به گزارش ایرنا، بر اساس جدیدترین تصاویر منتشر شده از عکس های ماهواره ای حدود نیمی از گستره تالاب میانکاله خشک شد و هیچ آبی در آن وجود ندارد.

صاحبنظران ممتاز محیط زیست کشور ضمن تائید عکس های موجود این رویه را ادامه دار خوانده و با توجه به تداوم پسروی های آب خزر میانکاله کوچک تر از زمان فعلی هم خواهد شد.

در خصوص احیای تالاب میانکاله اختلاف نظری جدی بین کارشناسان داخلی وجود دارد، برخی بر این باورند به هر شکل ممکن این تالاب باید زنده بماند و از طرف دیگر عده ای از کارشناسان با بیان نمونه های مختلف در جهان و کشور هر گونه اقدام غیر کارشناسی برای احیای این تالاب را هدر رفت سرمایه ملی می دانند؛ چراکه اجرای این طرح های هزینه بر مقطعی و کوتاه مدت است.

آنها بر این باورند برای جلوگیری از فرایند پسروی و خشکی میانکاله کاری نمی شود انجام داد بلکه مهم ترین دغدغه حفظ زمین های خشک شده در تالاب میانکاله است.

صاحبنظران بر این امر تاکید دارند هر چند در شرایط فعلی پسروی آب خزر و میانکاله در حال تداوم است اما بنا بر تجربه علمی و تاریخی احتمال پیشروی آب خزر و تالاب میانکاله هم برای آینده وجود دارد و حفظ اراضی خشک شده تالاب یکی از ضرورت های مهم محسوب می شود.

کارشناسان هشدار دادند که تحت هیچ شرایطی نباید اجازه داد سوداگران اراضی ملی ساخت و سازهای غیر مجاز را در اراضی تالاب آغاز کنند و از طرف دیگر ساخت پالایشگاه و یا هر طرح دیگری نباید بهانه ای برای تصرف اراضی تالاب باشد.

در شرایط فعلی کارشناسان سازگاری با محیط را مهمترین راهکار برای میانکاله پیشنهاد می کنند و بر این باورند که همانند زمان خشکسالی از تولید محصولات پر مصرف آب باید پرهیز کنیم و برای پسروی میانکاله هم باید با آن سازگار باشیم و در شرایط فعلی از زمین های خشک شده این تالاب حفاظت کنیم و اجازه تعرض و ساخت و ساز در این زمین ها داده نشود تا شرایط طبیعی دوباره به نفع محیط زیست برگردد.

بعد از رسانه‌ای شدن وسعت خشکی میانکاله بعد از پسروی آب خزر که از سال ۱۳۷۳ وسعت میانکاله را از ۵۵ هزار هکتار به ۲۲ هزار هکتار رساند، سرنوشت ۳۳ هزار هکتار از اراضی خشک شده میانکاله به دغدغه ای برای شهروندان مازندرانی و برخی از فعالان زیست محیطی تبدیل شد که این اراضی به چه سرنوشتی دچار خواهند شد؟ و آیا چشم طمع عده ای سودجو به این اراضی خواهد افتاد؟ یا اینکه این مقدار از زمین های میانکاله از چنگال سوداگران زمین به دور می ماند؟.

بر اساس مطالعه صورت گرفته در سال ٢٠١٧ مشخص شد که آب خزر تا سال ٢٠۵٠ پسروی خواهد داشت و این پسروی بنا به گفته کارشناسان به علت تغییرات اقلیمی است که احتمال افزایش هم دارد در حالی که حدود ۵۰ درصد پسروی دریایی خزر به سرعت تبخیر آب در آن بر می گردد و در صورتی این روند با این سرعت ادامه یابد ٢٠ تا ٢۵ درصد مساحت خزر در بخش شمالی که سواحل روسیه را شامل می شود، کاهش خواهد داشت.

نتایج این مطالعات همچنین نشان داده تنها در سال های ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ سطح آب دریای خزر با کاهش حدود ۵۰ سانتیمتری مواجه بوده که این رخداد به عقب نشینی دریا از ۱۰ متر تا ۱۰۰ متر در سواحل مختلف منجر شده است.

مطالعات و اندازه گیری دقیق زمینی که در ایستگاه های شاخص ساحلی دریای خزر انجام گرفته این مساله سبب افزایش قابل توجه محدوده ساحلی در طول بیش از ۸۵۰ کیلومتر سواحل شمالی کشور شد و کارشناسان معتقدند : با تشدید روند کاهشی آب، شاهد پسروی بیشتر دریا و خروج بخش عمده ای از بستر دریا در آینده ای نه چندان دور باشیم.

زمین میانکاله حفظ شود

فوق دکتری مهندسی عمران- محیط زیست از آمریکا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: هر چند شواهد نشان می دهد که پسروی آب دریای خزر ادامه دار است اما این احتمال هم وجود دارد که بعد از چند سال دیگر روند طبیعی به نفع محیط زیست رقم بخورد و آب سطح دریا بار دیگر پیشروی کند.

وی گفت: در شرایط فعلی آنچه که مهم است حفظ زمین های میانکاله به حالت طبیعی خود است تا بعد از بالا آمدن آب خزر به حالت قبلی خود بازگردد.

این استاد دانشگاه افزود: تمامی پیشنهادهایی که برای احیای میانکاله مطرح می شود موقتی و بسیار هزینه بر است.

عابسی بیان داشت: لایروبی و اتصال دوباره آب خزر به خلیج گرگان و میانکاله، انتقال آب نیروگاه نکا که از دریای خزر گرفته می شود به این تالاب و پمپاژ آب دریای خزر به میانکاله همه این طرح ها موقتی و در برخی از موارد زیانبار هم خواهد بود.

وی گفت: پمپاژ آب خزر و تبخیر آن سبب شوری بیشتر اراضی خشک شده می شود که این امر زیانبار خواهد بود.

عابسی در ادامه اظهار کرد: بدون تردید پسروی آب خزر تاثیرات زیادی برروی کاهش وسعت میانکاله خواهد گذاشت و این رویه ادامه دار خواهد بود و میانکاله کوچک تر می شود.

عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل اضافه کرد: کاهش آب میانکاله و تالاب های دیگر حاشیه خزر، شوری آب را به همراه خواهد داشت و با توجه به اینکه رودخانه های بالادست برای مصارف کشاورزی و آب شرب استفاده می شود، شوری این تالاب ها بیشتر خواهد شد.

وی گفت: سرنوشت خلیج گرگان و میانکاله برخلاف تالاب انزلی که از رودخانه های آب شیرین تغذیه می کند به آب دریای خزر ارتباط دارد و نوسانات این دریا برروی میانکاله اثری مستقیم دارد هر چند بخشی از رودخانه ها در منطقه قره سو تا بهشهر به این تالاب سرازیر می شوند اما حجم آن بسیار کم است.

این استاد صاحبنظر در حوزه محیط زیست کشور تصریح کرد: باید اجازه دهیم فرایندهای طبیعی کره زمین طی شود، بنابرین نباید با دخالت های غیر کارشناسی عمق فاجعه را بیشتر کنیم.

عابسی تصریح کرد: بر اساس جدیدترین تحقیقات علمی انجام شده تغییرات اقلیمی، گرمایش زمین و تغییر مسیر بادها عامل اصلی پسروی آب دریای خزر است.

دستگاه قضایی پای کار

در این ارتباط رئیس کل دادگستری مازندران اظهار کرد: با توجه به تداوم پسروی آب خزر موضوع ساحل خواری با حساسیت و جدیت رصد می شود.

عباس پوریانی گفت: در بخش ساحل خواری و اراضی ملی با هیچ کسی تعارف نداریم و بر اساس حقوق مردم و حقوق عمومی با سوداگران به شدت برخورد می شود.

وی با بیان این مطلب که در مبارزه با زمین خواران اراضی ملی در همه شهرهای مازندران باید به شدت برخورذ شود، اظهار کرد: همه دادگستری های استان در اجرای احکام صادرشد در بخش زمین خواری در ارضی ملی جدیت داشته باشند.

رئیس کل دادگستری مازندران گفت: پیشگیری از وقوع جرم یکی از اولویت های مهم دستگاه های اجرایی و قضایی محسوب می شود.

پوریانی ادامه داد: برای برخی از ساخت و سازهای غیر مجاز علاوه بر هزینه ساخت برای تخریب آن بناها میلیاردها ریال هزینه می شود که پیشگیری از این جرائم بسیار حائز اهمیت است.

این مقام مسوول تصریح کرد: آن چیزی که همه باید مد نظر قرار دهند پیشگیری از وقوع جرم است چون هزینه های آن به مراتب کمتر از تخریب یا اجرای حکم است.

تالاب میانکاله که از دهستان میانکاله در شهرستان بهشهر تا آشوراده در استان گلستان وسعت دارد. این منطقه به دلیل داشتن پهنه آبی مناسب با ذخایر غذایی غنی و آبزیان همه ساله پذیرای بیش از ۳۰ تا ۴۰ گونه از پرندگان مهاجر زمستان گذران و بیش از ۱۰۰ گونه از پرندگان بومی آبزی و کنارآبزی است.

این تالاب با داشتن پناهگاه حیات وحش به مساحت حدود ۲۲ هزار هکتار در حوزه مازندران و تنوع گیاهی از جمله درختان سازیل و انار وحشی که تغذیه برخی پرندگان را تشکیل می‌دهد توانست بیش از ۵۰۰ گونه جانوری را در خود جای دهد و به نوعی بهشت پرندگان استان نام بگیرد و با این تنوع زیستی به عنوان یکی از ذخیره گاه‌های زیست کره جهان از سوی سازمان‌های جهانی حفاظت از محیط زیست قرار گرفت.

تالاب میانکاله را باید بهشت پرندگان و پرنده نگری نام نهاد؛ سی و ششمین تالاب ثبت شده دنیا و نخستین تالاب ثبت شده در کنوانسیون تالاب‌های بین المللی رامسر و یکی از ۶۵۰ ذخیرگاه زیست کره جهان با ۴۸ هزار هکتار وسعت در شرق استان مازندران و در همجواری با استان گلستان واقع شده است و سالانه ۱۳۰ گونه از پرندگان مهاجر را با جمعیت حدود ۱.۵ میلیون بال میزبانی می کند.

این پناهگاه حیات وحش علاوه بر کریدور مهاجرت فصلی برای پرندگان، همه ساله به تنهایی بیش از نیم میلیون پرنده از انواع مرغابی، فلامینگو، پلیکان، پاخاکستری، قوی، انواع اردک، لک لک، درنای خاکستری، عقاب دریایی را در آب‌های خود سکنی می دهد.

این تالاب که رویشگاه و زیستگاه تعداد بیشماری از گونه های در معرض خطر می باشد، در سال ۱۳۵۵ به عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست سپهر به کمیته برنامه «انسان و کره» یونسکو معرفی و انتخاب شد. تالاب میانکاله به عنوان محل زاد و ولد و پرورش ماهیان گونه های مختلفی چون کپور، انواع کفال، کلمه، سفید، ماش و کاراس، مورد توجه است. پستانداران این منطقه نیز شامل مارال، یوزپلنگ، گربه جنگلی، شغال، گراز، روباه، خرگوش، جوجه تیغی، انواع خفاش و جوندگان کوچک است.