سفر خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی و برادر نزدیک محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور، به تهران، در روز پنجشنبه، بار دیگر معادلات منطقهای را در کانون توجهات قرار داد. این سفر که در اوج مذاکرات حساس هستهای میان ایران و آمریکا انجام شد، با دیدارهای سطح بالا از جمله دیدار با رهبر معظم انقلاب، رئیسجمهور پزشکیان و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح همراه بود. جایگاه وزیر دفاع در ساختار سیاسی عربستان سعودی، که پیشتر توسط پادشاه و ولیعهد فعلی این کشور نیز تصدی شده بود، اهمیت این سفر را دوچندان میکند. این دیدار، به عنوان یکی از بالاترین سطوح تعاملات دیپلماتیک میان دو کشور از زمان پیروزی انقلاب اسلامی، نشان از تلطیف محسوس روابط تهران و ریاض پس از توافق سال ۲۰۲۳ با میانجیگری چین دارد. توافقی که به نظر میرسد اکنون در حال ثمردهی است و زمینههای همکاریهای منطقهای را بیش از پیش فراهم میکند.
اهداف احتمالی فرستاده ویژه بن سلمان به تهران
بررسی ابعاد این سفر، اهداف متعددی را آشکار میسازد. نخست، به نظر میرسد عربستان سعودی حامل پیامی برای تهران بوده است: رد هرگونه نقشآفرینی در حمله احتمالی امارات متحده عربی به الحدیده یمن. این پیام، در راستای گزارشهای پیشین منتشرشده در وال استریت ژورنال مبنی بر اعلام عدم مشارکت ریاض در درگیری مستقیم با انصارا... به آمریکا و متحدان یمنیاش، قابل تحلیل است. عربستان سعودی با این اقدام، تلاش میکند تا ضمن رفع سوءتفاهمهای احتمالی، بر تعهد خود به کاهش تنشها در منطقه تاکید کند.
دوم، سفر خالد بن سلمان را میتوان در چارچوب تلاشهای ریاض برای تحقق اهداف بلندپروازانه چشمانداز ۲۰۳۰ این کشور ارزیابی کرد. عربستان سعودی به دنبال گسترش دامنه متحدان منطقهای خود است و ایران، به عنوان یک بازیگر کلیدی در خاورمیانه، میتواند نقش مهمی در این راستا ایفا کند. با این حال، نباید این نزدیکی را به معنای چرخش کامل ریاض از غرب تلقی کرد. عربستان سعودی به دنبال ایجاد توازن در روابط خارجی خود و بهرهمندی از ظرفیتهای همکاری با تمامی قدرتهای منطقهای و بینالمللی است.
سوم، تحقق اهداف توسعهای عربستان سعودی، مستلزم ایجاد ثبات و امنیت در منطقه است. تهران، به عنوان یک بازیگر تاثیرگذار، میتواند نقش تعیینکنندهای در این زمینه ایفا کند. همکاریهای دوجانبه در حوزههای امنیتی و اقتصادی، میتواند زمینههای لازم برای تحقق این هدف را فراهم آورد. به نظر ریاض میداند که امنیت منطقه در گرو همراهی با تهران است و در مقابل به تجربه بحران آفرینی تل آویو بیش از پیش پی برده و به خوبی فهمیده که حیات رژیم صهیونیستی در گرو ناامنی در منطقه است. مسئله ای که اصلا به مذاق ریاض و چشم انداز توسعه آن خوش نمی آید. در همین راستا بود که وزیر دفاع عربستان در دیدارش با مقامات عالی رتبه کشور، اشغالگری و توسعهطلبی سردمداران رژیم صهیونیستی را برای کل منطقه خطرناک دانست و تأکید کرد که جهان اسلام در این موضوع باید هماهنگ و متحد عمل کند.
تحلیل کاربران فضای مجازی
در ادامه برخی از واکنش ها و تحلیل ها درباره سفر خالد بن سلمان برادر کوچک بن سلمان و وزیر دفاع سعودی به تهران را می خوانید:
مدیر روابط عمومی دفتر مقام معظم رهبری: وزیر دفاع عربستان در دیدار با رهبر انقلاب از اقدامات توسعه طلبانه رژیم صهیونیستی در منطقه ابراز نگرانی کرد و گفت: جنایت های این رژیم در غزه و کرانه باختری و لبنان چهره واقعی رژیم صهیونیستی را بیش از پیش نمایان کرد.
مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در توئیتر نوشت: رهبر انقلاب با تایید درخواست وزیر دفاع عربستان سعودی برای گسترش روابط، خطاب به وی: سالها پیش همین جا که شما نشستهاید، عمویتان ملک عبدا... نشسته بود. من به او گفتم ارتباط صمیمی باعربستان را به سود خود میدانیم. اگر شما هم آن را به سود خودتان میدانید ارتباطات می تواند مستحکم شود.
در محافل سعودی شایع شده است که سفر وزیر دفاع سعودی و ملاقاتش با رهبر ایران، پیش درآمد سفر خود شاهزاده محمد بن سلمان به ایران، پس از پایان سفر ترامپ به سعودی خواهد بود. سفری که احتمالا مهمترین اقدام سیاسی برای میانجیگری بین ایران و آمریکا خواهد بود.
نور نیوز: سفر خالد بن سلمان به ایران و ارسال پیام پادشاه سعودی به رهبری، نشان می دهد که عربستان با وجود شراکت دیرینه با آمریکا، در حال بازیسازی مستقل در منطقه است؛ تعامل با تهران یعنی حرکت بهسوی نظمی نوین با تکیه بر ظرفیتهای منطقه ای.
علی قلهکی فعال رسانه ای: فارغ از بحث پرونده یمن، عربستان احتمالی میدهد که در صورت بنبست در مذاکرات هستهای ایران و آمریکا و تشدید تنش نظامی، پایش در ماجرا باز شود؛ آنها به دنبال پیشگیری هستند!
سفر وزیر دفاع سعودی به تهران و دیدار با رهبر انقلاب به این معناست که آن ها می دانند ایران تصمیم ندارد دربرابر آمریکا کوتاه بیاید و نیز خبر دارند چه اتفاقات ژرفی قرار است در منطقه بیفتد. واِلا این برادر همان کسی است که قرار بود جنگ را به داخل ایران بکشاند!
سفر وزیر دفاع عربستان به تهران و پیام پر و پیمان شاه سعودی خطاب رهبر انقلاب برای آنهایی که مدام از شکست محور مقاومت در منطقه میگفتند، هشداری روشن بود که به یاد بیاورند که «اگر محور مقاومت شکست خورده بود» امروز سعودیها ضرورتی برای ارسال پیامی در این سطح به ایران نمیدیدند.
منبع: خراسان