به گزارش اقتصادنیوز، بازار سرمایه‌گذاری خطرپذیر در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (منا) در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵ با رشد چشمگیری روبه‌رو شد؛ رشدی که تا حد زیادی به کاهش نرخ‌های بهره جهانی و بهبود فضای روانی بازار بازمی‌گردد. تازه‌ترین گزارش پلتفرم داده‌های سرمایه‌گذاری «مگنیت» (Magnitt) نشان می‌دهد استارت‌آپ‌های فعال در این منطقه موفق به جذب ۶۷۸ میلیون دلار سرمایه در این بازه زمانی شده‌اند؛ رقمی که بالاترین عملکرد فصلی این حوزه از سه‌ماهه پایانی ۲۰۲۳ محسوب می‌شود.
افزایش میانه اندازه معاملات نیز نشانه‌ای از حرکت جریان سرمایه به سمت استارت‌آپ‌های بالغ‌تر و بزرگ‌تر است؛ حرکتی که می‌تواند نویدبخش ورود منطقه منا به فاز دوم بلوغ اکوسیستم‌های نوآوری باشد.
عربستان سعودی در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵ با جذب ۳۹۱ میلیون دلار سرمایه خطرپذیر، نه‌تنها در منطقه منا صدرنشین شد بلکه در میان اقتصادهای نوظهور جهان نیز رتبه اول جذب سرمایه را از آن خود کرد. این کشور با تمرکز بر دیجیتالی‌سازی اقتصاد، سیاست‌های تشویقی استارت‌آپ‌محور و نقش پررنگ صندوق ثروت ملی (PIF)، توانسته موقعیت ممتازی در جذب سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی به دست آورد.
در مقابل، امارات متحده عربی نیز حدود نیمی از این میزان سرمایه را جذب کرده و همچنان یکی از بازیگران کلیدی اکوسیستم استارت‌آپی منطقه به‌شمار می‌رود. مصر نیز با رشد قابل توجهی در ادغام و تملک شرکت‌ها در حال تبدیل شدن به مقصد نوظهور بعدی برای سرمایه‌گذاران است.
این شتاب در منطقه در حالی رخ داده که بسیاری از بازارهای نوظهور دیگر همچنان با رکود سرمایه‌گذاری مواجه‌اند. صندوق‌های ثروت ملی فعال، برگزاری رویدادهای سرمایه‌گذاری نظیر LEAP در ریاض و GITEX در دبی، و تمرکز راهبردی دولت‌ها بر دیجیتالی‌سازی، از جمله دلایل اصلی عملکرد متفاوت منطقه منا هستند.
با این حال، چشم‌انداز همچنان بدون چالش نیست. سیاست‌های حمایت‌گرایانه تجاری آمریکا، افت قیمت جهانی نفت و نااطمینانی ژئوپلیتیکی می‌توانند بر توان سرمایه‌گذاری صندوق‌هایی مانند PIF عربستان تأثیر منفی بگذارند.
در میان بخش‌های مختلف استارت‌آپی، فین‌تک‌ها با جذب بیش از ۵۷ درصد کل سرمایه‌گذاری‌ها پیشتاز بودند. شرکت عربستانی «تَبی» (Tabby)، با جذب ۱۶۰ میلیون دلار سرمایه، بزرگ‌ترین جذب سرمایه را در این فصل رقم زد. حوزه‌های فناوری آموزشی (EdTech) و نرم‌افزار نیز عملکرد خوبی داشتند؛ در حالی که بخش‌هایی مانند تجارت الکترونیک و خرده‌فروشی شاهد کاهش رشد بودند.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری فعال در این فصل شامل STV عربستان سعودی، بلو پول کپیتال، ولمینگتون، و صندوق بازنشستگی هاسانا بوده‌اند که در کنار حمایت دولت‌ها، نقش مهمی در تامین مالی رشد استارت‌آپ‌ها ایفا کرده‌اند.
یکی دیگر از نشانه‌های بلوغ اکوسیستم استارت‌آپی منطقه، جهش چشمگیر در تعداد معاملات ادغام و تملک (M&A) در سه‌ماهه ابتدایی ۲۰۲۵ است. طبق داده‌های مگنیت، تعداد این معاملات به ۲۱ مورد رسید که بیش از دو برابر مدت مشابه سال گذشته است. مصر و امارات در صدر این روند قرار دارند که نشان از افزایش علاقه سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود از طریق خرید سهام شرکت‌های منطقه‌ای دارد.
فیلیپ بهاشی، مدیرعامل مگنیت، معتقد است که سرمایه‌گذاری قدرتمند داخلی و سیاست‌های دولتی حامی نوآوری، زمینه را برای ادامه رشد پایدار اکوسیستم استارت‌آپی خاورمیانه فراهم کرده‌اند. او می‌گوید: «اگرچه ریسک‌های جهانی وجود دارد، اما منطقه منا با ترکیب خاصی از سرمایه دولتی، سیاست‌گذاری فعال و استارت‌آپ‌های نوآور، همچنان یکی از معدود بازارهای نوظهوری است که پتانسیل رشد پایدار و جذب سرمایه بین‌المللی را دارد.»
