فرارو- کشش عاشقانه یا شیمی رومانتیک مفهومی پیچیده است که فراتر از ویژگی‌های ظاهری یا شخصیتی است و به ارتباطات عاطفی و فیزیکی خاصی بستگی دارد.
به گزارش فرارو به نقل از سایکولوژی تودی، تحقیقات جدید ۹ عامل را شناسایی کرده‌اند که می‌توانند جرقه کشش عاشقانه را شعله‌ور کنند. وقتی افراد به این فکر می‌کنند که چه چیزی آنها را به شریک عاطفی‌شان جذب کرده است؛ چقدر می‌توانند این احساس را با کلمات توصیف کنند؟ هرچقدر هم که تلاش کنند، معمولاً نمی‌توانند این کشش را تنها به ویژگی‌های شخصیتی (مشابه یا مخالف خود)، ظاهر (چشم‌های آبی یا قهوه‌ای) یا حتی شکل و اندازه بدن (بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از خودشان) محدود کنند. تنها چیزی که می‌دانند این است که در حضور شریک‌شان، احساس می‌کنند همه چیز در دنیا به درستی پیش می‌رود. روان‌شناسانی که در زمینه روابط نزدیک مطالعه می‌کنند نیز لزوماً در ارائه فرمولی جادویی موفق‌تر نیستند. اکثر نظریه‌های موجود درباره جذب، بر ویژگی‌های شخصیتی مشابه یا متضاد تمرکز دارند و کمتر به نیروی مغناطیسیِ پنهانی می‌پردازند که افراد را به سوی هم می‌کشاند و به رابطه‌ای عاشقانه منجر می‌شود.
از یک منظر، درک بهتر جذابیت رمانتیک ممکن است بیشتر ارزشی نظری داشته باشد. به هر حال، احساس کشش ممکن است دو نفر را به هم نزدیک کند، اما اغلب این تضاد‌ها و مشکلات دیگرند که در طول زمان فاصله می‌اندازند. با این حال، همان‌طور که تجربه‌های زندگی نشان می‌دهد، گاهی همان ویژگی‌های ناملموس و توصیف‌ناپذیرند که می‌توانند در دوران سخت رابطه را حفظ کنند و شایسته شناسایی‌اند. طبق پژوهشی از الکساندرا لیپمن و همکارانش در دانشگاه یورک (۲۰۲۵)، افرادی که در موقعیت‌هایی مانند قرار‌های سریع (Speed Dating) قرار می‌گیرند، اغلب احساس می‌کنند که ارتباطی خاص و منحصر‌به‌فرد با فرد مقابل دارند؛ احساسی که در فهرست فرضی ویژگی‌های مطلوب جای نمی‌گیرد. علاوه بر این، از منظر پژوهشی، واژه "شیمی" به‌ندرت تعریف مشخص و یکسانی دارد.
با این حال، روان‌شناسان دانشگاه روچستر به رهبری هری رایس (۲۰۲۲) مدل «شیمی بین‌فردی» (ICM) را توسعه داده‌اند که بر دو عامل کلیدی پاسخ‌دهی (مانند حمایت و قدردانی) و همسانی (تطابق احساسات و اهداف) تمرکز دارد. احساس مثبت و جذب نیز در این مدل جای دارند. با این وجود، این مدل به طور خاص بر شیمی رمانتیک تمرکز ندارد و بیشتر بر روابط کلی بین انسان‌ها تأکید دارد. برخی پژوهشگران باور دارند که شیمی رمانتیک ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که تاکنون به درستی تعریف نشده است. تحقیقات موجود نیز عمدتاً به روابط ابتدایی می‌پردازند و نه به نوع شیمی‌ای که در روابط بلندمدت موفق دیده می‌شود. برای دستیابی به درکی دقیق‌تر از کشش عاشقانه در روابط تثبیت‌شده، تیم پژوهشی کانادایی تصمیم گرفت از یک رویکرد از پایین به بالا بهره ببرد؛ رویکردی که در آن خود مردم تعاریف‌شان را ارائه می‌کنند. این روش می‌تواند ابعاد مغفول این مفهوم را روشن کند و همچنین نشان دهد که افراد در زندگی واقعی چگونه از واژه کشش استفاده می‌کنند.
در این مطالعه از ۲۰۰ نفر شرکت‌کننده، در بازه سنی ۲۱ تا ۷۶ سال دعوت شد تا تعریف خود را از کشش رمانتیک ارائه دهند. سؤال پژوهشگران به این صورت مطرح شد: «زمانی که افراد تصمیم می‌گیرند وارد یک رابطه رمانتیک شوند یا کیفیت یک رابطه موجود را ارزیابی کنند، ممکن است به این فکر کنند که آیا با فرد مورد نظر شیمی دارند یا نه. شیمی یا همان کشش عاشقانه برای شما چه معنایی دارد؟ چگونه آن را تعریف می‌کنید؟» پس از گردآوری پاسخ‌ها، تیم پژوهشی ۶۳۰ کد استخراج شده را بررسی کرد و به دسته‌بندی‌هایی دست یافت که به طور طبیعی از دل داده‌ها بیرون آمده بود. میزان توافق میان کدگذاران ۹۳ درصد بود که معادل با میزان تطابق اصلاح‌شده ۰.۸۵ (با در نظر گرفتن احتمال تصادفی) بود. در نهایت، ۹ دسته به شرح زیر شناسایی شد:
شامل احساسات مثبت، حس اتصال یا جذب و لذت از بودن با هم: «شما یک ارتباط احساسی با او دارید.»
احساس متقابل بودن علاقه و پاسخ‌دهی: «داشتن شیمی یا کشش یعنی هر دو نفر علاقه‌ای متقابل به یکدیگر دارند.»
آسان بودن ارتباط، احساس راحتی و نبود احساسات منفی: «شما نمی‌ترسید عمیق‌ترین بخش‌های وجودتان را با او در میان بگذارید.»
حس هماهنگی و تناسب: «یعنی ما بسیار خوب با هم جور هستیم.»
حس اشتراک در علایق و شیوه‌های فکر و رفتار: «آنها شبیه به هم فکر می‌کنند، رفتار می‌کنند و علایق مشترک زیادی دارند.»
جنبه‌های جادویی یا غیرقابل توصیف: «یعنی انرژی ارتعاشی مشابهی با هم دارید.»
توصیف جنبه‌های جنسی یا فیزیکی جذب: «وقتی یک زوج خواسته‌ها و نیاز‌های مشترکی دارند.»
احساسات تمرکز شدید بر یکدیگر: «ما می‌خواهیم همه زمان‌مان را با هم بگذرانیم.»
واکنش‌های بدنی هنگام حضور در کنار شریک: «مثل این است که پروانه‌هایی در شکمتان پرواز می‌کنند.»
آیا از دیدن این عناصر یا میزان فراوانی آنها تعجب کردید؟ شاید این پرسش در ذهنتان ایجاد شده باشد که آیا طول مدت رابطه یا سن شرکت‌کنندگان بر نتایج تأثیر داشته است. واقعیت این است که افراد در روابط طولانی‌تر بیشتر به جنبه‌های رمانتیک کشش اشاره کرده بودند. این ۹ عنصر تا حدودی با مدل شیمی بین‌فردی (ICM) نیز تطابق داشتند. نویسندگان مقاله اشاره کردند که این مدل «تعاملی و تراکنشی» است؛ یعنی مبتنی بر تعاملات مکرر و هدفمند بین دو نفر. از دیدگاه آنان، «ادراک افراد از فعالیت‌های هدفمند مشترک» فرصتی برای شکل‌گیری شیمی فراهم می‌کند. این موضوع یادآور بسیاری از کمدی‌های رمانتیک است که در آن شخصیت‌های اصلی در جریان انجام یک کار مشترک (مثلاً در محل کار) به هم نزدیک می‌شوند. به نظر می‌رسد شباهت اهداف، زمینه‌ی همدلی و جذب عاطفی را تقویت می‌کند.
این مطالعه با ترجمه برداشت‌های مردمی از مفهوم شیمی رمانتیک، مسیری را برای تحقیقات آینده ترسیم می‌کند. از منظر فردی نیز دانستن این نکته ارزشمند است که جرقه‌ی رابطه با شریک زندگی در طول زمان لزوماً خاموش نمی‌شود. پژوهشگران از دوام شیمی رمانتیک شگفت‌زده شدند؛ حتی اگر تمرکز آن به مرور از جنبه فیزیکی به جنبه‌های عاطفی تغییر کند؛ بنابراین وقتی در مورد دلایل ماندگاری در یک رابطه فکر می‌کنید، این ویژگی‌های پایدار اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند. در نهایت، یافتن شریکی که با او شیمی دارید، می‌تواند راحتی، آرامش و جادوی خاصی به زندگی‌تان بیاورد؛ عناصری که در بلندمدت نقش کلیدی در رضایت از زندگی مشترک ایفا می‌کنند.
