گروه دیپلماتیک - همشهری آنلاین: اواسط هفته جاری (دوشنبه) قطعی بی‌سابقه برق بخش‌های وسیعی از اسپانیا، پرتغال، جنوب فرانسه و مراکش را فلج کرد.
روزنامه ال پائیس با اشاره به اینکه قطعی غیرمنتظره برق اسپانیا را به قرن نوزدهم بازگرداند، نوشته: چراغ‌های راهنمایی از کار افتاد، ترافیک وحشتناک خیابان‌های سراسر کشور را مسدود کرد، عابران پیاده بدون حمل و نقل عمومی در شهرها سرگردان شدند، خانواده‌ها ناامیدانه تلاش می‌کردند تا با عزیزانشان تماس بگیرند، مسافران قطارها و هواپیماها بلاتکلیف در ترمینال‌ها سرگردان شد، وقت‌های پزشکی لغو شد، عملیات نجات در ایستگاه‌های مترو و آسانسورها مختل شد، سوپرمارکت‌ها تعطیل شد و مردم هراسان برای خرید مایحتاج‌های ضروری به فروشگاه‌ها هجوم بردند... اینها برخی از صحنه‌های آخرالزمانی رویداد بی‌سابقه دوشنبه بود.
قطع برق چه زمانی اتفاق افتاد؟
- قطع برق حدود ساعت ۱۰:۳۰ به وقت گرینویچ بخش‌های زیادی از شبه جزیره ایبری را فرا گرفت.
قطعی برق کجا رخ داد؟
این خاموشی زندگی نزدیک به ۶۰ میلیون نفر را در شبه جزیره ایبری را تحت تاثیر قرار داد.
- اسپانیا: شهرهای آویلا، مادرید، مورسیا، گالیسیا، آلیکانته، ساراگوسا، بارسلونا و سویل
- پرتغال: لیسبون و پورتو
- جنوب فرانسه: بخش‌هایی از باسک
- مراکش (اختلال خدمات اینترنتی)
تبعات اولیه قطعی برق
- مسابقات تنیس مسترز مادرید به حالت تعلیق درآمد.
- آتش‌نشانان مادرید بیش از ۲۰۰ عملیات امداد در ارتباط با محبوس شدن افراد در آسانسور را اجرا کردند.
- تنها در شهر مادرید بیش از ۱۶۷ مورد مداخله پزشکی انجام شده که بیشتر آنها مربوط به مشکلات تنفسی و حملات اضطرابی بوده است.
- در لیسبون (پایتخت پرتغال) مردم برای ذخیره آب و مواد غذایی فاسدنشدنی به فروشگاه‌ها هجوم بردند.
- بسیاری از خدمات شهری از جمله مترو، تراموا و اتوبوس‌های الکتریکی در لیبسون دچار مشکل شدند.
- بیمارستان‌ها در پرتغال مجبور شدند به استفاده از ژنراتورهای اضطراری متوسل شوند تا خدمات حیاتی را حفظ کنند.
- شماری از شهروندان لیسبون برای تهیه رادیوهای باتری‌خور به فروشگاه‌ها هجوم بردند تا بتوانند اخبار را دنبال کنند.
آماده‌باش نیروهای امنیتی اسپانیا برای تامین امنیت
- حدود ۱۵ هزار مامور پلیس
- ۱۵ هزار مأمور گارد مدنی
- آماده باش واحدهای ذخیره برای مداخله در موقعیت اضطراری
سابقه قطعی برق در اسپانیا
- حادثه قبلی نزدیک به این واقعه ۲۴ جولای سال ۲۰۲۱ بین ساعت ۴:۳۰ بعد از ظهر و ۵:۰۰ بعد از ظهر رخ داد، زمانی که یک نقص الکتریکی صدها هزار خانوار را در چندین منطقه اسپانیا برای حدود ۴۵ دقیقه بدون برق گذاشت.
- مادرید، کاتالونیا، اندلس، آراگون، ناوارا، باسک، کاستیا و لئون، اکسترمادورا و مورسیا در اسپانیا بیشترین آسیب را دیدند.
دلایل خاموشی گسترده
تاکنون هیچ مقام رسمی درباره علت این واقعه اظهارنظر نکرده است. به همین دلیل فرضیه‌های مختلفی در مورد علت خاموشی مطرح شده که برخی از آنها رد شده‌اند.
- لوئیس مونته‌نگرو، نخست‌وزیر پرتغال، گفته همه چیز نشان می‌دهد که خاموشی بزرگ از اسپانیا آغاز شده است.
- اپراتور برق پرتغال REN اعلام کرده این قطعی احتمالا ناشی از یک پدیده نادر جوی مرتبط با تغییرات شدید دما در اسپانیا بوده است. این اظهارنظر ساعاتی بعد از سوی منابع مرتبط با این سازمان رد شد.
- پدرو سانچز نخست وزیر اسپانیا، با هشدار نسبت به گمانه‌زنی‌های شتابزده گفته که هیچ احتمالی را رد نمی‌کند.
- از زمان وقوع خاموشی، گمانه‌زنی‌های زیادی مبنی بر احتمال وقوع حمله سایبری مطرح شده است. اولین کسی که با قاطعیت در این‌باره صحبت کرد خوان مانوئل مورنو، رئیس منطقه اندلس (در جنوب اسپانیا) بود که گفته طبق اطلاعات مرکز امنیت سایبری، همه چیز حکایت از آن دارد که خاموشی با این وسعت فقط می‌تواند ناشی از یک حمله سایبری باشد.
- آژانس امنیت سایبری اتحادیه اروپا، بازوی امنیت سایبری این منطقه اعلام کرد که شواهد فعلی به نقص کابل اشاره دارد.
- کارشناسان در هفته‌های اخیر هشدار داده بودند که تولید بیش از حد برق خورشیدی می‌تواند منجر به خاموشی شود.
آیا حمله سایبری در این مقیاس امکان‌پذیر است؟
- آماده‌سازی و اجرای یک حمله سایبری که برق تقریباً دو کشور کامل را قطع کند، بسیار پیچیده است.
- این امر مستلزم یک عملیات هماهنگ است که به طور همزمان به چندین هدف دست یابد.
- لوکاش اولجنیک، کارشناس کینگز کالج لندن، معتقد است حملات سایبری به شبکه‌های برق هم از نظر تئوری و هم از نظر عملی امکان‌پذیر است زیرا زیرساخت‌های انرژی سیستم‌های بسیار پیچیده‌ای هستند که نقاط آسیب‌پذیر زیادی دارند.
تبعات اقتصادی قطع گسترده برق
خسارات اقتصادی مستقیم
- اختلال در کسب‌وکارها: بسیاری از کسب‌وکارها، از جمله خرده‌فروشان بزرگ و صنایع (مانند خودروسازان فورد و سئات)، مجبور به توقف یا محدود کردن فعالیت‌های خود شدند که منجر به کاهش بهره‌وری و درآمد بالقوه شده است.
- تأثیر بر خرده‌فروشی: فروشگاه‌ها بسته بودند یا با ظرفیت محدود فعالیت می‌کردند که بر فروش تأثیر گذاشت. سیستم‌های پرداخت کارتی از کار افتاده بود و این امر معاملات را بیشتر مختل کرده است.
- هزینه‌های حمل و نقل: زمین‌گیر شدن پروازها، تعلیق خدمات قطار و ترافیک ناشی از کار نکردن چراغ‌های راهنمایی منجر به تأخیر، لغو و افزایش هزینه‌های حمل و نقل برای افراد و مشاغل شده است.
- از بین رفتن کالاهای فاسدشدنی: کسب‌وکارها زیادی به دلیل فاسد شدن مواد غذایی و سایر کالاها فاسد شدنی متحمل خسارت شدند.
خسارات اقتصادی غیرمستقیم
- اختلال در زنجیره تامین: توقف تولید صنعتی و مشکلات حمل و نقل می‌تواند منجر به اختلال در زنجیره‌های تامین شود و بخش‌های مختلفی فراتر از اسپانیا و پرتغال را تحت تأثیر قرار دهد.
- تأثیر بر مخابرات: اختلال در خطوط تلفن و دسترسی به اینترنت، عملیات تجاری و ارتباطات را مختل کرد و منجر به کاهش بیشتر بهره‌وری شد.
- تأثیر بر گردشگری: از آنجایی که قطع برق با اوج فصل گردشگری همزمان شد، اختلال در فرودگاه‌ها و شبکه‌های حمل و نقل احتمالاً منجر به خسارات مالی برای بخش گردشگری در اسپانیا و پرتغال شد. بنا بر ارزیابی کارشناسان، کاهش ـ تنها ۵۰ درصدی ـ مسافران هتل‌ها در اسپانیا و پرتغال می‌تواند حدود ۱۵ میلیون یورو ضرر مالی در پی داشته باشد.
- آسیب به اعتبار: این خاموشی غیرمنتظره تأثیر منفی بر اعتبار اسپانیا و پرتغال به ویژه در حوزه‌های تجارت و گردشگری داشته و اطمینان سرمایه‌گذاران را برای ورود به این عرصه‌ها خدشه‌دار کرده است.
سابقه قطع برق‌های گسترده در اروپا
۲۸ سپتامبر سال ۲۰۰۳
- خاموشی بزرگ ایتالیا را فرا گرفت و حدود ۵۶ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد.
- بخش‌هایی از سوئیس نیز تحت تأثیر قرار گرفت.
- علت این واقعه افتادن یک درخت روی خط برق در سوئیس بود.
۴ نوامبر سال ۲۰۰۶
- خاموشی بزرگ بخش‌هایی از آلمان، فرانسه، بلژیک، هلند، ایتالیا و اسپانیا را تحت تأثیر قرار داد.
- این خاموشی زندگی حدود ۱۰ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داد.
- علت این واقعه، خاموشی برنامه‌ریزی شده یک خط برق در آلمان بود.
منابع: روزنامه ال پائیس،خبرگزاری الجزیره، یورونیوز
