صبح روز یکشنبه هشتم اردیبهشت ۱۳۵۳ بیمارستان قلب تهران که اکنون با عنوان «بیمارستان قلب شهید رجایی» خوانده میشود به صورت رسمی افتتاح شد.
روزنامه اطلاعات فردای آن روز گزارش مفصلی از مراسم گشایش این مرکز درمانی تهیه کرد که از جهت محل تعیین بودجه ساخت، وسعت بنا و فضای سبز، کل میزان مبلغی که برای تاسیس این مرکز هزینه شده و... جالب توجه است. مشروح این گزارش را در پی میخوانید:
صبح دیروز [یکشنبه ۸ اردیبهشت ۱۳۵۳]مرکز تحقیقاتی و درمانی بیماریهای قلب و عروق وابسته به بنیاد علیاحضرت ملکه پهلوی گشایش یافت. این مرکز که با هزینهای به مبلغ ۱.۰۹۱.۳۵۱.۵۵۹ [برابر با ۱۰۹ میلیون و ۱۳۵ هزار و ۱۵۵ تومان]از محله عطیه علیاحضرت ملکه پهلوی و کمک شرکت ملی نفت ایران و اعتبارات سازمان برنامه ایجاد شده با داشتن ۴۰۰ تخت یکی از مجهزترین بیمارستانهای قلب به شمار میرود.
اعلیحضرتین در ساعت ۱۱ به مرکز تحقیقاتی و درمانی بیماریهای قلب که در خیابان پهلوی [«ولیعصر» کنونی]واقع میباشد تشریففرما شدند و از جانب آقایان امیرعباس هویدا نخستوزیر، رئیس سنا، وزیر دربار شاهنشاهی و بانو، رئیس هیاتمدیره و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، وزیران اطلاعات، مشاور و سرپرست سازمان برنامه و بودجه، علوم و آموزش عالی، بهداری، ژنرال آجودان شاهنشاه آریامهر، رئیس دفتر مخصوص شاهنشاهی، چند تن از روسای دانشگاهها و اعضای هیات امنای بنیاد ملکه پهلوی و رئیس کارکنان مرکز مذکور مورد استقبال قرار گرفتند.
در این هنگام یک پسر و یک دختر خردسال دستهگلهایی تقدیم کردند. آنگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو تشریففرما شدند. در اینجا آقای دکتر اقبال رئیس هیاتمدیره و مدیرعامل شرکت ملی نفت و نایبالتولیه و ریاست هیات امنای بنیاد پهلوی طی گزارشی چنین معروض داشت:
بنیاد ملکه پهلوی به فرمان همایونی برای تامین رفاه و آسایش ملت ایران و درمان بیماران و کمک به مستمندان در دیماه ۱۳۴۳ شمسی تاسیس شد. چون بندگان تحقیق و درمان بیماریهای قلبی فرموده بودند، با کسب اجازه از علیاحضرت ملکه پهلوی ریاست عالیه بنیاد اظهار علاقه خاصی به پیشگاه مبارک ملوکانه تاسیس بیمارستانی به نام مرکز تحقیقاتی و درمانی بیماریهای قلب و عروق در سرلوحه اقدامات بنیاد قرار گرفت که با عطیه حضرت ملکه پهلوی و کمک شرکت ملی نفت ایران و اعتبارات سازمان برنامه در تیرماه ۱۳۴۶ ساختمان آن آغاز شد و از اول دیماه ۱۳۵۲ نسبت به تحویل ساختمان و تاسیسات و تجهیزات آن اقدام لازم به عمل آمد و بلافاصله شروع به پذیرفتن مراجعان و بستری نمودن بیماران گردید. بیمارستان در زمینی به وسعت ۱۱۵.۰۰۰ مترمربع در ضلع غربی خیابان پهلوی ساخته شده است.
مساحت زیربنای آن ۴۰.۰۰۰ متر مربع است که دارای چهارصد تخت میباشد و به ده بخش تقسیم شده است که عبارتاند از: دو بخش جراحی قلب با ظرفیت ۹۲ تخت، دو بخش داخلی قلب به تعداد ۹۲ تخت، دو بخش قلب کودکان به تعداد ۷۴ تخت و بخش مراقبتهای ویژه و دیالیز بزرگسالان و کودکان به ظرفیت ۳۰ تخت و یک بخش چشمپزشکی به ظرفیت ۳۰ تخت، بخش خصوصی اعم از جراحی داخلی ۷۸ تخت، بخش اورژانس ۴ تخت، بخشهای درمانی، تحقیقاتی و آموزشی بیمارستان قسمتی در سهطبقه و قسمتی در پنجطبقه بنا گردیده و شامل مراکز تولید نیرو و نیرورسانی آشپزخانه، رختشویخانه، استریلیزاسیونهای مرکزی، بخش تحقیقات تجربی، بخش اورژانس، درمانگاه لابراتوارهای تشخیص و تحقیق، بانک خون، رادیولوژی، لابراتوارهای کانتریسم، بخش اتاقهای عمل، بخش مراقبت شدید بیماران قلبی، بخش تحقیقات و آموزش محصلین، کتابخانه و سالنهای غذاخوری کارگران و کارمندان و پزشکان میباشد.
بیمارستان دارای ۷ واحد اتاق عمل که چهار واحد آن به صورت مجتمع، مجهز به پیشرفتهترین تجهیزات طبی جهت عمل قلب باز و سیستم مراقبت بیمار با دستگاههای الکترونیکی به منظور کنترل تنفس، ضربان قلب و فشار خون است و دو واحد آن توسط سیستمهای تلویزیون رنگی و سیاه و سفید با سالنهای تحقیقاتی و آموزش ارتباط مستقیم دارد و دانشجویان میتوانند ضمن دیدن نحوه عملیات جراحی با جراحان ارتباط داشته و توضیحات لازم را دریافت دارند.
سه واحد دیگر از اتاقهای عمل یکی در طبقه زیرزمین جهت تحقیقات تجربی روی حیوانات و دو واحد دیگر در طبقه همکف برای عملهای فوری و واحد چشمپزشکی در نظر گرفته شده است.
در بیمارستان سیستمهای اعلام حریق و جلوگیری از آتشسوزی، احضار پرستار، سیستم بیسیم، احضار پزشک و سیستم ارسال نمونه و پرونده به کمک دستگاههای پنوماتیک پیشبینی شده است.
در محوطه بیمارستان، ساختمانهای آموزشگاه و خوابگاه بهیاران ساخته شده و ساختمانی نیز جهت پزشکان مقیم در دست ساختمان است که در اواخر نیمه اول سال جاری به اتمام خواهد رسید. در حدود ۵۰.۰۰۰ مترمربع از محوطه بیمارستان زیر پوشش فضای سبز قرار دارد. کتابخانه بیمارستان با کسب اجازه از پیشگاه مبارک ملوکانه به نام شادروان دکتر عباس مودب نفیسی که سهم بسزایی در ایجاد بیمارستان داشته است نامگذاری شده است. هماکنون تعداد ۱۷ نفر پزشک و جراح متخصص و ۱۳ نفر پرستان و ۷۰ نفر بهیار و ۸۰ نفر تکنسین مشغول کار میباشند. کادر جراحی بیمارستان در حال حاضر تکمیل و برای سایر رشتههای پزشکی نظیر بیماریهای داخلی قلب، بیهوشی، رادیولوژی و چشمپزشکی از متخصصان ایرانی شاغل در خارج از کشور دعوت به عمل آمده است که همزمان با تزاید حجم کار بیمارستان و پس از خاتمه تعهدات استخدامی که در خارج از کشور دارند به کشور خود مراجعت و در بیمارستان مشغول کار شوند.
پزشکان متخصص شاغل و دعوتشده اکثرا از فارغالتحصیلان دانشکدههای پزشکی ایران بوده که مراتب تخصص خود را در کشورهای آمریکا، آلمان، فرانسه و انگلیس گذرانده و پس از اطلاع از اینکه به امر مطاع اعلیحضرت همایون شاهنشاه یک چنین مرکز درمانی و تحقیقاتی در کشور تاسیس شده است با رغبت دعوت بنیاد ملکه پهلوی را قبول و مشغول کار شده و خواهند شد.
آنگاه شاهنشاه از لوحه یادبود پرده برداشتند و ماکت بیمارستان مورد بازدید قرار گرفت. در اینجا به عرض رسید ساختمان بیمارستان در پنجطبقه ساخته شده و همهگونه سیستم مربوط به اعمال جراحی در آن تعبیه شده است. همچنین گفته شد که بیمارستان مجهز به تلویزیون مداربسته رنگی و سیاه و سفید است که تصاویر را هنگام انجام اعمال جراحی به بخشهای مربوط میفرستد و دانشجویان با برقراری ارتباط با استاد و مشاهده عمل در تلویزیون با کیفیت عمل آشنا میشوند.
پس از آن شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو با استفاده از روپوش مخصوص از قسمتهای معاینه بیماران دیدن کردند. آنگاه از قسمتهای آزمایشگاه، بانک خون، رادیولوژی، بخش پزشکی هستهای و بخشهای کتابخانه کودکان، زنان و مردان و آشپزخانه دیدن کردند.
اعلیحضرتین همچنین نحوه یک عمل جراحی قلب باز را که به وسیله آقایان دکتر فرخالدین مطلق رئیس بخش جراحی قلب و دکتر آذر انجام میشد و مستقیما از تلویزیون پخش میگردید ملاحظه کردند. انجام این عمل که از اعمال بسیار دقیق و بسیار حساس جراحی قلب است، مورد توجه خاص شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو قرار گرفت. اعلیحضرتین آنگاه سایر قسمتهای بیمارستان ازجمله آزمایشگاه، کتابخانه و آشپزخانه را مورد بازدید قرار دادند و ضمن عیادت از بیماران بستری در این مرکز درباره چگونگی ابتلا به بیماری قلب و اقدامات انجامشده پزشکی از جانب مرکز پرسشهایی فرمودند که از طرف آقای دکتر معصومی رئیس گروه پزشکی مرکز و پزشکان هر قسمت توضیحات لازم داده شد. شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو همچنین پزشکان و کارکنان مرکز را مورد تفقد قرار دادند.
در پایان این بازدید که ۲ ساعت و ۳ دقیقه طول کشید شاهنشاه فرمودند انشاءالله روز به روز این مرکز توسعه بیشتری یابد و تکمیلتر شود.
ضمن بازدید شاهنشاه مقرر فرمودند تحقیقات بیشتری صورت گیرد تا معلوم شود که این بیمارستان با توجه به میزان جمعیت کافی است یا بیمارستانهای مشابهی در سایر نقاط مملکت باید ایجاد شود.