سه خودروساز بزرگ کشور در اولین ماه از سال جاری، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵.۱ درصد رشد تولید خودروی سواری داشتهاند. هر چند آمار فروردین به‌دلیل تعطیلات نوروز، در تحلیل وضعیت تولید، تعیین‌کننده نیست، اما همین آمار از «بازگشت خودروهای ناقص به خط تولید» خبر می‌دهد.
به گزارش دنیای اقتصاد، طبق آخرین آمار منتشر شده در کدال توسط سازمان بورس، سه خودروساز بزرگ کشور در اولین ماه از سال جاری، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵.۱ درصد رشد تولید خودروی سواری داشتهاند. این آمار درحالی منتشر شده که تنها ایران خودرو افزایش تولید سواری‌ها را در آمار خود ثبت کرده و دو خودروساز دیگر افت تولید داشتند، اما رشد تیراژ ایران خودرو موجب افزایشی شدن آمار کل تولید خودروهای سواری شده است.
با وجود این آمار فروردین عموما در رصد روند تولید خودروسازان چندان تعیین‌کننده نیست؛ چراکه تقریبا نیمی از این ماه به تعطیلات نوروزی می‌گذرد. با این حال شواهد و قرائن نشان می‌دهد که سال پیش رو، سال پرچالشی برای خودروسازان خواهد بود. اولین نشانه‌ای که برای تایید این ادعا از آمار کدال می‌توان به آن استناد کرد، بازگشت خودروهای ناقص است.
ایران خودرو در گزارش خود به سازمان بورس تاکید کرده که در اولین ماه از سال جاری ۱۹۴ دستگاه خودروی ناقص تولید کرده است. سایپا و پارس خودرو گزارشی در مورد خودروهای ناقص نداده‌اند. همچنین مشخص نیست که ایران خودرو محصولات ناقص خود را در آمار تولید نیز احتساب کرده است یا خیر.
اما بازگشت خودروهای ناقص درحالی اتفاق افتاده که در ماه‌های پایانی سال گذشته از تعداد ناقص‌ها در انبار خودروسازان کاسته شده بود و به عبارت دیگر آنها در حال تکمیل خودروهای ناقصی بودند که از اواسط پاییز سال پیش به انبار‌های خودروسازان بازگشته بود. اما حالا نه تنها آمار خودروهای ناقص رو به کاهش نیست بلکه سه خودروساز بزرگ کشور سال جدید را با تولید دوباره آنها آغاز کرده‌اند.
مهم‌ترین دلیلی که می‌توان برای بازگشت خودروهای ناقص به انبار خودروسازان به آن اشاره کرد، کمبود قطعه است. در واقع این کمبود از هر دو منبع تامین خودروسازان یعنی واردات و تولیدکنندگان داخلی نشأت می‌گیرد.
از طرفی خودروسازان با محدودیت‌های ارزی زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند، مشکلی که البته سال گذشته نیز وجود داشت و تا اواسط تابستان خبری از تخصیص ارز جدید نبود حالا تولیدکنندگان خودرو این مشکل را با خود به سال جدید آورده‌اند.
مشکل تامین قطعات خارجی با توجه به انفجار رخ داده در انبار شهید رجایی بندرعباس می‌تواند ریشه دارتر شود چرا که بیشتر قطعات وارداتی از امارات تامین می‌شوند و کالا‌های وارداتی از این کشور نیز به بندر شهید رجایی می‌رفت، حالا این قطعات آسیب دیده‌اند که این موضوع می‌تواند مشکل تامین قطعه خودروسازان را پیچیده‌تر کند.
از طرف دیگر بدهی بالای خودروسازان به تولیدکنندگان قطعه و ورود قطعه سازان به ورطه زیان موجب شده که تولیدکنندگان خودرو حتی نتوانند قطعات مورد نیاز خود را از تولیدکنندگان داخلی تامین کنند. دبیر انجمن قطعه سازان کشور دو روز پیش در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» اعلام کرد که توقف خطوط تولید قطعه سازی به دلیل کمبود مواد اولیه آغاز شده است؛ بنابراین مشکل تامین قطعه احتمالا طی ماه‌های آینده مهم‌ترین مشکل خودروسازان خواهد بود.
علاوه بر مشکل تامین قطعه و تخصیص ارز خودروسازان اکنون مشکل دیگری هم دارند که عدم قیمت گذاری جدید برای سال پیش‌رو است. سال گذشته نیز با شروع سال آنها انتظار اعلام قیمت‌های جدید را داشتند ولی در عمل اصلاح قیمت برای آنها تا روز‌های پایانی هشتمین ماه از سال به طول انجامید. حالا هم گرچه مدیران خودروساز به دنبال آن هستند که قیمت گذاری به هیات‌مدیره این شرکت‌ها سپرده شده و نظارت پسینی توسط نهاد‌های نظارتی انجام شود، اما نه تنها نشانه مثبتی برای رسیدن به این هدف دیده نمی‌شود بلکه حتی صحبتی از اعلام قیمت‌های جدید هم در میان نیست.
اما همان‌طور که اشاره شد بین سه خودروساز کشور تنها ایران خودرو با رشد تولید مواجه بوده و دو خودروساز دیگر شاهد افت در آمار‌های تولید خودروی سواری خود نسبت به مدت مشابه سال گذشته بودند.
شاید یکی از دلایل این تفاوت را بتوان بلاتکلیفی سایپا (و به‌تبع آن پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه این شرکت) در موضوع خصوصی سازی دانست.
در واقع مدیریت ایران خودرو پس از سال‌ها چالش سال گذشته به بخش‌خصوصی واگذار شد، اما هنوز تکلیف سایپا در این مورد مشخص نیست. این بلاتکلیفی می‌تواند باعث تفاوت در آمار تولید این خودروسازان شده باشد.
سه خودروساز بزرگ کشور مجموعا در ماه ابتدایی سال ۴۴ هزار و ۵۶۵ دستگاه خودروی سواری تولید کرده‌اند. این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۴۲ هزار و ۳۹۲ دستگاه بود؛ بنابراین در این مدت زمان ۲ هزار و ۱۷۳ دستگاه معادل ۵.۱ درصد خودروی سواری بیشتری تولید شده که این رشد تنها مربوط به ایران خودرو است.
بنابر آمار منتشر شده در سایت کدال، ایران خودرو توانسته در ماه گذشته ۲۹ هزار و ۱۰۷ دستگاه محصول سواری را به تولید برساند. این شرکت فروردین سال گذشته، ۲۳ هزار و ۳۱۵ دستگاه تولید داشت؛ بنابراین تیراژ این شرکت در ماه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۵ هزار و ۷۹۲ دستگاهی، معادل ۲۴.۸ درصد، را تجربه کرده است. به منوال گذشته بیشترین تولید آبی پوشان جاده مخصوص به مدل‌های پژو اختصاص دارد. این در حالی است که ایران خودرو در حال حاضر فقط پژو ۲۰۷ را از این خانواده به تولید می‌رساند.
این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی، ۹ هزار و ۱۴۰ دستگاه پژو تولید کرده است. با توجه به تولید ۱۰ هزار و ۸۰۵ دستگاهی خانواده پژو در فروردین ۱۴۰۳، ایران‌خودرویی‌ها در تولید اعضای این خانواده افت حدودا ۱۵.۴ درصدی داشتهاند.
در بین دیگر محصولات ایران خودرو، گروه سورن تیراژ ۷ هزار و ۸۲۸ دستگاهی را در فروردین از خود به جا گذاشته است. با در نظر گرفتن تیراژ ۳ هزار و ۲۳۷ دستگاهی این گروه خودرویی در مدت مشابه سال گذشته، ایران‌خودرویی‌ها توانسته‌اند تولید در این گروه را بیش از دو برابر کنند.
طبق آمار منتشره در سایت کدال، دنا نیز طی ماه ابتدایی سال نسبت به فروردین سال گذشته تیراژ بیشتری داشته است. ایران خودرو اعلام کرده طی فروردین ماه ۵ هزار و ۳۴۹ دستگاه دنا را به تولید رسانده است؛ بنابراین با توجه به تیراژ ۴ هزار و ۷۸۸ دستگاهی این خودرو در مدت مشابه سال پیش، تولید دنا ۱۱ درصد بالا رفته است.
دیگر محصول ایران خودرو به نام رانا هیچ تولیدی در فروردین امسال نداشته است این در شرایطی است که در ماه ابتدایی سال گذشته تیراژ این خودرو به ۹۶۰ دستگاه می‌رسید. عدم تولید این محصول در فروردین درحالی است که خبری از توقف خط تولید این خودرو منتشر نشده است. ایران خودرویی‌ها ماه گذشته هزار و ۴۰۳ دستگاه هایما را مونتاژ کرده‌اند، این در حالی است که در فروردین ۱۴۰۳، تیراژ این مونتاژی چینی تنها ۶ دستگاه بود.
طبق آمار منتشره در کدال، ایران خودرو در مدت زمان یاد شده ۴ هزار و ۶۷۰ دستگاه تارا تولید کرده است. این خودروساز در فروردین سال پیش به میزان ۲ هزار و ۳۷۶ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود؛ بنابراین تولید تارا در این مدت زمان رشد ۹۶.۴ درصدی را به ثبت رسانده است.
در آمار تولید ایران خودرو آیتمی به نام خودروهای تولیدی تجاری نشده سایت‌ها وجود دارد که به خودروهای ناقص اشاره داشته و عدد درج شده در مقابل آن، ۱۹۴ دستگاه است. همچنین بخش دیگری به نام «دیگر محصولات» تعریف شده که تولید ایران خودرو در این بخش ۷۱۷ دستگاه بوده است.
سری هم به سایپا بزنیم. دومین خودروساز بزرگ کشور در ماه گذشته ۱۱ هزار و ۳۸ دستگاه خودروی سواری تولید کرده که این رقم در مدت مشابه پارسال به میزان ۱۴ هزار و ۲۰۴ دستگاه بوده است؛ بنابراین در این مدت زمانی نارنجی پوشان جاده مخصوص ۳ هزار و ۱۶۶ دستگاه، معادل ۲۲.۳ درصد کمتر، تولید خودروی سواری داشتهاند.
بیشترین حجم از سبد محصولات این شرکت در ماه ابتدایی سال به خانواده ایکس ۲۰۰ (تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داشته است.
طبق اعلام سایپا این شرکت در این مدت ۹ هزار و ۷۰ دستگاه خودرو از این گروه تولید کرده است. این رقم در مدت مشابه سال پیش ۱۰ هزار و ۸۷۳ دستگاه بوده است، بنابراین در این مدت زمان تولید این محصولات سایپا ۱۶.۶ درصد کمتر شده است.
سایپا همچنین توانسته در مدت مذکور هزار و ۹۶۸ دستگاه از خانواده شاهین را به تولید برساند. این در حالی است که فروردین ماه پارسال تیراژ شاهین ۳ هزار و ۳۳۱ دستگاه بود. با این حساب، تولید شاهین در ماه ابتدایی سال نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۳ کاهش ۴۰ درصدی داشته است.
دومین خودروساز بزرگ ایران در بازه زمانی تحت بررسی هیچ آریا اتوماتیکی تولید نکرده است که در مورد عدم تولید این محصول نیز هنوز توضیحی داده نشده است. پارس خودرو به عنوان سومین خودروساز بزرگ کشور در فروردین ماه، ۴ هزار و ۴۲۰ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده است.
در مقایسه با تیراژ ۴ هزار و ۸۷۳ دستگاهی مدت مشابه پارسال، تولید این شرکت ۴۵۳ دستگاه معادل ۹.۳ درصد کمتر شده است. پارس خودرو در فروردین تنها سهند و گروه Q۲۰۰ را به تولید رسانده است. طبق گزارش ارسالی به بورس، گروه Q۲۰۰ پارس خودرو تیراژ ۳هزار و ۸۴۷ دستگاهی در فروردین ماه داشته که نسبت به ماه ابتدایی سال گذشته با تیراژ ۴ هزار و ۸۷۳ دستگاهی، از افت ۲۱ درصدی حکایت دارد.
پارس خودرو در حالی در فروردین امسال نیز هیچ تولیدی از کوئیک معمولی نداشته که آخرین تولید آن مربوط به شهریور سال گذشته بوده و به نظر می‌رسد پارس خودرو آن را از سبد محصولاتش حذف کرده است. همچنین پارس خودرویی‌ها در این ماه هیچ تولیدی از ساینا S نداشته‌اند. خودروساز سوم ایران همچنین در ماه ابتدایی بهار ۵۷۳ دستگاه سهند را به تولید رسانده است. سهند سال در مدت مشابه سال گذشته تنها دو دستگاه تولید شد.
