در حالی که نظام بانکی کشور سال‌هاست میان دو راهی سیاست‌محور یا بازار محور بودن مانده، مشاور رئیس کل بانک مرکزی هشدار داد: بدون حکمرانی خوب، هیچ یک از این دو مدل به توسعه اقتصادی منجر نخواهد شد.
به گزارش خبرنگار مهر، محمد طالبی، مشاور رئیس کل بانک مرکزی، در نشست تخصصی هدایت اعتبار در نظام بانکی و سرمایه‌گذاری برای تولید با اشاره به چالش‌های پیش‌روی نظام بانکی کشور، گفت: سال‌هاست درگیر این بحث هستیم که آیا تخصیص اعتبار باید سیاست‌محور باشد یا بازار محور، اما هنوز به پاسخ روشنی نرسیده‌ایم.
دوگانگی در سیاست‌گذاری اعتباری
طالبی با انتقاد از نبود رویکرد مشخص در نظام بانکی، اظهار داشت: گاهی برای رضایت یک گروه، سیاست‌محور عمل می‌کنیم و برای گروه دیگر، بازار محور. این دوگانگی به حل مشکلات اقتصادی کمکی نکرده است.
وی تأکید کرد که باید از تجارب کشورهای دیگر در زمینه هدایت اعتبار درس بگیریم.
بانک‌محوری؛ نقص یا مزیت؟
مشاور رئیس کل بانک مرکزی با رد این دیدگاه که بانک‌محور بودن اقتصاد لزوماً یک ضعف است، خاطرنشان کرد: بسیاری از کشورها با نظام بانک‌محور به توسعه دست یافته‌اند. مسئله اصلی، کیفیت حکمرانی و نهادهای مالی است، نه صرفاً ساختار بانک‌محور یا بازار محور.
کارایی سیاست بازار محور در مقابل توسعه‌ای بودن هدایت اعتبار
طالبی به مقایسه دو رویکرد پرداخت و گفت: سیاست بازار محور ممکن است کارایی بالاتری داشته باشد، اما لزوماً به توسعه صنایع راهبردی و نوپا کمک نمی‌کند. از سوی دیگر، هدایت اعتبار اگر بدون شفافیت و نظارت باشد، می‌تواند به رانت و فساد منجر شود.
ضرورت هدایت اعتبار هوشمند
وی با تأکید بر لزوم حرکت به سمت هدایت اعتبار، هشدار داد: هدایت اعتبار به معنای دستور دادن به بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات به پروژه‌های خاص نیست. این سیاست نیازمند پیش‌نیازهایی مانند استراتژی صنعتی، شفافیت، و توانایی تحلیل ریسک است.
پیش‌نیازهای موفقیت هدایت اعتبار
طالبی با اشاره به ضعف‌های موجود، گفت: دولت باید ظرفیت خود را در زمینه تدوین استراتژی، نظارت و پاسخگویی افزایش دهد. بانک‌ها نیز به توانایی ارزیابی ریسک نیاز دارند. هدایت اعتبار باید با سیاست پولی هماهنگ باشد و بازار را نادیده نگیرد.
مشاور رئیس کل بانک مرکزی در پایان گفت: هدایت اعتبار ذاتاً خوب یا بد نیست. موفقیت آن به کیفیت نهادها، استراتژی و سازوکارهای حکمرانی بستگی دارد. اگر این پیش‌نیازها فراهم نشود، هر سیاستی محکوم به شکست است.
