مغذی ضروری هستند را حتما مصرف کنید. این ویتامین‌ها علاوه بر حمایت از رشد جنین، می‌توانند از کمبود بیوتین که ممکن است موجب سرفه‌ خشک شود نیز جلوگیری کنند.
• استراحت کافی: خواب و استراحت کافی داشته باشید تا بدن‌تان فرصت بازسازی و تقویت داشته باشد. کم‌خوابی سیستم ایمنی را ضعیف کرده و احتمال بروز آلرژی‌ها و عفونت‌ها را افزایش می‌دهد.

درمان‌ خانگی سرفه در بارداری

چند درمان خانگی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش سرفه‌ خشک این دوران، آن‌ها را امتحان کنید:

• عسل: عسل خاصیت ضدباکتری، ضدالتهاب و تسکین‌دهنده دارد و می‌تواند سرفه را آرام کند. می‌توانید یک قاشق چای‌خوری عسل را به ‌تنهایی میل کنید یا با آب گرم، آب لیمو یا زنجبیل مخلوط کرده و بنوشید.
• زنجبیل: زنجبیل دارای خاصیت ضدالتهاب، ضدویروس و خلط‌آور است و مصرف دمنوش آن می‌تواند مجاری تنفسی را باز کرده و سرفه در دوران بارداری را تسکین دهد.
• زردچوبه: زردچوبه خاصیت ضدالتهاب، ضدعفونی‌کننده و آنتی‌اکسیدانی دارد و به مبارزه با عفونت و التهاب کمک می‌کند. یک روش رایج، مصرف شیر و زردچوبه است که برای تهیه آن، یک قاشق چایخوری زردچوبه را در یک لیوان شیر گرم حل کرده و در صورت تمایل، کمی عسل نیز به آن اضافه کنید.
• سیر: سیر خاصیت ضدباکتری و ضدویروسی دارد و تقویت‌کننده‌ سیستم ایمنی است که می‌تواند با عفونت‌ها و آلرژی‌ها مقابله کند. می‌توانید یک حبه سیر خام بخورید یا چند حبه را در آب بجوشانید و با عسل یا آب لیمو ترکیب کرده و مانند چای بنوشید.
• غرغره با آب نمک: غرغره کردن با آب نمک می‌تواند به پاک‌سازی مخاط از مجاری تنفسی و کاهش تحریک و التهاب گلو کمک کند.
• بخور دادن: استنشاق بخار آب می‌تواند به مرطوب کردن گلو و ریه‌ها کمک کرده و تنفس را آسان‌تر کند. می‌توانید برای اثربخشی بیشتر، چند قطره روغن‌های گیاهی مثل اکالیپتوس، نعناع یا اسطوخودوس را نیز به آب اضافه کنید.

درمان سرفه خشک در دوران بارداری

اگر درمان‌های خانگی موثر واقع نشوند یا علائم شما شدید و مداوم باشند، ممکن است به درمان پزشکی نیاز داشته باشید. داروهایی که پزشک ممکن است برای سرفه خشک در بارداری تجویز کند، عبارتند از:

• ضدسرفه‌ها (Cough suppressants): این داروها واکنش سرفه را مهار کرده و میل به سرفه را کاهش می‌دهند. در ضمن، معمولاً برای سرفه‌های خشکی استفاده می‌شوند که منشأ عفونی یا آلرژیک ندارند.
• خلط‌آورها (Expectorants): این داروها معمولاً برای سرفه‌های خلط‌دار ناشی از عفونت یا آلرژی تجویز می‌شوند و ممکن است عوارضی مانند ناراحتی معده یا اسهال ایجاد کنند.
• آنتی‌هیستامین‌ها: این داروها معمولاً برای سرفه‌های خشک ناشی از آلرژی استفاده می‌شوند و ممکن است عوارضی مانند خواب‌آلودگی، خشکی دهان یا تاری دید داشته باشند. هم‌چنین، احتمال تداخل آن‌ها با داروهای دیگر نیز وجود دارد. بنابراین، پیش از مصرف آنتی‌هیستامین‌ها در دوران بارداری، حتماً با پزشک مشورت کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر باردار هستید و سرفه خشک می‌کنید، در موارد زیر حتماً به پزشک مراجعه کنید:

• اگر سرفه‌تان بیش از دو هفته ادامه پیدا کرده است.
• اگر سرفه‌هایتان شدید هستند یا در انجام فعالیت‌های روزمره اختلال ایجاد می‌کنند.

کلام آخر

سرفه‌ خشک در بارداری یک مشکل شایع است که می‌تواند آزاردهنده باشد، چون ممکن است علائمی از جمله بی‌خوابی، تهوع و سختی در تنفس ایجاد کند. بنابراین، اگر سرفه ادامه‌دار یا شدید دارید، حتماً باید از پزشک مشاوره و درمان بگیرید. علاوه بر این، هرچند برخی درمان‌های خانگی می‌توانند موثر باشند، اما استفاده از آن‌ها باید با احتیاط و تنها با تایید پزشک انجام شود. در نهایت، سرفه‌ خشک در دوران بارداری معمولاً برای جنین خطرناک نیست، اما می‌تواند بر راحتی و سلامت مادر تاثیر بگذارد. پس رعایت نکات بهداشتی و اقدامات پیشگیرانه می‌تواند به پیشگیری یا کاهش این مشکل کمک کند.

به کلینیک نی نی بان سر بزنید.