خبرگزاری تسنیم نوشت: آنچه در مراسم رژه روز ۲۹ فروردین امسال در تهران بیش از پیش خودنمایی می‌کرد رژه پهپادهای ارتش جمهوری اسلامی ایران بود. سالهای گذشته پهپادهای هر نیرو به صورت جداگانه و در رژه یگان‌های محمول همان نیرو به نمایش در می‌آمد اما در رژه امسال پهپادهای ارتش به صورت منسجم و یکپارچه به نمایش در آمدند که به نوعی بیانگر اهمیت پهپاد در ارتش است.
در همین راستا مروری داریم بر جایگاه و نقش پهپادها در نیروهای مختلف ارتش. تشکیل یگان پهپادی در نیروی پدافند هوایی و نمایش همزمان تعداد زیادی از آنها در سالهای میانه دهه ۱۳۹۰ را می‌توان آغاز انقلاب پهپادی ارتش جمهوری اسلامی ایران دانست. در این سالها انواع پهپادها با مأموریت‌های مختلف و متنوع در این نیرو به خدمت گرفته شد و نمایش انبوه آنها هم بازتاب‌های فراوانی در رسانه‌ها داشت.
در سالهای بعد سایر نیروهای ارتش هم به فراخور نیاز خود به سراغ پهپاد رفتند و اقدام به گسترش سازمان رزم پهپادی خود کردند. در این بین، نیروی هوایی ارتش با توجه به نیازهای مأموریتی و عملیاتی رشد بیشتری در این حوزه داشت تا جایی که موفق به طراحی پهپاد راهبردی کمان ۲۲ نیز شد و در ادامه برای تربیت کادر تخصصی در حوزه پهپاد اقدام به راه‌اندازی دانشکده پهپاد کرد.
پهپاد کمان ۲۲ نیروی هوایی ارتش
با تشکیل فرماندهی پهپاد در نیروهای چهارگانه ارتش، توسعه توان رزم پهپادی در آجا روند شتابانی گرفت و حالا نیاز بود تا با نمایش بخشی از قدرت پهپادی ارتش راه برای تجهیز نیروها به انواع پهپادها آن هم به صورت انبوه باز شود.
دی‌ماه ۱۳۹۹ اولین تمرین مشترک پهپادی بین نیروهای چهارگانه ارتش در کنار نمایش آخرین دستاوردهای تحقیقاتی و عملیاتی این حوزه در کویر مرکزی کشور برگزار شد و این رزمایش دروازه‌ای برای ورود تجهیزات جدید پهپادی به ارتش بود.
تصویری از رزم پهپادی ارتش
تنها چهار ماه بعد یعنی در ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ قرارداد تولید و تحویل ۱۰۰۰ فروند پهپاد بین ارتش و وزارت دفاع منعقد شد تا جلوه دیگری از تلاش همه‌جانبه ارتش برای توسعه ناوگان پهپادی خود متناسب با صحنه‌های رزم نوین نمایان شود.
در این سال پهپادهای نیروهای مختلف ارتش در چندین رزمایش مختلف شرکت داشته و به اجرای مأموریت پرداختند که انهدام هدف توسط پهپاد انتحاری آرش با پرواز در مسافت بیش از ۱۳۰۰ کیلومتر، انهدام نقطه‌ای هدف در برد ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر توسط بمب قائم با پرتاب از پهپاد کمان۱۲ نیروی هوایی و انهدام اهداف کوچک شناور توسط پهپاد سیمرغ (نمونه دریایی شاهد۱۲۹) توسط بمب‌های نقطه‌زن از جمله موارد انجام‌شده بود.
پهپاد آرش در حال اصابت به هدف شبیه‌سازی شده ناوچه سائر رژیم صهیونیستی در بندر حیفا
پهپاد کمان ۱۲ در پایگاه پهپادی ۳۱۳ ارتش
پهپاد سیمرغ نیروی دریایی ارتش
در رژه روز ارتش جمهوری اسلامی ایران در ۲۹ فروردین ۱۴۰۱ هم برای اولین بار بیش از ۵۰ فروند پهپاد در انواع مختلف به نمایش در آمد. در بین آنها چند پهپاد مانند امید و ابابیل۵ هم برای اولین بار مشاهده می‌شد.
خبر عملیاتی شدن پهپاد راهبردی کمان۲۲ هم در همان روزها اعلام شد. این پهپاد برای اولین بار در اسفند ۱۳۹۹ مشاهده شده بود.
نمایش پهپاد ابابیل ۵ در رژه روز ارتش سال ۱۴۰۱ برای نخستین مرتبه
در همان روزها ۲۰۰ فروند انواع پهپادهای رزمی، شناسایی و انتحاری با حضور وزیر دفاع و سرلشکر موسوی به نیروهای چهارگانه ارتش جمهوری اسلامی ایران تحویل شد. در این تحویل‌دهی که نخستین بخش از همان قرارداد ۱۰۰۰ فروندی با وزارت دفاع بود، پهپاد انتحاری جدیدی به نام پهپاد امین نیز به ارتش جمهوری اسلامی ایران تحویل شد.
پهپادهای انتحاری امین در جریان الحاق بیش از ۲۰۰ فروند پهپاد به ارتش
مهمترین جلوه از انقلاب پهپادی در ارتش جمهوری اسلامی ایران به رونمایی از پایگاه راهبردی ۳۱۳ پهپادی ارتش در اوایل خرداد ماه ۱۴۰۱ بر می‌گردد.
در این پایگاه زیرزمینی که راهروهای استقرار و نیز مسیرهای حرکتی برای پهپادهای مختلف دارد انواع پهپادهای آرش، امید، مهاجر۶، ابابیل۵، کمان۱۲، کمان۲۲، فطرس و کرار مشاهده شدند که با انواع مهمات بومی جدید از بمب بالابان و قائم تا موشک‌های آذرخش و شفق۲ و موشک‌های کروز حیدر ۱ و ۲ مسلح شده بودند.
این برای اولین بار بود که خبر تجهیز پهپاد به موشک کروز در ایران منتشر می‌شد و مجموع مسائل مربوط به پایگاه پهپادی ۳۱۳ بازتاب‌های فراوانی در رسانه‌های دنیا و در بین تحلیلگران داشت.
پایگاه پهپادی ۳۱۳ ارتش جمهوری اسلامی ایران
تیرماه سال ۱۴۰۱ پای پهپادها به شناورهای ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز باز شد و اولین ناودسته پهپادبر در نیروی دریایی ارتش به طور رسمی عملیاتی شد.
ناودسته پهپادبر شامل چندین شناور سطحی و زیرسطحی است که مجهز به انواع پهپادها بوده و بسته به برد پروازی پهپادهای خود عملیاتهای مختلفی را به اجرا می‌گذارند.
ناودسته مذکور شامل شناورهای لجستیکی لاوان (از رده هنگام) و دلوار، شناور پشتیبانی هندیجان، ناو رزمی جماران به عنوان مرکز فرماندهی ناودسته و دو زیردریایی طارق (از رده کیلو) و فاتح بود.
ناو آبی خاکی لاون یکی از شناورهای مجهز شده در ناو دسته پهپادبر ارتش
آذرماه سال ۱۴۰۲ ارتش جمهوری اسلامی با مشارکت وزارت دفاع موفق شد تا پهپاد جت کرار را در پروژه رسول به موشک‌های هوا به هوا مجید مجهز کند. پیش‌تر پهپاد کرار با موشک هوا به هوای آذرخش در نقش یک پهپاد رهگیر ظاهر شده بود اما موشک مجید با برد ۸ کیلومتر و توانایی‌هایی بهتر قابلیت‌های رزمی بهترین در حوزه رهگیری هوایی بخصوص برای مقابله با پهپادها را به ارتش می‌داد.
پهپادهای کرار مجهز به موشک مجید
بروز جنگ‌های منطقه‌ای و بین المللی نشان داد پهپادها بیش از آنچه درباره آنها تصور می‌شد قدرتمند و حتی به تنهایی قادر به تغییر معادلات هر نبردی هستند. اما آنچه بخصوص در جریان جنگ اوکراین خودنمایی کرد ریزپرنده‌ها یا اف پی وی‌‌ها بودند که حتی سامانه‌های پدافند هوایی هم از آنها در امان نبودند.
همین امر توجه به ریز پرنده‌ها بخصوص در حوزه رزم زمینی را گوشزد می‌کرد. نیروی زمینی ارتش هم با درک همین ضرورت وارد حوزه بکارگیری ریزپرنده‌ها شد و برای نخستین مرتبه سال گذشته در جریان رزمایش اقتدار خود به صورت گسترده از آنها استفاده کرد.
به‌کارگیری ریز پرنده در نیروی زمینی ارتش
به این ترتیب به نظر می‌رسد ارتش جمهوری اسلامی ایران طی یک فرآیند تقریبا ده ساله تحولی جدی در حوزه پهپادی خود به عمل آورده است و انتظار می‌رود روند قدرت افزایی در حوزه پهپادی در سالهای آینده با سرعت بیشتری در ارتش دنبال شود.
