انتخاب روغن مناسب برای کمپرسور اسکرو تصمیمی حیاتی است که به طور مستقیم بر عملکرد و طول عمر دستگاه تأثیر می‌گذارد. روغن‌های مخصوص کمپرسور اسکرو با فرمولاسیون منحصربه‌فرد خود، قادر به تحمل شرایط سخت کاری از جمله دما و فشار بالا هستند. این روغن‌ها باید ویسکوزیته مناسب در دماهای مختلف کاری داشته باشند تا روانکاری مؤثر قطعات را تضمین کنند. علاوه بر این، مقاومت در برابر اکسیداسیون و تشکیل رسوب، توانایی جداسازی آب و هوا، و سازگاری با مواد سازنده کمپرسور از دیگر ویژگی‌های کلیدی یک روغن مناسب به شمار می‌روند.

ویژگی های روغن مناسب کمپرسور اسکرو

برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های روغن مناسب کمپرسور اسکرو عبارتند از:

• ویسکوزیته مناسب: ویسکوزیته، مقاومت روغن در برابر جاری شدن است و باید در محدوده توصیه شده توسط سازنده کمپرسور باشد. ویسکوزیته مناسب، تشکیل لایه روانکار کافی بین قطعات متحرک را تضمین کرده و از سایش آن‌ها جلوگیری می‌کند. ویسکوزیته باید در دماهای مختلف کاری پایدار بماند.
• پایداری حرارتی و اکسیداسیون بالا: کمپرسورهای اسکرو در دماهای بالا کار می‌کنند، بنابراین روغن باید در برابر تجزیه حرارتی و اکسیداسیون مقاوم باشد. اکسیداسیون روغن منجر به تشکیل لجن و رسوب می‌شود که می‌تواند عملکرد کمپرسور را مختل کند.
• قابلیت جداسازی آب و هوا: در حین فشرده‌سازی هوا، مقداری رطوبت وارد سیستم می‌شود. روغن مناسب باید قابلیت جداسازی سریع و مؤثر آب از خود را داشته باشد تا از خوردگی قطعات و تشکیل امولسیون جلوگیری کند. همچنین، توانایی رهایش سریع هوا از روغن (Air Release) برای جلوگیری از کف کردن روغن و اختلال در روانکاری اهمیت دارد.
• نقطه اشتعال بالا: نقطه اشتعال، کمترین دمایی است که در آن بخارات روغن در مجاورت شعله آتش می‌گیرند. روغن با نقطه اشتعال بالا، ایمنی بیشتری در حین کارکرد کمپرسور فراهم می‌کند.
• نقطه ریزش پایین: نقطه ریزش، پایین‌ترین دمایی است که روغن در آن هنوز قابلیت جاری شدن دارد. روغن با نقطه ریزش پایین، امکان راه‌اندازی آسان کمپرسور در دماهای پایین را فراهم می‌کند.
• محافظت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی: روغن باید حاوی مواد افزودنی ضد خوردگی و ضد زنگ باشد تا از قطعات فلزی کمپرسور در برابر آسیب‌های ناشی از رطوبت و مواد شیمیایی محافظت کند.
• سازگاری با مواد سازنده: روغن باید با الاستومرها، رنگ‌ها و سایر موادی که در ساخت کمپرسور استفاده شده‌اند، سازگار باشد تا از تخریب آن‌ها جلوگیری شود.
• خاصیت ضد کف: تشکیل کف در روغن می‌تواند منجر به کاهش خاصیت روانکاری و خنک‌کنندگی آن شود. روغن‌های باکیفیت حاوی مواد افزودنی ضد کف هستند.

انواع روغن کمپرسور اسکرو

روغن‌های مورد استفاده در کمپرسورهای اسکرو بر اساس نوع پایه (Base Oil) و مواد افزودنی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. انتخاب نوع روغن مناسب به عوامل متعددی از جمله نوع کمپرسور، شرایط کاری، دمای محیط و توصیه‌های سازنده بستگی دارد. به طور کلی، سه نوع اصلی روغن برای کمپرسورهای اسکرو وجود دارد:

روغن‌های معدنی

این روغن‌ها از پالایش نفت خام به دست می‌آیند و به دلیل قیمت مناسب، کاربرد گسترده‌ای دارند. روغن‌های معدنی معمولاً برای شرایط کاری سبک تا متوسط و دماهای نسبتاً پایین مناسب هستند. با این حال، در دماهای بالا و شرایط کاری سنگین، ممکن است پایداری حرارتی و اکسیداسیون آن‌ها محدود باشد و نیاز به تعویض زودتر داشته باشند.

روغن‌های نیمه سنتتیک

این روغن‌ها ترکیبی از روغن‌های معدنی و سنتتیک هستند و عملکرد بهتری نسبت به روغن‌های معدنی خالص ارائه می‌دهند. آن‌ها معمولاً پایداری حرارتی و اکسیداسیون بالاتری دارند و می‌توانند در دماهای وسیع‌تری کار کنند. روغن‌های نیمه سنتتیک اغلب تعادلی بین قیمت و عملکرد مناسب ارائه می‌دهند.

روغن‌های سنتتیک

این روغن‌ها به صورت شیمیایی تولید می‌شوند و دارای خواص برتری نسبت به روغن‌های معدنی و نیمه سنتتیک هستند. روغن‌های سنتتیک پایداری حرارتی و اکسیداسیون بسیار بالا، دامنه دمایی کارکرد وسیع، طول عمر بیشتر و قابلیت روانکاری عالی در شرایط سخت را ارائه می‌دهند. اگرچه قیمت آن‌ها معمولاً بالاتر است، اما می‌توانند با کاهش دفعات تعویض روغن، کاهش استهلاک و افزایش طول عمر کمپرسور، هزینه‌های کلی را کاهش دهند. انواع مختلفی از روغن‌های سنتتیک از جمله پلی‌آلفاالفین (PAO)، استرها و پلی‌گلیکول‌ها (PAG) برای کاربردهای خاص در کمپرسورهای اسکرو موجود هستند.

دلایل تعویض روغن کمپرسور اسکرو

تعویض منظم روغن کمپرسور اسکرو برای حفظ عملکرد بهینه و جلوگیری از آسیب دیدن قطعات ضروری است. با گذشت زمان و کارکرد کمپرسور، روغن دچار تغییرات فیزیکی و شیمیایی می‌شود و خواص اصلی خود را از دست می‌دهد. آلودگی روغن با ذرات معلق، رطوبت، گرد و غبار و محصولات جانبی اکسیداسیون نیز از دیگر دلایل لزوم تعویض روغن است. نادیده گرفتن زمان تعویض روغن می‌تواند منجر به مشکلات جدی و هزینه‌بر شود. برخی از مهم‌ترین دلایل تعویض روغن کمپرسور اسکرو عبارتند از:

1. کاهش ویسکوزیته: در اثر کارکرد و افزایش دما، ویسکوزیته روغن ممکن است کاهش یابد و در نتیجه، لایه روانکار کافی بین قطعات تشکیل نشود و سایش افزایش یابد.
2. افزایش اسیدیته: اکسیداسیون روغن منجر به تولید اسیدهای آلی می‌شود که می‌توانند باعث خوردگی قطعات فلزی کمپرسور شوند.
3. آلودگی با ذرات معلق: ذرات ساییده شده از قطعات، گرد و غبار و سایر آلاینده‌ها می‌توانند در روغن تجمع کرده و باعث سایش بیشتر و گرفتگی فیلترها شوند.
4. وجود رطوبت: ورود رطوبت به سیستم می‌تواند منجر به تشکیل امولسیون با روغن، کاهش خاصیت روانکاری و خوردگی قطعات شود.
5. تخریب مواد افزودنی: مواد افزودنی موجود در روغن با گذشت زمان و در شرایط کاری سخت، کارایی خود را از دست می‌دهند.
6. تغییر رنگ و بوی روغن: تغییر رنگ تیره و ایجاد بوی نامطبوع در روغن می‌تواند نشانه‌ای از تخریب و اکسیداسیون آن باشد.

بهترین زمان تعویض روغن کمپرسور اسکرو

بهترین زمان تعویض روغن کمپرسور اسکرو به عوامل مختلفی از جمله نوع روغن مورد استفاده، شرایط کاری کمپرسور، دمای محیط و توصیه‌های سازنده بستگی دارد. به طور کلی، سازندگان کمپرسورها فواصل زمانی مشخصی را برای تعویض روغن بر اساس ساعات کارکرد یا دوره زمانی تعیین می‌کنند که باید به دقت رعایت شود. روغن‌های معدنی معمولاً نیاز به تعویض زودتری نسبت به روغن‌های سنتتیک دارند. شرایط کاری سخت، دمای بالا و محیط‌های آلوده می‌توانند زمان تعویض روغن را کوتاه‌تر کنند. انجام آنالیز روغن به صورت دوره‌ای می‌تواند به تعیین دقیق‌تر زمان تعویض روغن کمک کند.

در این روش، نمونه‌ای از روغن مورد بررسی قرار می‌گیرد و میزان آلودگی، ویسکوزیته، اسیدیته و سایر خواص آن اندازه‌گیری می‌شود. بر اساس نتایج آنالیز، می‌توان تشخیص داد که آیا روغن هنوز قابل استفاده است یا نیاز به تعویض دارد. به عنوان یک قاعده کلی، حتی اگر کمپرسور برای مدت طولانی کار نکرده باشد، تعویض روغن بر اساس دوره زمانی توصیه شده توسط سازنده ضروری است، زیرا روغن با گذشت زمان و در معرض هوا نیز می‌تواند تخریب شود.