همشهری آنلاین - لیلا شریف: ۱۶ سال پیش بود که اولین قدم برای ثبت کارت ملی هوشمند به نام هر ایرانی برداشته شد و در آن زمان استفاده از تراشه‌های و تکنولوژی خاص به عنوان برگ برنده کارت‌های ملی جدید یاد می‌شد. حالا هم تغییر مسیر تکنولوژی، دلیل جدیدی برای تغییر کارت ملی‌های هوشمند شده است، موضوعی که رئیس سازمان ثبت احوال کشور با تکیه بر آن از احتمال بازطراحی کارت ملی خبر داد.
بخشی از تلاش‌های برای ایجاد تغییرات جدید بدون شک حول محور تراشه‌های کارت ملی رخ خواهد داد، تراشه‌هایی که برخلاف وعده‌ها و ایده‌های اولیه هرگز نتوانست به جایگزین مناسبی برای همه کارت‌های بانکی، شناسنامه، گواهی نامه، گذرنامه و... تبدیل شود و همچنان کارت ملی هوشمند در قد و قواره کارت شناسایی باقی ماند.
فناوری جدید در خدمت کارت ملی
سازمان ثبت احوال نامش با کارت ملی هوشمند گره خورده است و در تمام سال‌های گذشته این سازمان تلاش کرد تا آمار صدور کارت ملی هوشمند را به تعداد جمعیت ایرانی‌های بالای ۱۵ سال برساند. به همین دلیل باید صحبت‌های هاشم کارگر رئیس سازمان ثبت احوال را مبنای تمام تغییرات کارت هوشمند قرار داد. کارگر در این رابطه توضیح داده است:«در مورد کارت ملی، فناوری‌ها تغییر کرده است. زمانی که کارت ملی طراحی شده بود از بهترین و به روزترین طراحی‌ها استفاده کردند؛ اما حالا چندین سال از این موضوع گذشته و فناوری‌ها تغییر کرد و تکنولوژی های جدید آمد. در حال حاضر بیشتر خدمت بر بستر سرویس‌های الکترونیکی برقرار است.»
او افزود: براساس کارت ملی، سرویس‌های الکترونیکی متعددی برقرار کردیم. تکنولوژی ها تغییر کرده و قطعا ما نیز باید در روال های کاری خود این موضوع را مدنظر قرار دهیم، یکی از این موضوعات نیز کارت ملی است و باید کارت ملی را باز طراحی کنیم تا مبتنی بر فناوری های جدید ارائه شود.
تغییر کارکرد با مجوز نهادهای بالادستی
تغییر ظاهر کارت ملی قرار است با تغییر کارکرد آن همراه شود، موضوعی که به گفته هاشم کارگر نیازمند اخذ مجوز و موافقت نهادهای بالادستی است:« این باز طراحی مبتنی بر خدمات جدیدی خواهد بود که قرارا است از طریق کارت ملی ارائه شود.»
به گفته رئیس سازمان ثبت احوال«وقتی بخواهیم در موضوع کارت ملی تغییراتی انجام دهیم باید مجوز و موافقت‌های نهادهای بالادستی را اخذ کنیم و بعد از اخذ این موضوع اطلاع رسانی می شود؛ چراکه کارت ملی امر حاکمیتی است. بر اساس قانون باید برای تغییرات، مجوز بگیریم و بعد از آن در مورد مدل جدید کارت ملی اطلاع رسانی کنیم و در حال حاضر در مقدمه شروع این حرکت هستیم.»
خدماتی که هوشمند نشد
صحبت از ارائه کارت ملی هوشمند با تغییر طراحی و ارائه خدمات جدید، باز هم بحث پروژه‌های بی سرانجام گره خورده با کارت ملی هوشمند را داغ کرد و برای درک بی‌فایده بودن تراشه وارداتی این کارت می‌توان به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در سال ۱۳۹۹ اشاره کرد.
در این گزارش آمده است:«کارت هوشمند ملی که قرار بود کارکرد شناسایی، احراز هویت و امضای دیجیتال را انجام دهد درحال حاضر صرفاً برای شناسایی به کار گرفته می شود. احراز هویت نیز به صورت محدودی به شکل آفلاین و بیشتر از طریق آنلاین انجام می گیرد. پروژه صدور کارت هوشمند ملی چندمنظوره به اهداف تعریف شده در قوانین و آیین نامه ها دست نیافته و صرفاً کارکردی تک منظوره دارد و برای شناسایی می توان از آن استفاده کرد.»
