همشهری آنلاین - گروه سیاسی: ژنرال جک کین، ژنرال بازنشسته ارتش ایالات متحده در گفتوگو با شبکه فاکسنیوز از امضای توافقی مشابه برجام در دولت دونالد ترامپ ابراز نگرانی کرد. فاکسنیوز نزدیکترین رسانه به ترامپ در دوره جدید ریاستجمهوری او محسوب میشود.
این تحلیلگر رسانهای در پاسخ به این سوال که «آیا این باور جدی است که ایران فعالیتهای هستهای خود را با هدف تامین انرژی داخلی انجام میدهد، در حالی که همزمان نفت خود را به چین میفروشد؟ آیا برای تامین انرژی داخلی، نیاز به مواد شکافتپذیر تسلیحاتی وجود دارد؟»، مدعی شد: ایران به بهانه دستیابی به انرژی هستهای غیرنظامی وارد این توافق میشود، اما این اقدام تنها یک هدف دارد و آن هم ارتقای برنامه هستهای به سطح تسلیحات هستهای است. نکتهای که به شدت مرا شگفتزده میکند این است که دولت اوباما پیش از سال ۲۰۱۵، زمانی که توافقی با ایران امضا کرد، مذاکرات را دقیقا از همین نقطهای آغاز کرد که دولت ترامپ اکنون آغاز کرده است: شما باید برنامه هستهای خود را کاملا برچینید، غنیسازی اورانیوم را متوقف کنید، سانتریفیوژهای پیشرفته خود را نابود کنید و از موشکهای بالستیک خود دست بکشید. این نقطه آغاز مذاکرات بود. اما آنچه در نهایت به دست آمد، کاملا متفاوت بود و به نظر میرسد که اکنون نیز در همان مسیر قرار داریم. این مسیر واقعا شگفتانگیز است.
جک کین گفت: این مسیر به این معناست که به ایران اجازه داده میشود انرژی هستهای غیرنظامی با اورانیوم غنیشده با درصد پایین، یعنی کمتر از ۴ درصد—که در توافق اوباما نیز وجود داشت—داشته باشد. بر اساس اطلاعاتی که به من رسیده، این موضوع در حال مذاکره است و ظاهرا این برنامه تسلیحاتی هستهای محسوب نمیشود. اما در سال ۲۰۲۵، این تمایز بین انرژی هستهای غیرنظامی و برنامه تسلیحات هستهای ایران دیگر معنادار نیست. این واقعیت ماجراست. چرا؟ زیرا ایران اکنون دارای سانتریفیوژهای پیشرفته و توانایی تولید آنها است که میتواند در عرض چند هفته اورانیوم غنیشده با درصد پایین، که برای مقاصد انرژی هستهای استفاده میشود، را به سطح تسلیحاتی برساند و آماده ساخت و استقرار تسلیحات هستهای کند. این تنها چند هفته زمان میبرد. این همان چیزی است که ما با آن مواجه هستیم. بنابراین، اجازه دادن به ایران برای داشتن بهاصطلاح انرژی هستهای غیرنظامی—اگر واقعا این اتفاق در حال وقوع باشد—با توجه به وضعیت کنونی ایران، منطقی به نظر نمیرسد.
طی ۳ دور مذاکرات اخیر ایران و آمریکا برخی رسانههای خارجی به مقایسه آنچه ترامپ در این دور مذاکره مطرح کرده با توافق برجام در سال ۲۰۱۵ پرداختهاند و معتقدند توافق جدید شباهتهای زیادی با توافق دوره باراک اوباما رئیسجمهور پیشین ایالات متحده دارد. رسانه آمریکایی طرفدار ترامپ هم معتقد است چشمانداز مذاکره فعلی نیز توافقی است که به ایران اجازه غنیسازی محدود میدهد.
اظهارات کین نشاندهنده نگرانی بخشی از محافل سیاسی و نظامی آمریکا از تکرار الگوی برجام است، توافقی که از نظر منتقدان، نتوانست جلوی پیشرفت برنامه هستهای ایران را بگیرد.
بر اساس گزارش فوریه ۲۰۲۵، ایران ۸ هزار و ۲۹۴.۴ کیلوگرم اورانیوم غنیشده دارد که بخشی از آن تا ۶۰ درصدی غنیسازی شده و به ادعای غربیها تنها یک گام فنی تا سطح تسلیحاتی ۹۰ درصد فاصله دارد.
طرح چنین مواضعی از سوی رسانههای آمریکایی، نظامیان بازنشسته و مقامات سابق کاخ سفید حتی از دموکراتها در حالی صورت میگیرد که مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط روند روبهجلو دارد و نتایج آن میتواند تاثیرات عمیقی بر سیاست منطقهای و جهانی داشته باشد.