به گزارش خبرآنلاین حسین ابراهیم در یادداشتی با عنوان «ایران در مذاکرات عمان: اهرم های قدرت کم نیست» در روزنامه الاخبار چاپ لبنان نوشت: زمانی که گفتگوهای هسته ای ایران و ایالات متحده در سایه تشدید تنش ها در منطقه آغاز شد، این گونه به نظر رسید که آخرین تلاش دو کشور برای سلب مسئولیت از هرگونه اوضاع فاجعه باری است که جنگ گسترده احتمالی به همراه خواهد داشت. در آن زمان تصور غالب این بود که احتمال رسیدن به توافق از طریق این گفتگوها بسیار کم اما فقط دو دور نشست میان هیئت های دو کشور و اظهارنظرهای پس از آن مبنی بر مثبت بودن فضای مذاکره کافی بود برای این که امیدی واقعی به امضای توافق جدید به وجود بیاید.
به واقع جنگ صرفا ابزاری برای رسیدن به هدف سیاسی است و هر یک از دو طرف هر زمان احساس کند بدون این ابزار می تواند به خواسته اش دست یابد، قطعا باری بر دوش کشوری خواهد شد که بر آن اصرار می ورزد. حال اگر منظور جنگی است که به این دو کشور محدود می شود، نزاعی که کشوری مانند ایران درگیر آن شود، چگونه خواهد بود؟ متوسل شدن ایران به گزینه نظامی می تواند تاثیر قابل توجهی بر سیاست های بین المللی بگذارد و به یکی از نزاع های بزرگی تبدیل شود که جهان از زمان جنگ جهانی دوم مشابه آن را ندیده است؛ البته اگر جنگ سال ۱۹۵۳ کره و جنگ کنونی روسیه و اوکراین را کنار بگذاریم.
در اینجا باید این نکته را مدنظر قرار دهیم چنین جنگی درصورت وقوع پس زمینه بحران اوکراین و تنش های روزافزون میان چین و ایالات متحده را به علت جنگ تجاری خواهد داشت. در سایه چنین اوضاعی حمله آمریکا و اسرائیل به ایران تنها خاورمیانه را تحت تاثیر قرار نخواهد داد و عواقب آن گریبانگیر تمام کشورهای جهان خواهد شد. همین یک نکته کافی است برای این که مردم ایران متقاعد شوند که در برابر دشمن سرسختی که می تواند آنان را بدون هیچ مانعی نابود کند، درمانده نیستند.
در چنین شرایطی اوضاع از کنترل اسرائیل خارج می شود. به همین علت اسرائیل نگرانی خود را از احتمال دستیابی تهران و واشنگتن به توافق پنهان نکرد. علاوه بر این هر چه قدر احتمال دستیابی به توافق بیشتر می شود، اسرائیل هم بیشتر به هم می ریزد. برهمین اساس اسرائیل دنبال تخریب مذاکرات است و فقط یک چیز می خواهد و آن این است که ایالات متحده به ایران حمله کند. حتی بنیامین نتانیاهو نخست وزیر دشمن چنین حمله ای را پروژه ای حیاتی برای خود می داند زیرا تاج پادشاهی اسرائیل را برسرش می گذارد و او را از هر نوع پرس و جو معاف می کند.
زمانی که بستر دستیابی به توافق فراهم شود، نتانیاهو قاعدتا نباید بتواند توافق احتمالی میان ایران و ایالات متحده را تخریب کند. تجربه ای وجود دارد که این تخمین را تایید می کند. این تجربه توافق سال ۲۰۱۵ است که نتانیاهو به شدت با آن مخالف بود و آن زمان به کنگره رفت تا مخالفتش را اعلام کند. او باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا را به کلی نادیده گرفت با این وجود به رغم همه تلاش هایی که کرد، برسر «طرح جامع اقدام مشترک» {برجام} توافق شد.
اما این بار نتانیاهو نمی تواند به ترامپ پشت کند، به کنگره برود و علیه توافق احتمالی اظهارنظر کند؛ هرچند ترامپ روی قدرت اسرائیل در ایالات متحده حساب هایی باز کرده است. براین اساس دلایل فراوانی وجود دارد که ما را به این باور می رساند که امضای توافق به نفع رئیس جمهور آمریکا است. ترامپ سال ۲۰۱۸ که «طرح جامع اقدام مشترک» را پاره کرد، گفت دنبال دستیابی به توافقی بهتر برای آمریکا و اسرائیل است. این درحالی است که با توجه به تنش هایی که هم اکنون در جهان به وجود آورده است، احتمالا به توافق با تهران نیاز دارد تا بتواند شعار انتخاباتی اش را که «پایان دادن به جنگ ها نه شعله ور کردن آن ها» بود، عملی کند.
در عین حال توافق با ایران می تواند خلیج {فارس} را از فاجعه ای که هیچ کس نمی تواند گستره آن را پیش بینی کند، دور کند. شتاب عربستان برای راهی کردن خالد بن سلمان وزیر دفاع این کشور به ایران برای اعلام مخالفت عربستان با حمله به جمهوری اسلامی ایران نشانه ترس و نگرانی کشورهای منطقه از تبعات وقوع جنگ است.
این توافق همچنین می تواند جلوی وقوع بحران عرضه نفت در جهان را بگیرد، همچنین می تواند جلوی گسترش درگیری ها در خاورمیانه را که غرق در خون است، بگیرد و چه بسا افقی برای متوقف شدن جنگ در نوار غزه ترسیم کند و واشنگتن - آنگونه که تا این لحظه به نظر می رسد- از مهلکه بی پایان در یمن خارج شود.
در همین حال ممکن است مقدمات ثبات بلندمدت در خاورمیانه نیز فراهم شود؛ خاورمیانه ای که واشنگتن آن را حوزه نفوذ انحصاری خود می داند و تهران کلید حل بسیاری از مشکلات آن است. براساس همه مواردی که گفته شد، تهران می تواند از موضع قدرت گفتگو کند و برای خود و نیز همه متحدانش از جمله فلسطینی ها دستاوردهایی کسب کند.
به هرحال درصورتی که مذاکرات ادامه پیدا کند و به مرحله ای برسد که سر دوراهی تصمیم به دستیابی به توافق یا دست نیافتن به آن قرار بگیریم، اسرائیل بار دیگر مداخله و برای تخریب مذاکرات تلاش خواهد کرد. در این لحظه ترامپ در یک موقعیت سرنوشت ساز قرار خواهد گرفت یا باید توافق را انتخاب کند و خطر رسیدن به تفاهم با اسرائیل را به جان بخرد یا حمله به ایران را انتخاب کند و تنش کنونی در جهان را به میزان قابل توجهی تشدید کند و میزان قابل توجهی از منافع آمریکا را به خطر بیندازد.
*مترجم: منصوره کاظمینی
۳۱۱۳۱۱
