به گزارش همشهری آنلاین، در حدود ۴۱ هزار سال پیش، میدان مغناطیسی کره زمین به شکلی قابل توجه ضعیف شد، چرا که قطبهای این سیاره شروع به وارونه شدن کردند. این رویدادی طبیعی اما کمسابقه بود که با نام وارونگی مغناطیسی شناخته میشود. بر اساس تحقیقات جدید در دانشگاه میشیگان، این دگرگونی بخش وسیعی از زمین را در معرض تابشهای زیانآور خورشیدی قرار داد و انسانهای نخستین را ناگزیر به سازگاری یا نابودی کرد.
پژوهش جدید نشان میدهد که در زمان وارونگی مغناطیسی، انسانهای خردمند (Homo sapiens) با فناوریهایی نظیر پوشاکهای مخصوص، گل اخرا با خاصیت مسدودکنندگی نور خورشید و استفاده راهبردی از غارها، توانستند به بقای خود ادامه دهند. از طرف دیگر، نئاندرتالها احتمالاً ابزارهای مشابهی برای زنده ماندن در اختیار نداشتند.
آگنیت موخوپادیا، نویسنده اصلی این تحقیق، میگوید:در این پژوهش، ما تمامی مناطقی را که میدان مغناطیسی با آنها پیوند نداشت، با یکدیگر ادغام کردیم و اجازه دادیم تا تابشهای کیهانی یا هر گونه ذرات پرانرژی خورشید به طور کامل به درون زمین نفوذ کنند. ما دریافتیم که بسیاری از این نواحی در واقع انطباق بسیار نزدیکی با فعالیتهای انسانهای اولیه در ۴۱ هزار سال پیش دارند، به ویژه به خاطر افزایش استفاده از غارها و ازدیاد به کارگیری ضد آفتابهای ماقبل تاریخ.
در حدود ۴۱ هزار سال پیش، قدرت میدان مغناطیسی کره زمین به یک دهم مقدار فعلیاش رسید. با کاهش این سپر محافظتی، ذرات پرانرژی خورشیدی و پرتوهای کیهانی به اتمسفر زمین هجوم آوردند، پدیده شفق قطبی را به عرضهای جغرافیایی پایینتر کشاندند و میزان تابش فرابنفش را در سطح جهانی افزایش دادند.
موخوپادیا و گروه تحقیقاتیاش با استفاده از یک بازسازی سهبعدی پیشرفته از محیط فضایی زمین، چگونگی نفوذ ذرات باردار خورشیدی به درون میدان مغناطیسی ضعیفشده را شبیهسازی کردند. نتایج مدلهای آنها نشان میدهد که بیشترین تأثیرات بر اروپا و شمال آفریقا وارد شده است.
تقریباً در همین دوره زمانی، یافتههای باستانشناسی حاکی از آن است که انسانهای خردمند به استفادهی مکرر از گل اخرا (یک ماده معدنی با ویژگیهای طبیعی محافظت در برابر نور خورشید) روی آوردند و با استفاده از ابزارهایی نظیر سوزن و درفش، به ساخت پوشاک مناسب پرداختند. پژوهشگران بر این باورند که این سازگاریها فراتر از صرفاً تغییرات فرهنگی بودند، بلکه احتمالاً برای بقای آنها امری حیاتی به شمار میرفتند.
در همان بازه زمانی، انسانهای نئاندرتال که فاقد چنین فناوریهای ساخت پوشاک بودند و احتمالاً از گل اخرا به عنوان ضد آفتاب استفاده نمیکردند. حدود ۴۰ هزار سال پیش از پهنه اروپا محو شدند.
به گفته موخوپادیا، چنانچه چنین چرخش مغناطیسی در عصر حاضر به وقوع بپیوندد، میتوانیم منتظر پیامدهای بسیار جدی از جمله اختلال در ارتباطات، از کار افتادن ماهوارهها و بروز آشفتگی در زیرساختها باشیم.
این پژوهش میتواند چشماندازهای بهتری در زمینه یافتن حیات در سایر سیارات در اختیار ما قرار دهد. برخی دانشمندان معتقدند که سیارهای که فاقد میدان مغناطیسی قدرتمند باشد، توانایی حفظ حیات را ندارد.
نگاهی به زمین پیشاتاریخی، ما را در مطالعه سیارات فراخورشیدی از منظری کاملاً متفاوت یاری میرساند. حیات در آن دوران وجود داشته، اما اندکی با شرایط امروزی فرق میکرد.